خانوارهای دارای رایانه COMP))، یکی دیگر از شاخص­ های فناوری است با ضریب ۱۱۶۸/۰- در خانوارهای شهری و ۱۱۴۹/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر است. هر چه درصد خانوارهای دارای رایانه در بین خانوارهای شهری و روستایی افزایش یابد احتمال وقوع فقر کاهش می­یابد.
نتایج فوق حاکی از اهمیت بالای شاخص­ های فناوری ارتباطات و اطلاعات در کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد. با توجه به اهمیت این فناوری لازم است بر اساس سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور نسبت به توسعه و ایجاد زیربناهای لازم توسعه ICT اقدام گردد.
-اثر میزان تحصیلات سرپرست خانوار:
میزان تحصیلات سرپرست خانوار (EDU)، یکی از شاخص­ های سرمایه انسانی است با ضریب ۰۵۶۹/۰- در خانوارهای شهری و ۰۴۵۵/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­دار ی بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد. با افزایش میزان تحصیلات سرپرست خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد.
- اثر باسواد بودن سرپرست خانوار:
باسواد بودن سرپرست خانوار (LIT)، یکی دیگر از شاخص­ های سرمایه انسانی است با ضریب ۰۲۲۸/۰- در خانوارهای شهری و ۰۲۱۲/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی است. که در صورت باسواد بودن سرپرست خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد.
سرمایه انسانی انباره­ای از دانش است که به صورت غیر فیزیکی در نیروی کار نهفته شده است. این سرمایه، مجموعه ­ای از مهارتها و توانایی­های فردی را شامل می­ شود که فرد در بازار کار آنها را به همراه دارد و از طریق کارایی و بهره‌وری به ظرفیت بالقوه درآمدزایی خانوار می‌افزاید و موجب کاهش احتمال وقوع فقر می­ شود.
- اثر نسبت افراد دارای درآمد در خانوار:
نسبت افراد دارای درآمد در خانوار (INC)، با ضریب ۰۸۰۱/۰- در خانوارهای شهری و ۰۳۷۵/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد. و با افزایش افراد دارای درآمد در خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد.
- اثر بعد خانوار:
بعد خانوار (SIZ)، با ضریب ۰۴۱۴/۰- در خانوارهای شهری و ۰۶۵۳/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوار می­باشد. با افزایش بعد خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد. بالا بودن بعد خانوار در بین خانوارهای بالای خط فقر نشانگر آن است که یکی از انگیزه‌های اصلی کنترل جمعیت، شرایط بد اقتصادی خانوارها می‌باشد، چنانچه خانوارهایی که درآمد بالایی داشته‌اند دارای کنترل­های پایین­تر و بعد خانوار بالاتری بوده‌اند. این مسأله قابل تأمل می‌باشد چرا که امروزه در سطح عام جامعه این باور وجود دارد که انگیزه اصلی کاهش رشد جمعیت بالا رفتن سطح فرهنگی خانوارها می‌باشد ولی چنانچه مشاهده شد بعد خانوار در خانوارهای کم درآمد به میزان قابل توجهی از خانوارهای با درآمد بالاتر کمتر بوده است و نشانگر آنست که مسائل اقتصادی سهم بالایی در انگیزه کنترل رشد جمعیت خانوارها ایفاء می نمایند.
- اثر شاغل بودن سرپرست خانوار:
شاغل بودن سرپرست خانوار (SHAG)، با ضریب ۰۳۸۴/۰- در خانوارهای شهری و ۱۱۳۴/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوار می­باشد. در صورت شاغل شدن سرپرست خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد.
- اثر سن سرپرست خانوار:
سن سرپرست خانوار (AGE)، با ضریب ۱۱۱۶/۰- در خانوارهای شهری و ۱۶۳۴/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد.
- اثر مجذور سن سرپرست خانوار:
مجذور سن سرپرست خانوار (AGES)، با ضریب ۰۱۰۷/۰ در خانوارهای شهری و ۰۱۳۷/۰ در خانوارهای روستایی دارای اثر منفی و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد.
مقایسه سن سرپرست خانوار در بین خانوارهای شهری و روستایی حاکی از آنست که سن سرپرست خانوار در خانوارهای روستایی اثر بیشتری بر کاهش احتمال وقوع فقر دارد. احتمال وقوع فقر در سنین پایین سرپرست خانوار بالا می­باشد. با افزایش سن سرپرست خانوار، ابتدا درآمد خانوار افزایش یافته و احتمال وقوع فقر کاهش می­یابد. ولی با گذشت زمان و پس از رسیدن به مرحله­ ای، درآمد خانوارها کاهش یافته و احتمال وقوع فقر افزایش می­یابد که این امر ضمن تأیید فرضیه دوران زندگی مودیگلیانی نشان می­دهد احتمال وقوع فقر در ابتدای سنین جوانی و سن بازنشستگی بالا می­باشد.
- اثر همسردار بودن سرپرست خانوار:
همسردار بودن سرپرست خانوار (MAR)، با ضریب ۰۶۵۲/۰- در خانوارهای شهری و ۰۸۷۶/۰- در خانوارهای روستایی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی می­باشد. در صورت همسردار شدن سرپرست خانوار احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد.
۵-۴- توصیه­های سیاستی

• • • شاخص­ های فناوری اطلاعات و ارتباطات می ­تواند بر کاهش احتمال وقوع فقر مؤثر باشد لذا در این خصوص لازم است که با فراهم کردن فرصت‌های برابر، عادلانه و امن فناوری اطلاعات برای تمامی خانوارها به توسعه بیشتر ICT در روستاها اقدام گردد.

  

• • با توجه به اینکه سرمایه انسانی بر کاهش احتمال وقوع فقر مؤثر می­باشد در این خصوص لازم است سرمایه انسانی در قالب سطح تحصیلات سرپرست خانوارها به ویژه در مناطق محروم افزایش یابد که این می‌تواند از طریق گسترش آموزش­های رسمی و غیررسمی و گسترش مهارت­ های فنی و حرفه‌ای صورت پذیرد. در این حیطه نقش سازمان­های آموزش و پرورش، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و مراکز آموزش عالی بسیار پر رنگ می‌باشد.

• • در خصوص سن سرپرست خانوار که بر کاهش احتمال وقوع فقر مؤثر می­باشد لازم است حمایت­های بیشتری از جوانان و بازنشستگان در حوزه ­های مختلف اقتصادی صورت پذیرد. در این زمینه توجه به اشتغال، مسکن و ازدواج جوانان و نیز ارائه خدمات تأمین اجتماعی کارآمد برای بازنشستگان می‌تواند نقش مهمی در کاهش احتمال وقوع فقر خانوارها داشته باشد.

• • نظر به اینکه بعد خانوار می ­تواند بر کاهش احتمال وقوع فقر مؤثر ­باشد. در این خصوص لازم است از طریق آموزشهای گسترده و تبیین نحوه ارتباط منافع خانوارها با منافع جامعه، زمینه فرهنگی لازم برای تنظیم بهینه جمعیت صورت گیرد.

• • نتایج تحقیق حاکی از آنست که با همسردار شدن سرپرست خانوار احتمال وقوع فقر در بین خانوارهای شهری و روستایی کاهش می­یابد. در این خصوص گسترش فرهنگ ازدواج به همراه تأمین بستر اقتصادی لازم برای ازدواج جوانان از مهم­ترین اقدامات لازم جهت کاهش فقر می­باشد.

• • با توجه به اینکه اشتغال سرپرست خانوار بر کاهش احتمال وقوع فقر خانوارهای شهری و روستایی مؤثر می­باشد، بنابراین ایجاد اشتغال مولد برای کسب درآمد توسط سرپرستان خانوار پیشنهاد می­گردد.

۵-۵- پیشنهادها برای پژوهش­های آتی

• • نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایجاد اشتغال جدید برای افراد دارای مهارت بالا

• • نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در گسترش بازارهای روستایی

• • بررسی ICT و رابطه­ آن با افزایش کیفیت زندگی

• • بررسی ICT و رابطه­ آن با افزایش رقابت

• • بررسی رابطه علّی بین شاخص­ های فناوری اطلاعات و احتمال وقوع فقر

• • بررسی رابطه علّی بین شاخص­ های سرمایه انسانی و احتمال وقوع فقر

ضمایم و پیوست­ها
پیوست­ها
نتایج شهری:
نتایج برآورد مدل تحقیق با روش پروبیت
نتایج اثرات نهایی مدل پروبیت
برآورد احتمال وقوع فقر متغیرهای شاخص­ های فناوری
- برآورد احتمال وقوع فقر درخانوارهای بدون خط اینترنت
- برآورد احتمال وقوع فقر در خانوارهای دارای خط اینترنت
- برآورد احتمال وقوع فقر در خانوارهای بدون خط تلفن همراه غیر شغلی
- برآورد احتمال وقوع فقر در خانوارهای دارای خط تلفن همراه غیر شغلی
- برآورد احتمال وقوع فقر در خانوارهای بدون رایانه
- برآورد احتمال وقوع فقر در خانوارهای دارای رایانه