آب و هوا از جمله عواملی است که تحت کنترل کشاورز نیست. برخی از روش های زراعی مانند انتخاب تاریخ کاشت مناسب می ­تواند درکاهش اثرات آب و هوای نامطلوب بر عملکرد مفید باشد. در اکثر موارد، تأخیر در تاریخ کاشت چه در پاییز و چه در بهار، موجب کاهش عملکرد می­گردد (آلیاری و شکاری، ۱۳۷۹ و عزیزی و همکاران، ۱۳۷۸). در کاشت خیلی زود پایین بودن دمای خاک و صدمات ناشی از یخبندان موجب استقرار ضعیف گیاهان در بهار می­گردد .تأخیر زیاد در کاشت نیز به علت کوتاه شدن دوره رشد گیاه و احتمال برخورد زمان گلدهی با درجه حرارت های بالا اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاهان می­ گذارد (ثقه الاسلامی و موسوی، ۱۳۸۷). تأثیر عوامل محیطی بر مراحل فیزیولوژیکی گیاه باعث می­ شود تاریخ کاشت از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی در یک منطقه بسته به تفاوت های ژنتیکی بین ارقام، متفاوت باشد (Sandhu, 1984). در آزمایشی که طی دو سال در چیلان شیلی روی همیشه بهار انجام شد مشخص گردید که برای کسب حداکثر عملکرد گل همیشه بهار می­توان آن را در هر تاریخی از ژوئن تا اکتبر کاشت (ثقه الاسلامی و موسوی، ۱۳۸۷).

تراکم نیز یکی از عوامل مهم در تعیین عملکرد محصولات زراعی محسوب می­ شود. به عنوان یک اصل کلی همواره در تراکم های بیش از تراکم مطلوب، رقابت درون گونه ای باعث کاهش عملکرد شده و بالعکس در تراکم­های کمتر از حد مطلوب از امکانات محیطی اعم از نور، فضا، آب و خاک به نحو مطلوب استفاده نشده و در نهایت عملکرد نیز کاهش خواهد یافت (Martin & Deo., 1999). با وجود آنکه همیشه بهار گیاهی رشد نامحدود و با قابلیت شاخه زنی زیاد است، در تراکم کم شاخه­زنی زیادتر نمی­تواند کمی تعداد بوته در متر مربع را جبران نماید. مارتین و دئو (۲۰۰۰) گزارش کردند عملکرد گل در تراکم­های بیشتر از ۴۶ بوته بوته در متر مربع (۱۰۱، ۱۷۹ و ۳۳۲ بوته در متر مربع) تفاوت معنی دار نداشت، اما در تراکم­های کمتر (۹ و۲۶ بوته در متر مربع ) این عملکرد کاهش یافت. کروماک و اسمیت (۱۹۹۸) ،که اثر تراکم­های ۱۰ تا ۸۰ بوته در متر مربع را روی عملکرد دانه همیشه بهار بررسی کردند، نشان دادند تراکم ۴۰ بوته در متر مربع بیشترین عملکرد دانه را دارد. بورم و ون دیک (۱۹۹۴) نیز نشان دادند تراکم ۴۰ بوته در متر مربع بیشترین عملکرد دانه را دارد. در برخی پژوهش­های انجام شده اگر چه در تراکم­های زیاد عملکرد گل افزایش یافته است، اما به دلیل سایه­اندازی متقابل برگ­ها و گل­آذین­ها باروری گل­ها به طور کامل انجام نگرفته و لذا افزایشی در عملکرد دانه مشاهده نشده است.
آماده ­سازی بستر کاشت بذر نیز تاثیر معنی داری بر عملکرد همیشه بهار دارد. بهتر است بقایای گیاهان زراعی قبلی توسط انجام شخم، قبل از زراعت دوم جهت آماده سازی بستر بذر با خاک مخلوط شود. اگر مشکل علف­های هرز وجود دارد، یا مقادیر زیاد بقایای گیاهی از گیاهان قبلی باقی مانده است، باید آنها را با بهره گرفتن از علف­کشهایی مانند گلایفوزیت از بین برد. یک بستر بذر نرم اما یکنواخت برای کشت موفق همیشه بهار مورد نیاز است. این مورد با انجام شخم زود هنگام انجام پذیر است. بدین وسیله می­توان به یخبندان اجازه داد که در شکستن کلوخه ها کمک کند و سپس قبل از کاشت برای شخم کم عمق از تجهیزات مربوطه استفاده نمود. در صورتی که رطوبت باقی مانده خاک زیاد باشد و یا احتمال فشردگی وجود داشته باشد عملیات زراعی باید به حداقل برسدet al., 1998) (Blumenthal.
۲-۹-۳- عوامل زنده وغیر زنده
افزون بر عوامل ژنتیکی، محیطی و زراعی که به آنها اشاره شد، عوامل بیماریزای قارچی یا باکتریایی، آفت­ها و علف­های هرز و دیگر عوامل موجود زنده در پیرامون گیاهان دارویی و معطر بر آنها تأثیر گذاشته و گیاهان را وادار به تولید برخی مواد مؤثر می­ کنند. قارچ لکه­برگی از بیماری­هایی است که همیشه بهار را تهدید می­ کند. در این بیماری، ابتدا لکه­های سبز روشنی در سطح برگهای آلوده ظاهر می­شوند، سپس این لکه­ها سفید رنگ و بعد قهوه­ای شده ودر نهایت برگها می­ریزند. برای مبارزه با آن می توان از قارچ­کش زینب استفاده نمود (Duke., 1982). برخی آفات در طول رویش همیشه بهار خسارت­های زیادی به بار می­آورند. از آفات مهم این گیاه، می توان از شب­پره برگخوار جالیز و صیفی نام برد. رعایت فاصله کشت، وجین علفهای هرز و مبارزه شیمیایی با لاروهای سن اول نقش عمده­ای در مبارزه با آن دارد (امید بیگی، ۱۳۸۴). همیشه بهار حساس به سفیدک پودری، کرم صدپا، زنگ، ویروس موزائیک خیار، نقطه­برگی، پوسیدگی ساقه، بلایت برگ، حلزونها، کرمها، شته­ها، ملخ­ها، تریپس، سوسکهای نقطه دار و نماتودها می­باشد (Patrick et al., 1996). سوسک بلیستر (جوش دار) سیاه از برگها تغذیه می­ کند. مصرف گرد سوین می ­تواند این آفت را کنترل کند. شته­ها عصاره گیاه را استخراج نموده می­توانند سبب بروز آلودگی شدید شوند. کنترل آنها با اسپری مالاتیون، روتنون یا اسفات مقدور است. زنجره­ها و جیرجیرکها را نیز می­توان با بهره گرفتن از مالاتیون، سوین، اسفات، روتنون، گرد دیازینون و یا متوکسیکلر کنترل کرد (Martin, 2005). در این گیاه بیماری بوتریتیس گزارش شده است. این بیماری در شرایط مرطوب تحریک می شود.
فصل سوم
مواد و روش ها
۳- مواد و روش ها
در هر مطالعه و تحقیق علمی باید روش و شرایط انجام کار و نحوه­ صحیح آنالیز نمونه­ها مورد توجه قرار گیرد تا از این رهگذر بتوان به تحلیلی صحیح و جامع دست یافت. در این بخش کلیه­ مواد و روش­های استفاده شده جهت پرورش گیاه دارویی همیشه بهار به روش هیدروپونیک و آنالیز نمونه­های برداشت شده در منطقه تشریح شده است. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور غلظت نیتروژن و نسبت آمونیوم به نیترات در محلول غذایی با چهار تکرار، در سال ۱۳۹۲در یک بستر کشت بدون خاک در گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد دامغان اجرا گردید.
۳-۱- مشخصات جغرافیایی منطقه
شهرستان شاهرود یکی از چهار شهرستان استان سمنان است که بین ۳۴ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی و ۵۴ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۵۷ درجه و ۳ دقیقه طول شرقی، با ارتفاع ۱۳۸۰ متر از سطح دریا و با وسعتی بالغ بر ۵۱۱۸۵۰۵ هکتار در بخش شرق استان واقع گردیده است.
شکل ۳-۱: موقعیت شهرستان شاهرود در استان سمنان
یکی از امتیازات مهم این شهرستان تنوع آب و هوا می‌باشد. قسمت جنوبی که در مجاورت کویر واقع شده آب و هوای نسبتاً گرم وخشک دارد، قسمت مرکزی و نواحی شرقی شاهرود دارای آب و هوای معتدل و نواحی شمالی آن کوهستانی با آب و هوایی نسبتاً سرد و خشک است. به همین خاطر است که تنوع تولید میوه بسیار زیاد است به طوری که امکان تولید و پرورش سیب، انگور، خرما و پسته در مناطق مختلف این شهرستان فراهم و مهیا می‌باشد.
متوسط درجه حرارت سالانه در این شهرستان ۱۴ درجه سانتی گراد و میانگین بارندگی سالانه ۱۸۰میلیمتر است. شاهرود به علت واقع شدن در حاشیه کویر از لحاظ آبهای سطحی به صورت رودخانه‌های دائمی، سهمی نداشته و منحصراً رودخانه‌های سیلابی و فصلی در این شهرستان جاری می‌باشد. با وجود کمبود آبهای سطحی که مردم را وادار نموده است جهت کشت و زرع اقدام به حفر چاه و قنات نمایند، اقتصاد شاهرود متکی به تولیدات کشاورزی است. از لحاظ تولیدات کشاورزی شاهرود در سطح استان مقام اول و در کشور جزء ۱۹ قطب کشاورزی است.
۳-۲- آماده سازی بستر کشت و شرایط رشدی گیاهان
بستر مورد استفاده در این آزمایش مخلوطی از کوکوپیت و پرلایت به نسبت ۱:۱ (v/v) بود. پس از تهیه بستر، بذرهای همیشه بهار در جعبه­های نشاء کاشته (شکل۳-۲) و زمانی که به اندازه چهار برگی رسیدند به گلدان اصلی منتقل شدند؛ به طوری که در هر گلدان ۵ گیاه کشت گردید (شکل۳-۳). دمای گلخانه در روز حدود ۲۶درجه سانتی ­گراد و در شب حدود ۱۸درجه سانتی ­گراد با رطوبت نسبی ۶۰-۵۰% تنظیم گردید. آبیاری با محلول پایه هوگلند و مراقبت از این نشاها تا زمان اعمال تیمارها انجام گردید. در تمامی محلولهای غذایی مورد استفاده pH با بهره گرفتن از اسید سولفوریک۱/۰ مولار روی ۲/۰± ۶ تنظیم گردید.

شکل ۳-۲: نمایی از مراحل مختلف نشاهای همیشه بهار
۳-۳- آماده سازی سیستم تغذیه و آبیاری
برای تهیه محلول غذایی از محلول هوگلند با انجام برخی تغییرات در تیمارهای آزمایشی استفاده شد (جدول ۳-۱). محلول غذایی طبق جدول (۳-۲) تهیه گردید و سپس آبیاری بوته ها با محلول غذایی شروع شد (Hoagland & Arnon, 1950).
محلول غذایی هر تیمار به صورت جداگانه در بشکه­های ۲۰ لیتری آماده و آبیاری گلدان­ها روزانه در سه نوبت انجام شد. در کلیه محلولهای غذایی مورد استفاده، pH بین ۹/۵ تا ۲/۶ تنظیم شد. برای تنظیم pH از محلول ۱/۰مولار اسید سولفوریک استفاده گردید.
جدول ۳-۱: تیمارهای مورد استفاده

نمونه‌گیری قشری نسبی: در این روش جامعه به طبقاتی تقسیم می‌شود و سپس تعداد افراد نمونه به همان نسبت طبقات در جامعه تعیین می‌شود.
نمونه‌گیری قشری غیرنسبی: در این روش تعداد افراد نمونه بدون توجه به نسبت هر طبقه در جامعه تعیین می‌شود.
نمونه‌گیری خوشه‌ای: در این روش ابتدا گروههایی که افراد نامتجانس دارند، مشخص می‌شوند. سپس چند گروه به طور تصادفی انتخاب شده و بعد تعدادی زیرگروه به طور تصادفی انتخاب و در نهایت همه افراد آخرین زیرگروه انتخابی آزمون می‌گردند.
در این تحقیق روش نمونه گیری مورد استفاده روش تصادفی ساده می باشد.
۳-۷ ابزار سنجش متغیرهای تحقیق
ابزار سنجش وسایلی هستند که محقق به کمک آنها قادر است اطلاعات مورد نیاز خود را گرد آوری وثبت وکمّی نماید.انواع ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ،مصاحبه ،مشاهده وبررسی اسناد ومدارک است،این ابزارها عبارتند از:
پرسش‌نامه ^۱: پرسش‌نامه عبارت از مجموعه‌ای از پرسشهاست که به صورت باز یا بسته(دارای مقیاس)طراحی شده‌اند تا وضعیت نگرش افراد نسبت به یک واقعیت از طریق آن ارزیابی شود.
مصاحبه^۲ :مصاحبه شیوه‌ای از جمع‌ آوری اطلاعات است که در آن پژوهشگر با آزمودنی تماس مستقیم برقرار می‌کند و از طریق طرح پرسشهای گوناگون، به ارزیابی عمیق ادراکات، نگرشها، علائق و باورهای او می‌پردازد.
مشاهده^۳: مشاهده عبارت است از فرایند شناسایی، ثبت، نامگذاری، مقایسه و تحلیل آنچه روی می‌دهد، مانند مشاهده کارگران یک کارگاه در مطالعات کارسنجی و زمان‌سنجی
بررسی مدارک و اسناد: داده‌هایی که در تحقیق به کار می‌روند ممکن است اولیه یا ثانوی باشند. داده‌های اولیه را محقق به صورت دست اول و بیشتر از طریق مشاهده، پرسش‌نامه و مصاحبه به دست می‌آورد. داده‌های ثانویه از منابع دیگر که توسط دیگران جمع‌ آوری و تولید شده و به صورتهای اسناد، آمارهای رسمی و غیر رسمی، مدارک و اسناد سازمانی و منابع علمی(کتابها، مجلات و…) موجودند، به دست می‌آیند(خاکی،۱۳۸۴).
۱- Questionnaire
۲- Interview
۳- Observation
تنها ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه پرسشنامه می باشد. پرسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار ها جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی است.
در این تحقیق ،پرسشنامه شامل۲۵ سوال درخصوص کیفیت خدمات با توجه به ابعاد متفاوت می باشد .در ارتباط با بعد موارد ملموس۴سوال، بعد قابلیت اعتماد ۵ سوال، بعد قابلیت پاسخگویی ۴ سوال، بعد قابلیت اطمینان ۴ سوال ، بعد همدلی ۵ سوال وبعد قیمت خدمات ۳ سوال مطرح می شود(پاراسورمان،۱۹۸۵و تاج زاده،۱۳۸۲ ،۱۸۱-۱۸۲).
۳-۷-۱ مقیاس و طیف برای اندازه گیری تحقیق :

پرسشنامه تحقیق پاسخ بسته و گزینه های پیشنهادی آن بر اساس طیف ۵ گزینه ای لیکرت قرار داده شده است. طیف ۵ گزینه ای لیکرت یک مقیاس دارای قرینه است که از خیلی کم تا خیلی زیاد امتداد دارد. این طیف هرچند از نظر فنی یک مقیاس ترتیبی است اما پژوهشگران آن را مقیاس فاصله ای در نظر می گیرند از فنون آماری پیشرفته در تجزیه و تحلیل آماری بهره می گیرند بر اساس روش
نمره گذاری طیف ۵ گزینه ای لیکرت به گزینه های انتخاب شده خیلی کم نمره ۱ و به ترتیب تا ۵ به گزینه خیلی زیاد اختصاص یافته است. با توجه به اینکه هر یک از جنبه های کیفیت خدمات، با بهره گرفتن از سؤالات متعدد اندازه گیری شده است، بنابراین از مجموع نمرات مربوط به سؤالات هر جنبه استفاده شده است. با توجه به اینکه هر جنبه کیفیت خدمات از تعداد متفاوتی سؤال تشکیل شده است، بنابراین برای همگون کردن نمرات و ایجاد زمینه برای قابلیت مقایسه جنبه های کیفیت خدمات با یکدیگر از میانگین سؤالات در جنبه کیفیت خدمات استفاده شده است.
این مقیاس شامل مجموعه‌ای از سوالات است که بار نگرشی یا ارزشی همه آنها تقریبا برابر تلقی می‌شود. پاسخگو مقیاسی را که بین دو حد نهایی مانند موافق-مخالف، علاقه-تنفر یا پذیرش-رد محصور است بر حسب شدت یا ضعف نگرش خود برمی‌گزیند. برای تعیین نمره نگرش هر فرد، نمرات هر یک از موقعیتهای منتخب او در تمام مقیاسها با هم جمع و سپس معدل‌گیری می‌شود و به این ترتیب نمره نگرش فرد محاسبه می‌گردد. این مقیاس برای تحقیقات رفتاری بیشترین کارایی و استفاده را دارد.
۳-۷-۲ روایی وپایایی ابزار سنجش
منظور از روایی^۴ آن است که آیا ابزار اندازه‌گیری می‌تواند خصیصه‌ای که برای اندازه‌گیری آن طراحی شده است را اندازه‌گیری نماید یا خیر؟روایی، محتوای ابزار یاسوالات مندرج در ابزار بطور دقیق ، متغیرها وموضوع مورد مطالعه را می سنجد. موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه‌گیریهای نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد.
منظور از پایایی^۵ آن است که اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار و به گروه
واحدی از افراد بدهیم، نتایج حاصل نزدیک به هم باشد.اگر سنجش تحت شرایط مشابه، مجدداً تکرار شود؛ نتایج حاصل تاچه حدمشابه وقابل اعتماد است.ابزاری معتبر است که دارای ویژگی های سازگاری و بازپدیدآوری باشد.یعنی بتوان در همه موارد متعدد به کار رود ودر همه موارد نتایج یکسانی تولید نماید.
اعتبار را می توان بدون تفحص در مورد مقیاس متغیرها مطالعه کرد ،اما مطالعه روایی بدون بررسی ماهیت ومعنای متغیرها امکان پذیر نیست.به گفته کرینگر حصول اعتبار تا حد زیادی یک امر فنی است اما روایی فراتر از یک فن است و در ذات وجوهر اصلی علم قرار دارد.(حافظ نیا ،۱۳۸۰ ،۱۲۶).
برای سنجش پایایی روش های متفاوتی همانند روش اجرای دوباره(روش بازآزمایی)،روش موازی(همتا)،روش تصنیف(دونیمه کردن)،روش کورد ریچاردسون وهمچنین روش ضریب آلفای
۴- validity
۵- Reliability
کرونباخ وجود دارد،که در این تحقیق با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ میزان پایایی پرسشنامه تحقیق تخمین زده می شود. آلفای کرونباخ برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها و آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند، به کار می رود. بعد از تدوین پرسشنامه مقدماتی حداقل با ۳۰ نمونه گرفته شود تا بعد از بررسی کمی(روایی) و کیفی (اعتبار) آن گویه های ابهام انگیز حذف گردد. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوالهای پرسشنامه و واریانس کل را محاسبه کرد(سرمد و دیگران،۱۳۷۶ ،۶۹).
ضریب آلفای کرونباخ(مومنی،۱۳۸۹، ۲۱۱)از طریق فرمول۳-۲ زیر محاسبه می شود:
α= () × (۱ - ) فرمول(۳-۲)
n=تعداد سوالهای تست
S_i²=واریانس سوالi
برای بررسی پایایی،محقق تعداد ۳۰ پرسشنامه را بین جامعه آماری توزیع و پس از جمع آوری پرسشنامه ها،اقدام به محاسبه ضریب آلفای کرونباخ با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS به تفکیک هر یک از متغیرها نمود.نتایج ضرایب آلفا به شرح جدول ذیل است:
جدول۳-۲پایایی پرسشنامه

این خاکها بعلت داشتن اپی پدون اکریک( Ochric ) و افق مشخصه زیر سطحی کلسیک (Calsic)با مرز بالایی در محدوده ۱۰۰ سانتیمتری سطح خاک و واکنش شدید خاک با اسید کلریدریک سرد و رژیم رطوبتی یوستیک, در زیرگروه Typic Calciustepts قرار می گیرند و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک ۱۸ تا ۳۵ درصد و معدل درصد وزنی ذرات شن در همین عمق بیش از ۱۵ درصد می باشد و دارای بیش از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است این خاک در فامیل:
Fine loamy, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گرد.
۴-۲-۲-۳ سری کول فرح
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون اکریک (Ochric)و افق مشخصه زیر سطحی کمبیک (Cambic) با مرز بالایی در محدوده ۱۰۰ سانتیمتری سطح خاک و رژیم رطوبتی یوستیک, در زیرگروه Typic Haplustepts قرار می گیرند و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک تا عمق ۵۸ سانتیمتری۱۸ تا ۳۵ درصد و معدل درصد وزنی ذرات شن در همین عمق کمتر از ۱۵ درصد و تا عمق ۸۱ سانتیمتری معدل درصد وزنی ذرات رس بیش از ۳۵ و در ادامه تا عمق ۱۰۰ سانتیمتری شرایط عمق ۲۵ تا ۵۸ مشاهده شده است و واکنش شدید خاک با اسید کلریدریک و دارای کمتر از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است در فامیل:
Fine silty over fine, aniso, mixed, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد.
۴-۲-۲-۴ سری کهباد
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون اکریک (Ochric) و افق مشخصه زیر سطحی کمبیک (Cambic) با مرز بالایی در محدوده ۱۰۰ سانتیمتری سطج خاک و واکنش شدید خاک با اسید کلریدریک و رژیم رطوبتی یوستیک, در زیر گروه Typic Haplustepts قرار می گیرند و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک ۱۸ تا ۳۵ درصد و معدل درصد وزنی ذرات شن در همین عمق بیش از۱۵ درصد و دارای بیش از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است در فامیل:
Fine loamy, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد.
۴-۲-۲-۵ سری کمالوند
خاک بسیار عمیق با بافت خاک سطحی عموما سنگین (silty clay loam) و ساختمان کلوخه ای (A) که بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) تا بسیار سنگین ((silty clay و با ساختمان فشراسته که همراه با مقدار بسیار کمی آهک ثانویه میباشد قرار گرفته است (AB) لایه فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) و با ساختمان متوسط تا قوی مکعبی گوشه دار همراه با مقدار بسیارکمی آهک ثانویه قرار گرفته است در این لایه مقداری کانکریشن های سخت شده آهکی مشاهده می شود که به نظر می رسد در زمان تشکیل این خاکها از محل دیگری آورده شده و رسوب کرده اند (Bw1). لایه های فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) و با ساختمان ضعیف مکعبی گوشه دار قرار گرفته اند (Bw2).
Fine , Carbonatic, Hyperthermic, Fluventic Haplustepts
۴-۲-۳ راسته مولی سول ( Mollisols)
خاک هایی هستند که در آن مقادیر متنایهی از مواد آلی در جوار کلسیم، تجزیه و فساد حاصل کرده مواد آلی سرشار از کلسیم را بوجود آوراده اند. بنابراین در خاک های مالی سول درجه اشباع بازی و مقدار کلسیم قابل توجه است و بایستی انتظار داشت که در مناطق نیمه خشک و نیمه مرطوب یافت شود. تیره شدن خاک به سبب افزایش مواد آلی به خاک چیره ترین فرآیندی است که در خاک های مالی سول رخ می دهد. در این خاک ها ریشه های گیاهان حاوی لیگنین و فیبر بوده که در اثر تجزیه تشکیل هومات کلسیم و رنگ تیره در خاک را می دهد. سیکل تری و خشکی در مناطق نیمه خشک و نیمه مرطوب شرایط مساعدی را برای نگهداری وبقا ماده آلی خاک پدید آورده و از لحاظ سنی زمان کمی برای تشکیل این خاک ها لازم است.

بطورکلی مالی سول ها خاک های معدنی هستند که دارای اپی پدون مالیک می باشند. در این اپی پدون ساختمان سنگی در بیش از نیمی از کل حجم خاک از بین رفته است. رنگ اپی پدون تیره است مگر اینکه بیشتر از ۴۰ درصد ذرات ریز آهک داشته باشد. اشباع بازی این اپی پدون ۵۰ درصد یا بیشتر به روش استات آنیوم است. درصد کربن آلی ۶/۰ یا بیشتر است.
ضخامت این اپی پدون برای ۱۸ سانتی متر بالایی خاک یا همه عمق خاک تا سنگ، افق پتروکلسیک و یا دوری پن در صورتی که این افق در عمق کمتر از ۱۸ سانتی متری سطح قرار داشته باشد.
خاک های تشخیص داده شده در این راسته به دلیل وجود رژیم رطوبتی یوستیک در زیر راسته Ustolls قرار می گیرند. یوستال ها خاک های مالی سول با زهکش خوب نواحی نیمه خشک تا نیمه مرطوب می باشند. خشکسالی در تابستان رخداد معمولی اما نامنظم است و باران های نامنظم اکثر در طول فصل رشد می بارد.
۴-۲-۳-۱ سری بندان
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون مالیک (Mollic) و افق مشخصه زیر سطحی کلسیک با مرز بالایی در محدوده ۱۰۰ سانتیمتری سطج خاک و واکنش شدید خاک با اسید کلریدریک و رژیم رطوبتی یوستیک در زیرگروه Typic,calciustoll قرار می گیرند و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک ۶۰ تا ۳۵ درصد می باشد و دارای بیش از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک نیز Hyperthermic است در فامیل:
Fine, carbonatic, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد.
جدول شماره۴-۱ طبقه بندی خاکهای دشت ایذه و هماهنگی آن با طبقه بندی جهانی

۵-۲-۲. نتایج فرضیه دوم :
فرضیه دوم مبنی بر اینکه ” میزان عملکرد یا سودآوری شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت بازدهی ارزش ویژه) تاثیر معنی‌داری برکیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد.” مورد پذیرش قرار گرفت.
با این تشریح که تغییر در نسبت بازدهی ارزش ویژه با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری در جهت خلاف هم است یعنی افزایش در نسبت بازدهی ارزش ویژه شرکتها نتیجتا با احتمال از انتخاب آن شرکت با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری پایین همراه است که در مفهوم کلی، افزایش/کاهش در نسبت بازدهی ارزش ویژه شرکتها با افزیش/کاهش در اقلام تعهدی اختیاری شرکتها همراه است.
این نتایج به نوعی با نتایج دستگیر و همکاران مبنی بر اینکه “هموار سازی سود با بازده حقوق صاحبان سهام همبستگی منفی” و میچلسون و همکاران(۱۹۹۹)"شرکتهایی که هموارسازی سود میکندد.میانگین بازده غیرعادی سالانه بالاتری نسبت به شرکت­هایی که این کار را انجام نمی­دهند، سابرمانیام(۱۹۹۶) ” اقلام تعهدی می ­تواند به عنوان متغیر مهمی در ارزیابی رابطه سود و بازده در نظر گرفته شود ” کنگ و همکاران (۲۰۱۰)” اقلام تعهدی اختیاری رابطه مثبت با بازده آتی بازار دارند ” و بِن نصر و همکاران(۲۰۱۵)” بین اقلام تعهدی اختیاری و ارزش حقوق صاحبان سهام رابطه مثبت و معناداری وجود دارد” مطابقت دارد.
اما با نتایج چان و همکاران(۲۰۰۶) مبنی بر اینکه ” شرکت­های با اقلام تعهدی زیاد در دوره­ بعد از گزارشگری اطلاعات مالی، بازده سهام آن­ها کاهش می­یابد"مطابقت ندارد.
۵-۲-۳. نتایج فرضیه سوم :
فرضیه دوم مبنی بر اینکه ” سیاست تقسیم سود شرکت‌ها(مبتنی بر نسبت سود تقسیمی) تاثیر معنی‌داری بر کیفیت اقلام تعهدی اختیاری دارد.” مورد پذیرش قرار نگرفت.
با این تشریح که تغییر در نسبت درصد سود تقسیمی با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری در جهت خلاف هم است ولی از لحاظ معنادی قابل قبول نمی ­باشد.
این نتایج با نتایج “دیچو و دایچو(۲۰۰۲) مبنی بر اینکه “کیفیت سود(مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری) با تغییرات سود تقسیمی رابطه معنادار ندارند"، تالانه (۱۳۷۰) “سیاست و خط مشی های تقسم سود شرکتها مبنی بر این است که شرکتهای پذیرفته شده در بورس تمایل به سیاست تقسیم سود ثابت دارند"، هاشمی و بهزادفر(۱۳۹۰) “سود هر سهم با اقلام تعهدی به عنوان معیاری برای کیفیت سود، اهمیت زیادی را نشان نمی­دهد و تغییر پذیری سود کمتر تحت تأثیر موقعیت تجاری و تصمیمات مدیر از ناحیه اقلام تعهدی قرار می­گیرد “و مجتهد زاده و عاملی(۱۳۸۸)” بین معیار کیفیت سود(اقلام تعهدی) با تغییرات سود تقسیمی رابطه معنادار ندارند” مطابق می­باشد.

اما با نتایج فرانسیس(۲۰۰۵) مبنی بر اینکه” اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری در توصیف تغییرات سود اهمیت دارند” و سابرمانیام(۱۹۹۶) ” اقلام تعهدی غیراختیاری دارای توانایی پیش ­بینی سودآوری آتی و تغییرات سود تقسیم ” مطابقت ندارد
محدودیت­های تحقیق
در این تحقیق هیچگونه محدودیتی وجود نداشت.
پیشنهادات برای استفاده­کنندگان
همانطور که نتایج از فرضیه ­های تحقیق نشان می­دهد، لازم و ضروریست استفاده­کنندگان اعم از سرمایه ­گذاران، اعتبار دهندگان و … در ارزیابی­های مالی از شرکتها، آنها را از لحاظ مقدار و کیفیت اقلام تعهدی اختیاری­شان مورد بررسی قرار دهند و در مقایسه شرکتها با یکدیگر علاوه بر معیارهای مدنظر در تصمیم گیریشان به کیفیت اقلام تعهدی اختیاری آنها نیز می بایست توجه کامل داشته باشند.
پیشنهادات برای تحقیقات آتی
از جمله پیشنهادات برای تحقیقات آتی می­توان به موارد زیر اشاره کرد؛
۱. استفاده از روش تحقیق حاضر(روش رگرسیون لجستیک) در سایر زمینه ­های مطالعاتی که در آن متغیر پاسخ به صورت باینری/ اسمی مطرح می­ شود.
۲. بررسی معیارهای مالی مورد استفاده در این تحقیق به صورت مقایسه­ ای در انواع رویکردهای مختلف مدیریت ، که در آن می­توان شرکتها را بر مبنای مقدار اقلام تعهدی اختیاریشان به شرکتهای دارای مدیریت سود؛ محافظه ­کارانه، معمولی و تهاجمی(متهورانه) تقسیم بندی نمود.
۳. بررسی معیارهای مالی مورد توجه در این تحقیق به صورت بررسی در یک صنعت خاص.
۴ بررسی رابطه همبستگی بین مقدار عددی هر یک از معیارهای مالی و میزان اقلام تعهدی اختیاری شرکتها.
پیوست­ها:
پ-۱. اسامی شرکتهای نمونه
شرکتهای نمونه مورد بررسی در این تحقیق مشتمل بر ۵۱ شرکت در صنایع مختلف می باشد که عنوان هریک از این شرکتها به همراه نوع صنعت و طبقه آنها به شرح زیر می باشد.

۸۹/۲

۳

۱۵

متغیرهای اقتصادی

۱۸/۹

۵۷/۲

۳

۱۵

بدبینی نسبت به ادعاهای زیست محیطی

۳۱/۹

۶۶/۲

۳

۱۴

• آمار استنباطی

به منظور تحلیل داده های تحقیق ابتدا از آزمونKMO جهت کفایت اندازه نمونه و کرویت بارتلت برای آزمون اینکه آیا ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲﻫﺎی ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﺑﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺒﺴﺘﻪ اﺳﺖ یا خیر و هم چنین جهت متناسب بودن داده ­ها برای تحلیل عاملی استفاده شد. با بهره گرفتن از آزمون اسمیرنوف- کولموگروف^[۱۷۵] نرمال بودن متغیرهای کمی تحقیق بررسی شد. برای بررسی ارتباط­های مطرح شده در فرضیات تحقیق از آزمونهای تی تست^[۱۷۶] و آنالیز واریانس^[۱۷۷] برای مقایسه بین چند گروه (در رابطه با سایر متغیرهای زمینه ای) استفاده شد که با توجه به مقاوم بودن این آزمون به توزیع نامتقارن در کلیه موارد با توزیع متقارن و غیرمتقارن این آزمون قابل استفاده بود. با بکارگیری روش تحلیل عاملی^[۱۷۸] با چرخش واریمکس^[۱۷۹] متغیرهایی که بیشترین بار عاملی را داشته و تأثیرگذارتر بودند، تعیین شدند. بوسیله آزمون تحلیل خوشه­ای طبقه بندی مشتریان انجام شد. مقایسه متغیرهای کیفی و توزیع افراد مورد مطالعه در خوشه ­ها با بهره گرفتن از کای اسکور^[۱۸۰] انجام شد.

‫

• ﺗﻨﺎﺳﺐ دادهﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ‬

نتایج آزمونKMO‬ جهت کفایت اندازه نمونه و کرویت بارتلت برای بررسی اینکه ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲﻫﺎی ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﺑﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺒﺴﺘﻪ اﺳﺖ یا خیر و هم چنین جهت متناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی در جدول زیر آمده است
بصورت زیر است:
شکل ریلضی فرض آماری مربوط به آزمون بارتلت
H₀:
متغیرهای مورد استفاده در تحلیل عاملی نا همبسته هستند
H₁:
متغیرهای مورد استفاده در تحلیل عاملی همبسته هستند
جدول ۴- ۷٫ نتایج آزمون کرویت و کفایت اندازه نمونه

معیار کافی بودن نمونه KMO

۸۰۸/۰