جدول ۲-۹. انواع ساختار سازمانی جدید

نوع ساختار
منبع

سازمانهای شبکه‌ای
هچ^[۳۰۳]۱۳۸۷

سازمانهای ستاره ای شکل یا خوشه ستاره ای
کوئین^[۳۰۴]، ۲۰۰۰

سازمانهای تار عنکبوتی
کوئین، ۲۰۰۰

سازمانهای پارندی
حسن پور،۱۳۸۲ ؛ منوریان، ۱۳۸۷

سازمان مجازی
جعفرنژاد، ۲۰۰۳

سازمانهای تخیلی
گومسون^[۳۰۵]، ۱۹۹۶

ساختار تواناساز و بازدارنده
هوی و سوئیتلند^[۳۰۶]، ۲۰۰۱؛ هوی و میسکل، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸

منبع: نکومند، ۱۳۹۲

۲-۵-۱-۶- نقش ساختار در رفتار

یافته های تحقیقاتی بیانگر این مطلب هستند، که ساختار سازمانی بر عملکرد سازمانی و راهبردهای مدیریتی در سازمان تأثیر گذارند (ماسا و ژانگ^[۳۰۷]، ۲۰۱۰) و از طرفی با تأثیر بر پویایی های درونی سازمان و گروه ها بر رفتار سازمانی مؤثرند (جانکر و تراور^[۳۰۸]، ۲۰۰۷). هال (۲۰۰۲) نیز باور دارد که ساختار دو کارکرد در سازمان دارد اول اینکه رفتار کارمندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دومین کارکرد آن بر روی عملکرد سازمانی است. بر اساس نظریات وی ساختار سازمانی صحنه ای است که در آن تصمیمات گرفته می‌شود، فعالیتهای مختلف سازمانی اتفاق افتاده و قدرت به مرحله اجرا در می‌آید. سازمانها ساختارهای مختلفی دارند که این ساختارها یک بار رفتاری خاص برای نگرش و رفتار افراد درون آنها بوجود می‌آورند.

ساختارهای سازمانی مختلف تأثیرات متفاوتی بر روی رفتار افراد دارند زیرا ساختار سازمان ابهام را کاهش داده، روابط را مشخص می‌کنند، نگرش افراد را شکل می‌دهند به آنها انگیزه کاری بخشیده و به سطوح بالای عملکردی رهنمون می‌شوند یا آنها را محدود کرده و عمل آنها را کنترل می‌نمایند و به علاوه به مدیران در رسیدن به اهداف سازمانی کمک می‌کنند (مولینز، ۲۰۰۲؛ رابینز، ۲۰۰۵). قدر مسلم برای بررسی تأثیر ساختار سازمان بر رفتار افراد باید به تفاوتهای فردی آنها مراجعه کرد. به طور کلی برای افزایش عملکرد و رضایت افراد تفاوتهای فردی مثل تجربه، شخصیت و وظیفه کاری باید مد نظر گرفته شود. تحقیقاتی که بر روی تأثیر ساختار سازمان بر رفتار اعضای آن انجام شده است نشان می‌دهد که همه افراد آزادی و انعطاف پذیری ساختارهای پویا را ترجیح نمی‌دهند. برخی افراد زمانی بهره وری ورضایت بیشتری دارند که وظایف کاری استاندارتر داشته باشند و ابهامات کاری به حداقل رسیده باشد یعنی آنچه در ساختار ایستا یافت می‌شود (رابینز، ۲۰۰۸).

۲-۵-۲- استراتژی

استراتژی الگوی خاصی از تصمیمات و اقدامات مدیران در استفاده از صلاحیتها و توانایی های اصلی سازمان جهت نیل به مزیت رقابتی و پیشی گرفتن از سایر رقباست. سازمان با تدوین استراتژی در واقع به افزایش ارزش سهامداران می‌پردازد. منظور از ارزش سهامداران هر چیزی است که نیازها و تمایلات سهامداران سازمانی را برآورده می‌کند. سازمان با تدوین استراتژی به دنبال ارتقای صلاحیتها و توانایی های اصلی خود می‌باشد تا از طریق آن مزیت رقابتی بدست آورد و سهم خود در استفاده از منابع کمیاب محیطی را افزایش دهد. صلاحیت و توانایی اصلی، مهارت و توانایی در فعالیتهای ارزش آفرین می‌باشدکه به یک سازمان فرصت می‌دهدتا به حداکثر کارایی، کیفیت، نوآوری و یا مشتری مداری برسد (جونز، ۱۳۹۱).

۲-۵-۲-۱- تعاریف موجود پیرامون استراتژی

استراتژی فرایند قرار دادن سازمان در محیط رقابتی و انجام فعالیتهایی برای رقابت موفقیت آمیز با بکار گیری الگویی از جریان‌های تصمیم‌گیری است. انتخاب انواع پیامدهایی که سازمان برای جامعه دارد، به چه افرادی خدمت می‌کند و اینکه چه چیزی را فراهم می‌سازد روشهایی است که سازمانها استفاده می‌کنند تا بتواند با استفاده ازالگوی تصمیمات و نمودهای عملی آنها، استراتژی سازمان را تعیین کنند (شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳). به عبارت دیگر استراتژی سازمانی مجموعه کاملی از فعالیتها را نشان می‌دهد که یک سازمان برای رسیدن به اهداف، مقاصد و مأموریت های خود بر می‌گزیند (وایدیاناتام، ۲۰۰۵). استراتژی یک فرایند در جریان است که باید افراد را در تمامی سطوح سازمان به کار بندد تا این اطمینان حاصل شود که یک الگوی قابل شناسایی که قابلیت برتری بر رقبا را فراهم می‌آورد در تمامی سطوح و فعالیتهای سازمانی بوجود آورد. این الگوی قابل شناسایی می‌تواند منحصر به یک سازمان باشد و جنبه های بسیاری را در بر گیرد(شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳). در بخش قبل به این نکته اشاره شد که ساختار سازمان وسیله ای برای مدیریت تحقق اهداف آن است ولی از آنجایی که اهداف از استراتژی کلی سازمان نشأت می‌گیرند منطقی آنست که استراتژی و ساختار باید بسیار به یکدیگر مرتبط باشند. به بیان دقیق تر ساختار باید استراتژی را تعقیب کند تا بتواند از طریق منابع عملیاتی (مهارتهای پرسنل) و منابع سازمانی (مهارتهای تیم مدیریتی، تمایلات بنیانگذاران، زمین، سرمایه و تجهیزات سازمان) ارزش آفرینی کند. ساختار بندی استراتژی در چهار سطح وظیفه ای، بخشی (واحد تجاری)، کل سازمان و جهانی است.به طور کلی انواع تعاریف موجود در رابطه با استراتژی سازمانی را می‌توان به صورت جدول زیر خلاصه کرد.
جدول ۲-۸ .تعاریف استراتژی سازمانی