جدول 4-13- اطلاعات جمعیت مورد مطالعه در دو گروه معتاد به شیشه و سالم 45
جدول 4-14- توزیع فراوانی ژنوتیپ‌ ژن‌های GSTT1 و GSTM1 در افراد معتاد به شیشه و سالم 46
جدول 4-15- بررسی تعادل هاردی- واینبرگ در جمعیت معتاد به شیشه و سالم برای ژن کاتالاز 47
پایان نامه - مقاله - پروژه
جدول 4-16- فراوانی ژنوتیپ ها و الل های چندشکلی CAT-262 در افراد معتاد به شیشه و سالم 47
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل 1-1- فراوانی مصرف کننده گان الکل و مواد مخدر در 6 کشور مختلف 3
شکل 1-2- ساختار گیرنده­های اپیوئیدی 5
شکل 1-3- ROS و کانال­های L-Type کلسیمی 7
شکل 1-4- آنزیم های GST مسؤل کاتالیز کردن ترکیبات کارسینوژنیک و سایتوتوکسیک از طریق کنژوگه کردن آنها با گلوتاتیون می باشند 11
شکل 1-5- خانواده ی سوپر ژن گلوتاتیون-S- ترانسفراز 12
شکل 1-6- شکل شماتیک ژن کاتالاز و جایگاه چندشکلی ژنتیکی مورد بررسی 16
شکل 3-1- یک نمونه از آنالیز multiplex-PCR و چند شکلی ژنتیکی دو ژن GSTM1 و GSTT1 بر روی ژل آگاروز 33
شکل 3-2- تعیین ژنوتیپ چندشکلی ژن کاتالاز بر روی ژل آگاروز 34
فصل اول
مقدمه
1-1: اعتیاد[1]
مصرف مواد مخدر یکی از خطرناک‌ترین پدیده ­های جوامع بشری در عصرِ حاضر است. اعتیاد در جهان ما چنان گسترش یافته است که به یک بیماری مزمن اجتماعی تبدیل شده و امنیت اجتماعی را متزلزل ساخته است. بر طبق داده های رسمی 2/1 تا 2 میلیون ایرانی با میانگین سنی 18سال معتاد به آمفتامین هستند. بیش از 11 میلیون از جمعیت کشور با مسئله­ اعتیاد روبرو هستند. در طول 30 سالِ گذشته، جمعیت ایران با نرخ رشد سالانه­ی 8 درصدی، با بیماری خانمان سوز اعتیاد دست و پنجه نرم کرده ­اند. این آمار بیانگر این است که تعداد نوجوانانی که گرایش به مواد مخدر پیدا کرده اند؛ در حال افزایش بوده است(Afkari et al., 2013). متأسفانه امروزه گسترش و شیوع اعتیاد به­حدی است که معضلات اجتماعی، جسمانی و خانوادگی بسیاری را موجب شده است .(Agha et al., 2008)
به طوری­که سازمان جهانی سلامت برآورد کرده بود که بیش از 2 میلیارد مصرف کننده­ الکلی، 3/1 میلیارد مصرف کننده­ تنباکو و 185 میلیون مصرف کننده­ داروهای غیرِمجاز وجود داشته است. بنابراین جهتِ پرده برداشتن از سطح معضلاتی که پاره­ای از کشورها با آنها درگیر بوده ­اند نمودار ترسیمی شکل 1-1 را که بیانگر مصرف مواد مخدر و مقدار الکل مصرف شده این گونه کشورها می­باشد به ­عینه دربرابر دیدگان حقیقت بین خوانندگان قرار می­دهیم .(Goldman et al., 2006)

شکل 1-1- فراوانی مصرف کننده­گان الکل و مواد مخدر در 6 کشور مختلف
عواملی که در شیوع اعتیاد نقش دارند عبارتند از:

 

    • محیط: محیط از 3 طریق می ­تواند در گرایش به سوء مصرف مواد مخدر نقش داشته باشد که عبارتند از:

 

    • تجربه ­های جدید زندگی

 

    • فردی که حتی برای مدت طولانی از مصرف مواد دور بوده است، در محیط پاک یا اصطلاحاً خنثی قرار داشته است؛ می ­تواند با قرار گرفتن در معرض محیط­های آلوده به مصرف مواد مخدر دوباره به سمت اعتیاد گرایش پیدا کند.

 

    • تجربه­ خوب مصرف مواد و تاثیرات روحی و روانی آن می ­تواند باعث جذب دوباره­ی افراد به استفاده از این­گونه مواد مخدر شود .(Caprioli et al., 2007)

 

    • مصرف دارو[2]: مصرف سوء داروهایی مثل الکل و نیکوتین، منجر به تغییر در بیان ژن ها و تغییرات رفتاری افراد درگیر با­ این گونه مواد شده ­اند.(Sinha et al., 2009)

 

    • ژنتیک: مطالعه بر روی خانواده و دوقلوها نقش ژنتیک در اعتیاد را تایید کرده است.

 

مطالعاتی که بر روی خانواده­ها و دوقلوها صورت گرفته است نشان­ می­دهد، که وابستگی به الکل، نیکوتین، حشیش و دیگر مواد مخدر غیر­قانونی، تحت تاثیر فاکتور های ژنتیکی بوده است .(Agrawal et al., 2008)
البته در ارتباط با تأثير عوامل ژنتیکی در مطالعه ای که توسط Tsuang و همکاران بر روی 3372 دوقلو در ویتنام انجام گرفت؛ تأثيرات مختلفی از عوامل ژنتیکی، محیط خانوادگی و غیر خانوادگی بر روی داروهای متعدد گزارش شد که بزرگترین میزان تاثیر سوء در مصرف مواد مخدر را عوامل ژنتیکی داشته اند .(Tsuang et al., 1998)
1-2: گیرنده­های اپیوئیدی
اپیات­ها[3]از تریاک گرفته می­شوند، که تواناییِ اتصال به گیرنده­های اٌپیوئیدیِ درون­زا را دارند. از این گیرنده­ها کاپا، دلتا و میو را می­توان نام­­ برد؛ که از خانواده­ی G پروتئین­ها می­باشند. با فعال شدن این گیرنده ها توسط اپیات‌های مانند مورفین 1- کانال­های کلسیمی حساس به ولتاژ[4] بسته می­شوند 2- با تأثير بر روی کانال­های پتاسیمی باعث خارج شدن پتاسیم از سلول و هایپرپلاریزه شدن سلول می­ شود 3- باعث مهار آنزیم آدنیلات سیکلاز می­ شود. در­نتیجه اپیات­ها باعثِ کاهشِ تحریک پذیریِ غشا و کاهش آزاد شدنِ نورترانسمیترها می­شوند. در شکل 1-2 ساختار این گیرنده و مکانیسم عمل آن نشان داده شده است .(Lambert et al., 2005)از طریق این مکانیسم اپیات های مانند مورفین باعث مهار درد می شوند. رسپتور­های اپیوئیدی مختلفی در سلول­های گوناگون تولید می­شوند و در موقع تحریک­پذیری باعث ایجاد تاثیرات متفاوتی می‌شوند.
شکل 1-2- ساختار گیرنده های اپیوئیدی و مکانیسم عمل این گیرنده
مواد مخدر(اپیات­ها) حداقل از طریق دو مکانیسم باعث تولید پاداش و تقویت آن می­شوند که عبارتند از:

 

    1. فعال­سازی ناحیه تگمنتوم شکمی[5] (VTA) که نتیجه­اش آزاد شدن دوپامین در هسته­ی آکومبنس[6] است.

 

    1. به طور مستقیم به رسپتور­های هسته­ی آکومبنس متصل می­شوند که غیر وابسته به دوپامین می­باشد.

 

مواد مخدری که به صورت غیر وابسته به دوپامین باعث ایجاد پاداش و تقویت آن می­شوند به طور مستقیم به رسپتورهای میو و شاید دلتا هسته­ی آکومبنس متصل می­شوند. رسپتورهای میو و دلتا هم در ناحیه تگمنتوم شکمی و هم در هسته­ی آکومبنس وجود دارند. و ممکن است که هر دویِ آنها در مسیرِ پاداش نقش داشته باشند. اپیوئیدهای مشتق شده از پروداینورفین باعث مهار دوپامین از نورون­های مزولیمبیک می­شوند و در نتیجه با فعال­سازی این گیرنده ممکن است که باعث ایجاد احساس ناخوشی در انسان و حیوانات شوند. (Kopnisky et al., Chapter 96).
1-3: مت­آمفتامین(شیشه)
مواد مخدری مثل شیشه با تأثیر بر روی نورون­های دوپامینرژیک باعث آزاد شدن دوپامین
می شوند. اتواکسیداسیون دوپامین باعث تولید DA- quinone می شود. DA- quinone یک محصول سمی است که موجب تخریب میتوکندری، التهاب، ROS و یوبی کوتینه کردن پروتئین می شود .( Miyazakiy et al., 2008) گلوتاتیون و گلوتاتیون S ترانسفراز ممکن است باعث سم زادیی DA- quinone شوند .( Hashimoto et al., 2005)
1-4: علل گرایش به مواد مخدر

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...