لاکان

۲۰

جمع

۸۴

منبع: معاونت برنامه­ ریزی استانداری گیلان، ۱۳۹۰

شکل ۳-۱. موقعیت جغرافیایی بخش مرکزی شهرستان رشت

۳-۱-۲ زمین شناسی

بیشترین قسمت بخش مرکزی رشت در دوران چهارم زمین شناسی قرار دارد با توجه به نقشه زمین شناسی بخش مرکزی نهشته های دریایی، دلتایی و آبرفتی و ساحلی سراسر محدوده را در برگرفته است.
وجود نقشه های ساحلی گویای این است که روزگاری این شهر با دریای خزر فاصله چندانی نداشته است. پالوسکا و همکارانش در این مورد می نویسند: شهر رشت که حدود۲۰کیلومتر دورتر از کرانه امروزی قراردارید درسده های میانه بیشتر به صورت شهر بندری مورد استفاده قرامی گرفته، بنابراین تصور می شود که کرانه دریا از این شهر فاصله زیادی نداشته است. برای مثال می توان موقعیت شهررشت را با بندرانزلی امروزی سنجید. بر پایه مدارک تاریخی این شهر در سده نهم به صورت بندری، مرکز داد و ستد فعال بازرگانی میان شرق حوزه ولگا و خلفایی عباسی بوده است.

دوران اول( پالئوزوییک)
به غیر از برونزدهای آهکی یا سن پر مین در جنوب دهستان لاکان آثار دیگری گزارش نشده است.
دوران دوم ( مزوزوییک)
در این دوران سنگ آهک و ماسه سنگ آهکی فسیل دار در جنوب روستای عزیزکیان مشاهده گردیده.
دوران سوم ( سنوزوییک )
دراین دوران چیزی مشاهده نگردیده است.
دوران چهارم ( کواترنر)
بیشترین قسمت بخش مرکزی توسط رسوبات و نهشته های دریایی، دلتایی و ابرفتی پوشته شده است.
رسوبات جوان کواترنری و شرایط مناسب اقلیمی که در سراسرجلگه بخش مرکزی گسترده است شرایط مساعدی برای زراعت که غالب فعالیتهای کشاورزی مبتنی برکشت برنج است و پیدایش سکونتگاه های روستایی دائمی وگسترش باغات و درختکاری که علاوه بر صرفه اقتصادی برای حفظ محیط زیست و کنترل سیلاب رودخانه ها نیز مفید خواهد بود.

شکل ۳-۲. زمین شناسی بخش مرکزی شهرستان رشت

۳-۱-۳ . توپوگرافی

توپوگرافی محدوده بخش مرکزی رشت را می توان در ۳ قسمت عمده خلاصه نمود
-ناحیه جنگلی و دشتی با ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر
این قسمت در حقیقت شامل آبرفتهای دریایی و رودخانه ای دریای خزر است که تمامی دهستانهای پیربازار، پسیخان، حومه و بیش از ۷۵ درصد دهستان لاکان را در بر میگیرد.
ناحیه جلگه ای به علت شرایط مناسب آب و هوایی، بیشتر اراضی خویش را به کشت برنج اختصاص داده
است و از سوی دیگر به علت توسعه شهر رشت در تمامی جهات موجبات تغییر کاربری اراضی کشاورزی
گردیده و با توجه به اهمیت زمین همواره سطح زیر کشت اراضی این محدوده کاهش می یابد.
تعداد ۸۴ روستا ( و به عبارت دیگر ۸۹ درصد) روستاهای این بخش در این محدوده قراردارند.
همچنین شهر رشت( به عنوان مرکز استان) نیز در این ناحیه واقع گردیده که ارتفاع قسمتهای مرکزی آن بین
(۱+) و (۲-) تغییر میکند و در شیب ملایمی از طرف جنوب به شمال قرار دارد و دو رودخانه سیاهرود وگوهر رود از آن گذشته و به مرداب انزلی می ریزند ( طاهری، ۱۳۷۵ص۲۰۴)
-ناحیه کوهپایه ای با ارتفاع ۱۰۰ تا ۵۰۰ متر
این قسمت شامل دامنه های کم شیب ارتفاعات جنوبی دهستان لاکان که دارای توپوگرافی وناهمواری نسبتا محسوسی است. کشت غالب منطقه برنج و درختان غیر مثمر می باشد. روستاهای واقع در این ناحیه ۲ روستا به نامهای چشمه سر و خوکی می باشند. این قسمت درگذشته پوشیده از جنگلهای متراکم بوده است
-ناحیه کوهستانی با ارتفاع بیش از ۵۰۰ متر
این قسمت به صورت لکه هایی در جنوب دهستان لاکان قرار داردوکمترین مساحت بخش مرکزی رشت را به خود اختصاص داده و هیچ سکونتگاهی در این ناحیه قرار ندارد. دلیل عدم استقرارسکونتگاههای روستایی دراین قسمت را می توان وسعت کم اراضی جهت انجام فعالیتهای اقتصادی، شیب زیاد اراضی، دسترسی مناسب و راحت این مناطق به مناطق جلگه ای همجوار و پوشیده بودن منطقه ازگیاهان و جنگلی بودن منطقه دانست. لازم بذکر است ناحیه کوهپایه ای بخش مرکزی رشت در محدوده حفاظتی اداره کل منابع طبیعی استان گیلان قرار دارد.

شکل ۳-۳. توپوگرافی بخش مرکزی رشت

۳-۱-۴ . اقلیم

خصوصیات اقلیمی ازعوامل مهم درتعیین وضعیت جغرافیایی هر موقعیت جغرافیایی است ودر رابطه بابرنامه ریزیهای جغرافیایی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردارند
نزدیکی با دریای خزر، ارتفاع کمتر از ۸۰۰ متر در بخش مرکزی رشت و تاثیر پذیری از جریانهای پرفشار سیبری، مدیترانه ای و. . . شرایط خاص آب و هوایی را در محدوده مورد مطالعه بوجود آورده که بر اقتصاد و شیوه ی تولید و معیشت تاثیرگذار است. بخش مرکزی دارای ایستگاههای هوا شناسی به شرح زیر است.
جدول ۳-۲ ایستگاه های هواشناسی واقع در بخش مرکزی رشت