Karim khanmohammadi
By:
Hassan yousefzadeh
September 2014

 

1. 1. شوتس ایشل، راینر؛ مبانی جامعه‌شناسی ارتباطات، نشر نی، ۱۳۹۱: ص ۱۶ ↑

 

1. 1. همان ↑

 

1. 1. بگذریم از این که برخی از پژوهشگران عرصه ارتباطات میان‌فرهنگی، سقوط ارزش دلار آمریکا و افزایش بهای انرژی در سطح جهان را نیز در سرعت گرفتن ارتباطات میان‌فرهنگی سهیم می‌دانند.(به‌عنوان نمونه، ر.ک:

 

Martin, Judith. N, Thomas. K. Nakayama. Intercultural Communication Contexts, 2010, p x) ↑

 

1. 1. توجه جدی به مطالعات ارتباط میان‌فرهنگی را با جهانی شدن و دهکده جهانی مرتبط می دانند. در حقیقت ارتباطات میان‌فرهنگی یکی از خصیصه‌های اصلی دنیای امروز است که مرزهای فرهنگی در حال فروپاشی است.(ر.ک: فای پاتال، ارتباطات میان‌فرهنگی و ساختن اجتماعی جهانی، ۲۰۰۵). ↑

 

1. 1. Shi, Zhenmei and Wenhua Hu, Non-verbal behavior in intercultural iommunication, ↑

 

1. 1. Rigotti, Rocci and Greco, Intercultural Communication: A linguistic and argumentative approach, 2004, P: 37 ↑

 

1. 1. Jandt, F. E. (2001). Intercultural communication: An introduction (third Ed.). Thousand Oaks: Sage. ↑

 

1. 1. 1. بالی، ۱۹۹۱، ص۴۳۷-۴۵۳؛ به‌نقل از آشنا، ۱۳۸۳، «فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی، ارائه مدلی برای دیپلماسی عمومی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)، ش ۲۱، صص ۲۲۷- ۲۶۲ ↑

   

 

1. 1. دنزباخ، دانشنامه بین‌المللی ارتباطات، ۱۳۹۰، ص ۱۸۰٫ ↑

 

1. 1. سلیمی،علی؛ «درون‌مایه‌های یک نظریه ارتباطات میان‌فرهنگی در آموزه‌های قرآن»؛ دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، س ۲، ش، پائیز و زمستان ۱۳۸۹، صص ۷-۳۸ ↑

 

1. 1. همان ↑

 

1. 1. ارتباطات میان‌فرهنگی در سال‌های اخیر به یکی از پرجستجوترین موضوعات تبدیل شده است(آکای، ۲۰۰۵) ↑

 

1. 1. دلاور، علی، روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، ۱۳۸۴ ↑

 

1. 1. محمدی‌مهر، روش تحلیل محتوا: راهنمای عملی تحقیق، ۱۳۸۷ ↑

 

1. 1. کرلینجر، مبانی پژوهش در علوم رفتاری، ج۱، ۱۳۸۱، ص۹۹٫ ↑

 

1. 1. بیابانگرد، روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی ج۱، ۱۳۸۶٫ ↑

 

1. 1. نوع خاصی از ‏مفهوم وجود دارد بنام ‏ ( ‏construct‏ )که سازه ترجمه شده است و آن عبارت است از مفهومی‌که خود از ترکیب چند مفهوم دیگر به ‏وجود آمده است. سازه‌ها انتزاعی تر از مفاهیم هستند(ر.ک: روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، سرمد و همکاران، ۱۳۸۲). در حقیقت میان سازه، مفهوم و متغیر رابطه طولی برقرار است. ↑

 

1. 1. علی‌اکبری در بررسی چیستی الگو ذیل عنوان فلسفه علم می‌گوید: «بسیار شاهد بوده‌ایم که الگو را با پارادایم یکی گرفته‌اند»(علی اکبری، ۱۳۹۱، ص۷۳) ↑

 

1. 1. علی‌اکبری، همان، ص ۷۵ ↑

 

1. 1. pattern ↑

 

1. 1. ابطحی و منتظر، ۱۳۹۱، ص ۱۰۸ ↑

 

1. 1. آلن، ۱۳۷۵، ص. ۲۶۰ ↑

 

1. 1. ابن منظور،لسان‌العرب، ۱۴۰۸ق. ↑

 

1. 1. راغب، مفردات، ۱۴۱۲ق ↑

 

1. 1. قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ ↑

 

1. 1. لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ(احزاب: ۲۱)؛ قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ فِی إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ(ممتحنه: ۴)؛ لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِیهِمْ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ(ممتحنه: ۶) ↑

 

1. 1. بیاناتی از حضرت آیت الله خامنه‌ای، ۳۰/۶/۱۳۸۱٫ ↑

 

1. 1. بلیکی، طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ص ۲۱۶-۲۳۰، در: بستان، علم دینی(۲)، ص ۱۳۱٫ ↑

 

1. 1. What is the representational function that models perform? ↑

 

1. 1. What kind of things are models? ↑

 

1. 1. How do we learn with models? ↑

 

1. 1. How do models relate to theory? ↑

 

1. 1. اشتریان، نظریه سیاستی به‌مثابه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ۱۳۹۱، ص ۱۵۱٫ ↑

 

1. 1. مندارس ۱۳۴۹، ص۲۰۵ ↑

 

1. 1. Herbert A. Simon and AllenNewell, “Models: Their Uses and Limitations”. In: Current Perspectives in Social Psychology, eds. Edwin P. Hollander and Raymond G. Hunt1963, pp. 79-91. ↑

 

1. 1. Kaplan, the Conduct of Inquiry: Methodology for Behavioral Science.1964, p. 263. ↑

 

1. 1. میلر، ارتباط کلامی، ۱۳۸۹، ص ۷۳٫ ↑

 

1. 1. خسروپناه و بانشی، تاملی بر مبانی نظریه‌پردازی غرب و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و ضرورت آن در حوزه رهبری سازمانی، ۱۳۹۲٫ ↑

 

1. 1. توسلی۱۳۶۹، ص۳۰ ↑

 

1. 1. مندراس، هانری، مبانی جامعه شناسی، ص ۲۱۲ ↑

 

1. 1. الویری معتقد است تلقی الگو به‌مثابه نقشه راه، آن را در حد یک برنامه و حداکثر یک برنامه بلندمدت تنزل می‌دهد و به‌نظر می‌رسد از ظرفیت کافی برای برآوردن همه آنچه از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انتظار می‌رود برخوردار نیست (الویری، چیستی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و نقش حوزه های علمیه در آن، ۱۳۹۱) ↑

 

1. 1. هادوی، کارآمدی و عدالت در نظام اقتصادی، ۱۳۹۰، ص ۱۵٫ ↑

 

1. 1. پیروزمند، ۱۳۹۰، ص ۱۳۴، در نقی‌پورفرد و جعفرپور، مولفه‌های موثر در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در حوزه مطالعه، ۱۳۹۰٫ ↑

 

1. ر.ک: همایون، ۱۳۸۴، ص ۳۶-۳۹٫ ↑

گفتار اول : ضمانت قرارداد ارفاقی پیشگیرانه
همانطور که قبلاً هم گفتیم ممکن است اجراء تمام یا قسمتی از قرارداد ارفاقی به وسیله یک یا چند ضامن، ضمانت شده باشد. اثر ابطال و فسخ قرارداد ارفاقی پیشگیرانه نسبت به ضامن متفاوت است. اگر دادگاه حکم ابطال قرارداد را صادر نماید در حالیکه اجراء قرارداد ضمانت شده باشد. ضمانت ضامن یا ضامنها نیز باطل خواهدشد.
از آنجا که ضامن، اجراء قرارداد را ضمانت کرده و تعهد نموده است که در صورت عدم اجراء از جانب تاجر او قرارداد را اجراء نماید. بنابراین در صورتیکه اصل قراردادی که ضامن تعهد به اجرای آن نموده بود با صدور حکم ابطال از بین برود، پس موضوع تعهد ضامن یعنی اجراء مفاد قرارداد نیز منتفی می گردد زیرا لازمه ایجاد تعهد برای ضامن، صحت قرارداد است و با ابطال معلوم می گردد تعهد ضامن باطل بوده است.

از آنجا که ضمانت یک عقد فرعی و تبعی است و خصوصیت عقد تبعی آن است که شرایط انعقاد و نفوذ آنها تابع عقد دیگری است بنابراین بقای تعهد تبعی، تابع بقاء تعهد اصلی است.^[۷۵]
به همین جهت ابطال قرارداد ارفاقی [پیشگیرانه]موجب بطلان ضمانت ضامن این قرارداد نیز خواهد بود. همچنین از آنجا که ضامن تقلب و کارشکنی مدیون را ضمانت نکرده است در نتیجه با ابطال قرارداد ارفاقی مدیون خود می بایست پایبند آن قرار گیرد.^[۷۶]
البته اینجا باید میان ابطالی که در اثر تدلیس تاجر ایجاد شده و ضامن هم در هنگام قبول ضمان عالم به تدلیس بوده تفاوت گذاشت که در این صورت ضامن برئ الذمه نمی گردد. بدین ترتیب تبانی ضامن با مدیون که خود موجب فریب طلبکاران بوده، موجب می شود ضامن به عنوان شریک در تقلب به موجب قانون مسؤول پرداخت دیون تاجر باشد. اما در حقوق ما ابطال قرارداد ارفاقی به طور مطلق، موجب برائت ضامن خواهد شد خواه ضامن به سبب ابطال آگاه باشد خواه جاهل که این موضوع محل اشکال است.
از آنجا که ضامن تعهد نموده است در صورت اجراء نشدن قرارداد به وسیله تاجر تعهدات آن را به اجرا درآورد. طلبکاران در صورتی که با تخلف تاجر مواجه شوند می توانند از ضامن در خواست اجراء تعهدات را بنمایند و چنانچه ضامن استنکاف نماید طلبکاران می توانند از طریق دادخواست الزام به اجراء قرارداد، ضامن را مجبور به انجام تعهد بنمایند و هرگاه قسمتی از قرارداد ضمانت شده باشد ضامن فقط نسبت به همان قسمت مسؤولیت دارد.
حال این سؤال مطرح می گردد که آیا در صورتیکه اجراء قرارداد به وسیله ضامن تضمین شده باشد. طلبکاران می توانند از مراجعه به ضامن خودداری نمایند و قرارداد را به دلیل عدم اجرای آن توسط تاجر فسخ کنند ؟ در پاسخ باید گفت، که در این موضوع بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. آقای دکتر انوری پور در این زمینه می گوید : در صورتیکه قسمتی از قرارداد ضامن داشته باشد نسبت به آن مقدار قطعی و غیر قابل فسخ بوده و برای ذینفع حق رجوع به ضامن ممکن می باشد.^[۷۷]
با توجه به این نظر قرارداد در صورتیکه به وسیله ضامن تضمین شده باشد ماهیتاً قابل فسخ نیست.
نظر دیگری در این مورد قائل به تخییر طلبکاران، بین مراجعه به ضامن یا فسخ قرارداد و مراجعه به مدیون اصلی می باشد. چنانکه آقای دکتر صقری در این زمینه می گوید : در صورتیکه یک بخش یا تمام قرارداد ارفاقی [ پیشگیرانه ] ضامن یا ضامنهایی داشته باشد بستانکاران در تقاضای فسخ یا اجرای مورد ضمانت از ضامن یا ضامنها مخیرند.^[۷۸]
نظر اخیر با توجه به قواعد مربوط به ضمانت قابل قبول به نظر می رسد زیرا ضمانت ضامن یک امتیاز است که به نفع طلبکارها ایجاد شده است آنها می توانند از این امتیاز صرفنظر کنند و مطالباتی بدون تضمین داشته باشند. بنابراین در صورتیکه طلبکاران قرارداد را فسخ نمایند ضمانت ضامن یا ضامنها هم به تبع آن از بین رفته و دیگر مسؤولیتی ندارند.
اما در صورت انفساخ قرارداد ارفاقی، چون در این مورد انحلال به شکل قهری است و نیاز به درخواست یکی از طرفین یا حکم دادگاه ندارد بنابراین قبل از انحلال قرارداد فرصتی وجود ندارد که ضامن قرارداد را اجراء کند و چیزی که مورد ضمانت ضامن قرار گرفته است اجرای چیزی است که که با انفساخ دیگر محلی برای اجراء آن باقی نمانده است. در نتیجه ضامن یا ضامنها با انفساخ قرارداد از اجراء قرارداد معاف می شوند.
گفتار دوم : ممنوعیت تاجر از مداخله در اموال
یکی از اقداماتی که پس از انحلال صورت می گیرد عدم مداخله تاجر در اموالش و منع تصرف اوست.
بند اول : ماهیت حقوقی و قلمرو ممنوعیت تاجر :
حجر جنبه شخصی دارد و عدم مداخله محجور به لحاظ وضعیت شخصی اوست و نفع خود او مدنظر بوده است در حالیکه منع مداخله تاجر پس از انحلال قرارداد جنبه موضوعی دارد و دلیل آن این است که اموال از دسترس خارج و به نفع طلبکاران اداره شود. حکم صادر شده به معنای منع تصرف ابتدایی دراموال موجود در زمان صدور حکم است و مبنا و ملاک آن احتیاط در حفظ اموال به نفع طلبکاران و بیم از اینکه تاجر تصرفاتی به ضرر طلبکاران در اموال خود بنماید. دلیل دیگر این است که اموال تاجر متعلق حق طلبکاران قرار گرفته است و عین یا حاصل فروش آن اموال باید بین طلبکاران تقسیم شود بنابراین خود تاجر از تصرف در این اموال ممنوع است.از مواردی که ذکر شد می توان نتیجه گرفت : اولاً : تصرفات مالی که ابتدائاً می خواهد صورت گیرد ممنوع است، اما در مورد فسخ معامله سابق به دلیل خیار یا عیب ممنوع نیست ( مستنبط از ماده ۱۰۸۲ لایحه جدید ). ثانیاً : از تصرفاتی که تصرف در اموال محسوب نمی شوند، همانند نکاح، طلاق، عفو ازقصاص، و اقراربه نسب ممنوع نمی باشد. اگرچه بعضی از آنها مستلزم تصرف در مال می باشد. (ماده ۱۰۷۶ لایحه جدید ) ثالثاً : از تصرفات مالی که تصرف در اموال موجود نیست بلکه منجر به تحصیل مال و افزایش دارایی یا کاهش هزینه او می شود ممنوع نمی باشد، همانند قبول وصیت و قبول هبه در مواردی که در واقع به نفع طلبکاران و به مصلحت آنها است. ( مستنبط از مسائل تحریر الوسیله جلد ۲ ص۱۶ و ۱۷ ).
تاجر در این زمان حق خرید و فروش و رهن دادن ندارد به این معنا که هم امور تجاری و هم امور غیر تجاری را شامل می شود. مستثنیات دین تحت اختیار تاجر ورشکسته قرار می گیرد (بند ۱ ماده ۹۱۹ و ماده ۹۲۰ لایحه جدید ). ضمناً در این دوران تهاتر حتی از نوع قهری صورت نمی گیرد، زیرا تهاتر در حکم پرداخت است و هر پرداختی در این شرایط ممنوع و بلاوجه است. (ماده ۱۰۷۹ لایحه جدید )
بند دوم : مدت زمان منع مداخله و آثار منع مداخله :
از ظاهر وضعیت تاجر می توان استنباط نمود که ممنوعیت تصرف تاجر با تقسیم اموال وی میان طلبکاران از بین رفته و در زمینه تصرف در اموالی که بعد از تقسیم عاید او می شود، آزاد است.^[۷۹] با وجود این، در صورتی که اموال تقسیم شده کافی نباشد و بخشی از طلب طلبکاران باقی مانده باشد، مقتضای استصحاب اشتغال ذمه او به مطالبات باقی مانده، این است که طلبکاران تدریجاً و در صورتی که تاجر مال جدیدی به دست بیاورد حق مطالبه مابقی طلب خود را دارند ( قسمت پایانی ماده ۱۰۸۱ لایحه جدید ). در ضمن منع تصرف تاجر با حکم دادگاه پایان می پذیرد زیرا منع تصرف وی با حکم دادگاه ایجاد شده و جزبا حکم دادگاه از بین نمی رود و فقط با صدور حکم اعاده اعتبار است که ممنوعیت تصرف او از بین می رود.
آثار منع مداخله شامل موارد زیر می باشد :
۱- انعقاد هرقراردادی که مؤثر در حقوق طلبکاران باشد توسط تاجر ممنوع است.(ماده۹۵۷و۹۵۸لایحه جدید )
۲- هرگونه پرداخت به طلبکاران یا اشخاص دیگر ممنوع است.
۳- اگر کسی از تاجر طلبکار باشد و پس از صدور حکم انحلال همین شخص به تاجر بدهکار گردد تهاتر صورت نمی گیرد و بدهکار تاجر باید بدهی را به مدیر تصفیه بپردازد سپس در قبال طلب در صف غرماء بایستد. (ماده ۱۰۷۹ لایحه جدید )
۴- تاجر حق انعقاد قرارداد داوری ندارد، زیرا به موجب ماده ۴۵۴ ق.آ.د.م کسی که اهلیت اقامه دعوا ندارد نمی تواند منازعه و اختلاف خود را به داوری ارجاع دهد.
گفتار سوم : آغاز اقدامات تأمینی و اولیه اداره تصفیه
پس از انحلال قرارداد ارفاقی پیشگیرانه به منظور حمایت از حقوق طلبکاران و حفظ اموال تاجر اقدامات تأمینی لازم آغاز می شود. در لایحه جدید، دادگاه شخصی را به عنوان امین منصوب و مراتب رابه اداره تصفیه برای تعیین قاضی ناظر اعلام می نماید ( ماده۸۹۸ لایحه ) که عهده دار امر تصفیه می باشند و این امر به معنای ولایت حاکم بر تاجر (مدیون ) ممتنع و مطابق قاعده فقهی الحاکم ولی الممتنع می باشد. (ماده ۱۰۶۲ لایحه جدید) با تعیین قاضی ناظر وظایف قانونی او شروع می شود و به همین منظور انبارها و حجره‌ها و صندوق و اسناد و دفاتر و نوشتجات و اسباب و اثاثیه تجارتخانه و منزل تاجر به فوریت مهر وموم می شود ( ماده ۹۱۲ لایحه جدید ).
تاجر مکلف است در مدت صورتبرداری از دارایی در دسترس باشد امین می تواند جلب تاجر را تقاضا کند ( ماده ۹۱۶ لایحه جدید ) در مورد مطالباتی که قبل از قرارداد تشخیص و تصدیق شده اند رسیدگی جدید به عمل نمی آید و در صورت دارایی جدید آن مقدار از مطالبات قدیم که پرداخت شده است دیگر منظور نخواهد شد. به محض قابل اجرا شدن حکم و وصول رونوشت آن به اداره تصفیه اداره مزبور از اموال ورشکسته صورت برداری نموده ودر صورت لزوم برای حفظ آنها اقدام به مهر و موم می کند ( قابل توجه اینکه در محلی که اداره تصفیه موجود نباشد مهر و موم اجباری و فوری است ولی در نقاطی که اداره تصفیه وجود دارد مهر وموم الزامی نیست و موکول به تشخیص اداره تصفیه است و دفاتر تاجر را در اختیار می گیرد و عنداللزوم انبارها، مغازه ها، کالا ها، و کارخانه های تاجر را مهر و موم می کند و به طور کلی هر اقدام تأمینی که برای حفظ اموال تاجر و حفظ حقوق طلبکاران ضرورت دارد صورت می دهد و اشیاء صورت برداری شده را ارزیابی و حقوق اشخاص ثالث را نسبت به اموال غیر منقول تاجر ورشکسته که مستند به اسناد رسمی باشد تعیین و در صورت اموال درج می نماید و سپس صورت تنظیمی را به تاجر ارائه و از او سؤال می کند آیا مندرجات آن را صحیح و کامل می داند یا نه ؟ و پاسخ وی را ذیل صورت قید و به امضای او میرساند.
نفقه و مستثنیات دین : اداره تصفیه می تواند نفقه عادلانه ورشکسته و افراد واجب النفقه او را مخصوصاً در مواردی که تاجر را تحت اختیار خود قرار می دهد بپردازد و نیز تعیین خواهد کرد که متوقف و خانواده اش تا چه مدت می توانند در خانه ای که قبلاً به سر می برده اند مسکن نمایند (ماده۱۰۸۰ لایحه جدید ). مستثنیات دین تحت اختیار تاجر گذاشته می شود ولی جزء صورت اموال قید می گردد، اشیائی که متعلق به اشخاص ثالث بوده یا اشخاص ثالث نسبت به آنها اظهار حقی می نمایند در صورت اموال قید و مراتب ضمن صورت ذکر خواهد شد.
تکلیف دادگاه پس از صدور حکم : دادستان به فوریت توقف تاجر متوقف را به مراجع مربوطه از جمله اداره ثبت اسناد و املاک کشور و ممنوع الخروج بودن وی را به مراجع ذیربط اطلاع می دهد.(ماده ۹۰۳ لایحه جدید ) به نظر می رسد که ارسال حکم به اداره ثبت محل به خاطر حجر تاجر و به منظور جلوگیری از معاملات ثبتی و عملیات اجرایی و نظایر آن باشد که از آن پس نباید توسط شخص ورشکسته انجام گیرد و اداره تصفیه قائم مقام قانونی آن خواهد بود.
مراسلاتی که به اسم تاجر متوقف واصل می شوند به امین تسلیم و به وسیله او باز می شوند…امین می تواند از اداره پست و گمرک بخواهد که در مدت رسیدگی به وضع تاجر متوقف کلیه برگها و بسته هایی که به عنوان تاجر متوقف ارسال میشود یا از طرف او فرستاده می شود، برای وی ارسال گردد.
توقیف تاجر : ماده ۹۱۶ لایحه جدید مقرر می دارد : « تاجر متوقف مکلف است در مدت صورت برداری از دارایی در دسترس باشد مگر اینکه قاضی ناظر به طور صریح او را معاف نماید. امین می تواند جلب تاجر متوقف را از قاضی ناظر تقاضا کند.»از ویژگیهای این ماده این است : ۱- در امری که فاقد جنبه کیفری است دستور جلب ورشکسته داده شده ۲- دستور جلب که معمولاً از اختیارات داستان است به قاضی ناظر واگذار شده و البته این اختیار استثنایی از آن جهت به قاضی ناظر واگذار شده که از فرار یا مخفی شدن ورشکسته یا از حیف و میل اموال وی و تبانی احتمالی جلوگیری شود و در نتیجه کار تصفیه با سرعت انجام شود.
اختیارات دادستان : علاوه بر ورشکستگی به تقلب یا تقصیر یا جرائمی که اشخاص غیر تاجر در ارتباط با ورشکستگی مرتکب می شوند ( از جمله مخفی کردن یا از بین بردن تمام یا قسمتی از دارایی تاجر، اظهار طلبی غیر واقعی به قصد تقلب، مفقود نمودن دفاتر تاجر، حیف و میل وجوه تاجر توسط مدیر تصفیه و…..) و دادستان به لحاظ جزائی بودن امر به نمایندگی از جامعه عهده دار رسیدگی است در ورشکستگی عادی ( غیر مجرمانه) نیز دارای وظیفه می باشد که کلاً به منظور حفظ حقوق طلبکاران و اشخاص ثالث و در نهایت حفظ مصالح جامعه وضع شده است. ماده ۹۲۸ لایحه جدید در این باره مقرر می دارد : « دادستان و یا نماینده او نیز می توانند فقط به عنوان ناظر بر حسن انجام امور به منزل و تجارتخانه تاجر متوقف بروند و حین برداشتن صورت دارایی حاضر باشند. اشخاص مذکور حق دارند به دفاتر، اسناد و نوشتجات مربوطه مراجعه کنند. این مراجعه نباید باعث تعطیل جریان امور شود.»
اقدامات تأمینی دیگر: تاجر متوقف جز با اعلام کتبی قبلی به امین نباید اقامتگاه خود را ترک کند. همچنین او نمی تواند اقامتگاه خود را جز با اجازه قاضی ناظر تغییر دهد. ( ماده ۹۴۸ لایحه جدید ). امین به اتفاق قاضی ناظر دفاتر تاجر متوقف را از توقیف خارج می کند و پس از آنکه ذیل دفاتر را بست، آنها را نزد خود نگاه می دارد. وی باید در صورت مجلس کیفیت دفاتر را به طور خلاصه درج کند. اسناد تجارتی که وعده آن نزدیک است یا باید قبول شود و یا ضروری است در مورد آن اقدامات تأمینی به عمل آید، از توقیف خارج و در صورتمجلس ذکر و به امین تحویل می شود تا او اقدامات قانونی را برای وصول وجه آن انجام دهد.
گفتار چهارم : وضع معاملات تاجر
بند اول : اصل کلی
تاجرپس از تصدیق قرارداد ارفاقی پیشگیرانه اختیار تصرف در دارایی هایش را مجدداً به دست می آورد و می تواند معاملات تجاری خود را از سر بگیرد. اما اجراء قرارداد ایجاب می کند که تاجر نتواند به طور مطلق در دارایی هایش تصرف کند. به همین جهت قانونگذار به وسیله راهکارهایی سعی در کنترل تصرفات تاجر نسبت به دارایی هایش که در حقیقت وثیقه طلبکاران است نموده است.
در این زمینه ماده ۱۰۵۷ لایحه جدید مقرر می دارد : « معاملاتی که تاجر ورشکسته پس از صدور حکم مربوط به تصدیق قرارداد ارفاقی تا صدور حکم بطلان یا فسخ قرارداد مذکور انجام داده باطل نمی شود مگر در صورتی که معلوم شود معامله به ضرر بستانکاران بوده که در این صورت قرارداد منعقد شده درمقابل بستانکاران قابل استناد نیست ». قسمت اول ماده مذکور در جهت تقویت اصل صحت می باشد بنابراین تمامی قراردادهایی که تاجر در فاصله تصدیق تا انحلال قرارداد انجام داده صحیح است مگر در صورتیکه تحت شرایط قانونی بطلان آنها اثبات شود و از نظر قانونگذار تنها راه ابطال قرارداد های پس از تصدیق آن است که احراز گردد این معاملات به ضرر بستانکاران بوده است. دوتفاوت مهم میان لایحه جدید و قانون تجارت وجود دارد : اول اینکه در قانون تجارت ماده ۵۰۰ علاوه بر اینکه معاملات می باید به ضرر بستانکاران می بود شرط دیگری هم نیاز داشت و آن قصد اضرار بود که در لایحه جدید قصد اضرار لحاظ نشده و مطلقاً ضرر طلبکاران مورد توجه است چه معامله به قصد اضرار باشد و چه نباشد.دوم اینکه : در ماده ۵۰۰ قانون تجارت به نظر می رسد قانونگذار به بطلان معامله نظر داشته در حالیکه در لایحه جدید این موضوع به قابل استناد نبودن در مقابل بستانکاران تغییر یافته و به نظر می رسد در این جا معامله باطل نیست و بین خود تاجر و طرف او لازم الاجراست.
در مورد معاملات تاجر پس از صدور حکم ورشکستگی صدر ماده ۱۰۷۶ لایحه جدید بیان می دارد : « هیچ یک از اعمال حقوقی و نیز اقاریر تاجر ورشکسته از زمان صدور حکم ورشکستگی نسبت به اموال وی، به ضرر بستانکاران قابل استناد نیست…»
بند دوم : مقدم بودن مطالبات بر قرارداد
دعوای مذکور در ماده ۱۰۵۷ لایحه جدید مخصوص طلبکاران ارفاقی است و برای حمایت از حقوق این قسم از طلبکاران، معاملات مدیون می تواند باطل اعلام شود. بنابراین طلبکارانی که مطالباتشان بعد از تصدیق به وجود آمده است تنها از طریق قواعد مربوط به ابطال معامله به قصد فرار از دین موضوع ماده ۲۱۸ قانون مدنی می توانند اقدام کنند. مطالبات طلبکاران ارفاقی که قبلاً تشخیص و تصدیق شده اند نیاز به اثبات مجدد ندارند و با انحلال قرارداد ارفاقی پیشگیرانه تمام مطالبات مهلت داده شده قابل مطالبه می‌شوند.
بند سوم : ضرری بودن معامله
هدف قانونگذار از وضع ماده ۱۰۵۷ لایحه جدید آن است که از سوء استفاده تاجر جلوگیری شود تا او نتواند از پرداخت دیون فرار کند. بنابراین مبنای بطلان معاملات مذکور جبران ضرر طلبکاران می باشد به این جهت تنها معاملاتی که به ضرر طلبکاران باشد باطل می گردد، یعنی معاملاتی که بر میزان بدهی های تاجر اضافه کرده و از دارایی های او کاهش دهد.
بند چهارم : معاملات مسبوق به تبانی
علاوه بر معاملاتی که به ضرر بستانکاران ممکن است انجام گیرد تاجر احتمال دارد که با قصد فرار از دین با اشخاصی تبانی نموده و معاملاتی انجام دهد ماده ۹۵۸ لایحه جدید در این باره مقرر می دارد : « اگر در دادگاه ثابت شود که تاجر متوقف در هر زمان معامله ای را به طور صوری یا مسبوق به تبانی انجام داده است، آن معامله باطل است و عین و منافع مالی که موضوع چنین معامله ای است باید مسترد گردد. »
بعد از اینکه شرایط فوق احراز شد هریک از طلبکاران ارفاقی می تواند درخواست صدور حکم بطلان معامله یا معاملات متقلبانه مدیون را از دادگاه صالح بنماید در صورت صدور حکم بطلان، از معامله مذکور درمقابل بستانکاران رفع اثر خواهد شد.
راجع به مفاد ماده ۱۰۵۷ لایحه جدید چند نکته قابل توجه است : اول اینکه، ماده مذکور فقط از صحت معاملات صحبت می کند بنابراین حکم مذکور در آن نه تنها شامل اعمال حقوقی یکطرفی نمی شود بلکه از میان قراردادها نیز، فقط معاملات، یعنی عقود مالی معوض مشمول حکم آن می شوند. در حالیکه عنصر ضرری بودن در قراردادهای غیر معوض و ایقاعاتی مثل ابراء بیشتر از عقود معوض وجود دارد. دوم اینکه، در این ماده فقط افعال مثبت مورد حکم قرار می گیرد و اعمالی که با عدم رد آنها، دارایی تاجر زیادتر می گردد مثل قبول ماترک، وصیت تملیکی یا دیه، مورد توجه قرار نمیگیرند. به نظر می رسد مطابق قواعد مربوط به دعوای غیر مستقیم بتوان به قائم مقامی تاجر برای اجراء اعمالی که به سود اوست اقدام نمود. سوم آنکه، منظور از بطلان در این ماده بطلان نسبی می باشد، چون بطلان مطلق ضمانت اجراء عدم تحقق یکی از شرایط اساسی موجود در ماده ۱۹۰ قانون مدنی است و در آن ورود ضرر به طلبکاران و تبانی تأثیر ندارد. به همین جهت درخواست ابطال منوط به اثبات وجود ضرر گردیده است. در نتیجه بطلان قراردادهای مذکور به دلیل نقض یکی از ارکان اصلی قرارداد تابع قواعد حقوق مدنی است.
گفتار چهارم : تقسیم اموال تاجر میان طلبکاران
بند اول : روند تقسیم
مطابق ماده ۱۰۵۸ لایحه جدید : «در صورت فسخ یا ابطال قرارداد ارفاقی، ورشکستگی تاجر اعلام و دارایی او میان بستانکاران سابق و اشخاصی که بعد از قرارداد بستانکار شده اند حسب اصول تصفیه اموال ورشکسته تقسیم می شود ». قانونگذار در این ماده راه حلی می نماید که به موجب آن همه طلبکاران تاجر در یک ردیف قرار می گیرند زیرا اگر طلبکاران جدید بر طلبکاران سابق مقدم باشند، هیچ یک از طلبکاران قبل از حکم ورشکستگی با انعقاد قرارداد ارفاقی موافقت نخواهند کرد و برعکس اگر طلبکاران سابق بر طلبکاران جدید ترجیح داده شوند، احتمال موفقیت قرارداد کاهش می یابد زیرا با افزایش امکان پرداخت مطالبات طلبکاران سابق، احتمال پرداخت مطالبات جدید کاهش می یابد. در نتیجه تجار ترجیح می دهند با اشخاصی غیر از تاجر مذکور معامله نمایند. با دقت در این ماده در می یابیم ملاحظات فوق با اهداف سنتی قواعد ورشکستگی که پرداخت مطالبات طلبکاران را بر حمایت از واحدهای اقتصادی ترجیح می داد سازگار تر است. که این خود محل اشکال است و بهتر بود به منظور حمایت از واحدهای اقتصادی و تشویق طلبکاران به انعقاد قرارداد ارفاقی قانونگذار پرداخت مطالبات طلبکاران ارفاقی را بر طلبکاران جدید مقدم می نمود.
قاعده تقسیم اموال به غرما شامل کسانی که وثیقه عینی در دست دارند نخواهد شد. البته در این مورد، میان طلبکارانی که قبل از حکم توقف وثیقه داشته اند با آنهایی که بعد از تصدیق وثیقه گرفته اند تفاوتی نخواهد بود.^[۸۰]
مطابق ماده ۱۰۵۹ لایحه جدید : « اگر بستانکاران ارفاقی بعد از توقف تاجر تا زمان فسخ یا ابطال مالی دریافت کنند، دریافتی آنها از سهم غرمایی کسر می شود ».
در هیأت غرمایی جدید طلبکاران قدیم از لحاظ اصل طلب پذیرفته می شوند اما به هنگام پرداخت حصه هریک از طلبکاران مقدار پرداخت شده، از سهم طلبکاران کسر می شود. مثلاً فرض کنیم یکی از طلبکاران موافق، طلبش صد تومان باشد و در قرارداد، ابراء ارفاقی به میزان ۳۰ درصد پیش بینی شده باشد در نتیجه بر مبنای قرارداد طلبکار باید ۷۰ تومان دریافت کند. حال اگر قرارداد به نحوی ساقط شود و در این زمان طلبکار ۳۰ تومان از مطالبات خود را دریافت کرده باشد. در این حالت مطابق ماده۵۰۲ قانون تجارت [۱۰۵۹ لایحه جدید ] طلبکار ارفاقی به میزان تمام طلب خود وارد غرما می شود و بر اساس همین مقدار سهم او مشخص می گردد. سپس مبلغ پرداخت شده از آن کسر می شود. فرض کنیم در این مورد فقط ۷۰ درصد کل مطالبات هریک از طلبکاران قابل پرداخت باشد، در این صورت با محاسبه ۳۰ تومان پرداخت شده قبلی ۴۰ تومان به طلبکار مورد مثال پرداخت خواهد شد. البته با انحلال قرارداد ابراء انجام شده نیز مرتفع خواهد شد و هر یک از طلبکاران ارفاقی به میزان اصل طلب وارد غرماء خواهند شد.^[۸۱]
ماده ۱۱۰۹ لایحه جدید مقرر نموده : « پس از وضع مخارج اداره امور ورشکسته و نفقه ای که ممکن است به تاجر ورشکسته یا افراد واجب النفقه او پرداخت شود و وجوهی که باید مطابق ماده ( ۱۱۱۶) این قانون به صاحبان مطالبات ممتاز تأدیه گردد، مجموع دارایی بین بستانکاران به نسبت طلب آنها که از قبل تشخیص شده است تقسیم می شود »
وجوهی که برای مطالبات تصدیق نشده به صندوق دادگستری سپرده شده اگر تصدیق نشوند میان طلبکارانی که طلبشان تصدیق شده، تقسیم می شود. ( ماده ۱۱۱۳لایحه جدید)
بند دوم : طبقات بستانکاران
بستانکارانی که اموال تاجر میان آنها تقسیم می گردد دو دسته اند : اول، بستانکاران دارای وثیقه که ماده ۱۱۱۶ لایحه جدید آنها را مقدم در دریافت حاصل فروش اموال قرارداده است.دوم، بستانکاران فاقد وثیقه و دارندگان طلبهای باوثیقه ای که فروش مال وثیقه کافی برای پرداخت آنها نبوده است. این دسته خود به شرح زیر به شش طبقه تقسیم می گردند :
۱- طبقه اول : نفقه زوجه
۲- طبقه دوم :سپرده های نقدی اشخاص نزد بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری و کارگزاران بورس و بیمه و سایر حق العمل کاران تا سقف یکصد میلیون ریال

که و A به ترتیب بیانگر محیط و مساحت ذرات است.
با بهره گرفتن از پردازش تصاویر میکروسکوپ نوری، نرم افزار MIP مقادیر عددی محیط و مساحت هر ذره را در اختیار قرار می‌دهد.

شکل ۳-۳ : محیط و مساحت برای محاسبه ضریب کرویت ( Zellnitz and kappl, 2013)

میانگین اندازه‌ی وزنی :
برای انجام مقایسه بین نتایج آزمایش‌ها، اندازه‌ی متوسط وزنی بر اساس رابطه‌ی زیر در هر حالت محاسبه شد (Shonel and Garside, 1992 ).
(۳-۶)
در رابطه‌ی ۳-۶ W_i و d_i به ترتیب کسر جرمی دانه‌های روی هر الک نسبت به کل دانه‌ها و متوسط حسابی اندازه‌ی سوراخ‌های دو الک متوالی است ( Abbasi and Alamdari, 2007).
مقادیر کوچکتر اندازه‌ی متوسط وزنی بیانگر شکسته شدن دانه‌ها در اثر برخورد با همزن و دیواره‌ها در طول انجام عملیات و تولید ذرات با اندازه‌ای ریزتر است. از آنجائیکه هدف ما تولید ذرات ریزتر اگزالات کلسیم برای دفع راحت‌تر می‌باشد، مقادیر کوچکتر برای ما مطلوب‌تر است.
۳-۱-۴- تحلیل نسبت عملکردی
پس از انجام آزمایش‌ها و اندازه‌گیری نتایج، سطوح بهینه‌ی پارامترها به کمک تکنیک‌های آماری و روش سیگنال به اغتشاش تعیین گردید. نسبت^[۳۶]SNR ، نشان دهنده‌ی حساسیت مشخصه‌ی مورد بررسی به فاکتورهای ورودی در یک فرایند کنترل شده می‌باشد. شرایط بهینه با تعیین تأثیر هر یک از فاکتورهای ورودی بر روی مشخصه‌ی خروجی، شناسایی می‌شود. مقدار S/N میزان پراکندگی را حول یک مقدار مشخص بیان می­ کند یا به بیان دیگر اینکه جواب‌ها در بین چند آزمایش انجام شده چگونه تغییر کرده‌اند.
از نقطه نظر مشخصه‌ی خروجی فرایند، آن را می‌توان به سه دسته‌ی هر چه کمتر بهتر^[۳۷]، هر چه به مقدار اسمی نزدیکتر بهتر^[۳۸]، و هر چه بزرگتر بهتر^[۳۹]، تقسیم‌بندی نمود (Radmehr and Shams, 2013). تاگوچی برای محاسبه‌ی نسبت سیگنال به اغتشاش، بر حسب اینکه مشخصه‌ی مورد نظر جزء کدام یک از سه گروه فوق باشد، روابط مختلفی را ارائه کرده است. اما به طور کلی، در هر آزمایش همواره بالاترین نسبت SNR مطلوب مسأله است ( Liang Chia Chen, 2008 ).
یکی از خروجی‌های اندازه‌گیری شده در این تحقیق، در صد‌کرویت است که در گروه هر چه بیشتر بهتر، قرار می‌گیرد. بنابراین از رابطه‌ی زیر برای محاسبه‌ی نسبت سیگنال به اغتشاش استفاده می‌شود (Bendell and Disney, 1989):
_۱۰ (۳-۷)
خروجی اندازه‌گیری شده‌ی دیگر، اندازه‌ی متوسط وزنی است که در گروه هر چه کمتر بهتر، قرار می‌گیرد و از رابطه‌ی زیر برای محاسبه‌ی نسبت سیگنال به اغتشاش استفاده می‌شود:
_۱۰ (۳-۸)
که n تعداد تکرار هر آزمایش و y_i مقدار i امین خروجی اندازه گیری شده است. برای مشاهده‌ی میزان تأثیر سطوح عوامل مختلف بر روی متوسط نسبت ، از نمودار اثرات عوامل^[۴۰] استفاده می‌شود. از روی هرکدام ازاین نمودارها می‌توان تعیین نمود، که چه عواملی برهرکدام ازمشخصه‌های کیفی تأثیرمعنی‌دار دارد، چه عواملی تأثیرشان بینابین است، وچه عواملی روی مشخصه‌ی کیفی تأثیری ندارند. این سطح بهینه از روی نمودار اثرات عوامل بدست می‌آید. بدین‌ترتیب که برای عوامل کنترل سطحی که مقدار عملکرد نسبت برای آن بیشترین مقدار را داشته باشد، به عنوان سطح بهینه‌ی آن عامل انتخاب می‌شود.
فصل چهارم
عملیات آزمایشگاهی
۴-۱- شرح دستگاه
آزمایش‌ها در یک رآکتور استوانه­ای انجام گرفت(شکل ۴-۱). جنس این دستگاه، فولاد ضد‌زنگ است و دارای لوله مکش^[۴۱] می‌باشد. این لوله دارای پوسته^[۴۲]ی حرارتی، دو لوله متصل و چهار تیغه^[۴۳] است که آب گردشی از طریق این لوله به پوسته منتقل می­ شود. این پوسته دارای یک ورودی و یک خروجی است که به یک مخزن آب متصل است و توسط پمپ آب را از درون مخزن به پوسته منتقل می­ کند. پایین مخزن شامل یک المنت حرارتی است که برای گرم­کردن آب به­کار می­رود که در نتیجه‌ی آن ماده­ درون محفظه گرم ­می­ شود (شکل ۴-۵). دریچه­ی بالایی رآکتور دارای دو روزنه­ی شیشه ­ای^[۴۴] برای مشاهده محتویات درون دستگاه می­باشد.
این دستگاه دارای یک پره­ی همزن جهت اختلاط مواد است که توسط یک الکتروموتور به چرخش در­­می ­آید. سرعت چرخش پره تا ۲۰۰ دور بر دقیقه (rpm) قابل تنظیم است. منافذی روی درپوش ظرف برای نمونه‌­برداری و ورود و خروج مواد در نظر گرفته شده ­است. قطر داخلی و خارجی لوله مکش و استوانه­ی بیرونی به همراه تفلون به­کار­رفته در دستگاه به گونه ­ای است که عمل اختلاط و الگوی جریان به­ صورت کنترل شده­ باشد، به­ طوری که فضای مرده و تغییرات سرعت در فضای رآکتور به حداقل برسد. پره همزن راکتور از نوع ۶-pitched blade45° است و زاویه پره­ها به گونه ­ای است که محلول در قسمت داخلی لوله مکش به سمت بالا و در قسمت بیرونی لوله به سمت پایین حرکت می­ کند.
برای کنترل دقیق دمای آب حمام از یک المنت حرارتی و یک کنترلردیجیتالی با دقت دهم درجه استفاده شده است، که در­صورت لزوم المنت حرارتی به­وسیله کنترلر روشن یا خاموش می­شد. به­این­‌صورت­ که کنترلر به سنسوری جهت خواندن دمای آب مخزن متصل است، و با دادن دمای مورد نظر^[۴۵]، کنترلر این دما را با دمایی که از سنسور می­گیرد مقایسه­کرده و باعث خاموش و روشن­شدن المنت حرارتی می­ شود. ضمن آن­که از اختلاف دمایی آب درون مخزن و ماده­ درون محفظه به دلیل ناچیز بودن صرف نظر می­گردد.
در شکل­های ۴-۱ تا ۴-۵ تصاویر اجزای مختلف راکتور نشان داده شده است.

شکل ۴-۱ : شماتیک رآکتور ترسیب (اندازه‌ها بر حسب میلی‌متر است)
شکل ۴-۲ :پوسته­ی قرار گرفته در محفظه جهت انتقال حرارت
شکل ۴-۳ : تفلون به­کار رفته در کف محفظه برای حذف فضای مرده در اختلاط
شکل ۴-۴ : پره­ی مورد استفاده جهت ایجاد تلاطم
شکل ۴-۵ : نمای کلی تجهیزات مورد استفاده فرایند
( ۱- محفظه آزمایش، ۲- پوسته­ی انتقال دهنده حرارت، ۳- کنترلر دما، ۴- المنت حرارتی، ۵- پمپ آب، ۶- شیر کنترل دبی آب، ۷- حمام آب )
با توجه به شکل ۴-۵، شماره‌ی ۱ محفظه­ی مورد آزمایش و پره­ی همزن را نشان می­دهد. محلول پس از آماده ­سازی به درون محفظه ریخته خواهد ­شد و درب محفظه بسته می­گردد. شماره‌ی ۲، نقش انتقال حرارت و تنظیم دمای درون محفظه را به عهده دارد. شماره‌ی ۳، یک کنترلر دما بوده و پس از مقایسه دمای درون مخزن و دمای مطلوب، دستور خاموش یا روشن بودن را به المنت حرارتی شماره­ ۴ خواهد ­داد. شماره‌ی ۵، پمپ آب را نشان می­دهد که نقش به گردش درآوردن آب جهت انتقال حرارت به محفظه را دارد و توسط شیر شماره‌ی ۶، میزان دبی آن تنظیم می­گردد. چون مخزن از محفظه پایین­تر بوده، به دلیل اختلاف ارتفاع در صورت باز­ بودن شیر شماره‌ی ۶، تقریباً تمامی آب به درون مخزن برگشت داده­ می­ شود و در صورت بسته بودن آن، تمامی آب به درون محفظه رفته و انتقال حرارت به سرعت صورت می‌گیرد. شماره‌ی ۷ نیز مخزن آب را نشان می­دهد که با توجه به اینکه حجم مخزن از حجم محفظه بیشتر بوده، تأثیرات دمایی محفظه بر مخزن اثری نداشته و دمای مخزن و محفظه یکسان فرض می­ شود. ضمن آنکه پس از تغییر دما در مخزن، به دلیل شدت جریان بالای پمپ، دمای محفظه در مدت زمان کمی با دمای مخزن یکسان می­ شود که این زمان قابل صرف‌نظر کردن است.
شکل ۴-۶ : نمای کلی دستگاه
۴-۲- تجهیزات مورد استفاده
دستگاه رآکتور ترسیب، بشر، دماسنج، ارلن، قیف بوخنر، کاغذ صافی، پمپ خلأ، الک با اندازه­ های مختلف، ترازو و حمام آب.
۴-۳- مواد مورد استفاده
آب مقطر، کلسیم کلرید، سدیم اگزالات، تری پتاسیم سیترات، اسید‌کلریدریک و سدیم هیدروکسید.
۴-۴- آزمایشات
برای شروع آزمایش‌ها در این بخش در ابتدا آزمایش کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم به طور معمول انجام شد. این بلورهای حاصل برای مقایسه نمونه‌های حاصل شده از سایر آزمایش‌ها مورد استفاده قرار گرفت. با این مقایسه تأثیر اعمال هر کدام از روش‌ها در میزان تغییر شکل بلور‌ها قابل مشاهده است.
۴-۴- ۱- استفاده از افزودنی در فرایند تبلور
همان‌طور که در فصل اول بیان شد، افزودنی‌ها می‌توانند بر رشد کریستال تأثیرگذار باشند. آن‌ها بر صفحات خاصی از بلور چسبیده و غالباً رشد آن‌ها را کم می‌کنند. از آنجا که تغییر مورفولوژی ناشی از تفاوت نسبی سرعت رشد صفحات مختلف است، بنابراین اگر افزودنی بتواند سرعت رشد صفحات را تغییر دهد بر مورفولوژی بلور مؤثر است. پس برای انتخاب افزودنی مناسب در گام نخست باید معلوم شود که آیا افزودنی با مولکول‌های بلور واکنشی می‌دهد و قابل جذب بر سطح بلور هست یا خیر؟ در گام بعد باید مشخص شود که آیا جذب یک افزودنی بر سطوح مختلف بلور و تغییر در سرعت رشد آن، ساختار نهایی بلور را به مورفولوژی مورد نظر ما نزدیک می‌کند یا خیر؟
با توجه به مطالب ذکر شده، انتخاب یک افزودنی مناسب گام اصلی است. اگرچه هیچ الگوی خاصی برای این انتخاب در مراجع ذکر نشده است. در واقع برای انتخاب افزودنی، بهترین روش آزمایش کردن آن است. ماده‌ی افزودنی مورد استفاده در این تحقیق تری پتاسیم سیترات می‌باشد.
۴-۴-۲- روش آزمایش
همانگونه که پیش از این ذکر شد، هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر تری پتاسیم سیترات بر مورفولوژی کریستال‌های اگزالات کلسیم می‌باشد. بدین منظور ابتدا اگزالات کلسیم در غیاب تری پتاسیم سیترات تهیه می‌گردد، و سپس با نمونه‌های دیگر بعد از افزودن ماده مقایسه می‌شود. از میان روش‌های مختلف تولیدی کلسیم اگزالات مونوهیدرات، در این آزمایش از واکنش بین کلسیم کلرید) (CaCl₂ و سدیم اگزالات (Na₂Ox) با استوکیومتری زیر استفاده شد:
CaCl₂ + Na₂C₂O₄  CaC₂O₄ + ۲NaCl (4-1)
آزمایش‌ها به اینصورت انجام گرفت که ابتدا ۴۰۰ میلی‌لیتر محلول کلرید کلسیم ۲/۰ مولار به همراه ۱۵۰ میلی‌لیتر آب مقطر درون راکتور ریخته شد. سپس در‌حالی‌که محلول توسط همزن با سرعت ۱۰۰ دور در دقیقه و در دمای ثابت ۳۷ درجه سانتی ­گراد به هم زده می‌شد، ۴۰۰ میلی‌لیتر محلول اگزالات سدیم ۲/۰ مولار با شدت جریان ۴/۰ لیتر بر ساعت به محفظه‌ی انجام واکنش افزوده شد. پس از آن محلول به مدت یک ساعت به منظور کامل شدن واکنش و تخلیه فوق اشباعی از محلول به کریستال‌های محصول در دمای ۳۷ درجه سانتی ­گراد توسط همزن به هم زده شد. بعد از اتمام واکنش به مدت ۳۰ دقیقه فرصت داده شد تا بلورها ته‌نشین شوند. سپس بلورهای اگزالات کلسیم تولید شده توسط کاغذ صافی فیلتر شد و پس از خشک شدن درون آون، برای عکسبرداری میکروسکوپی و آزمایش میکروسکوپ الکترونی (SEM) آماده گردید.
این آزمایش‌ها در حضور تری پتاسیم سیترات، به عنوان ماده‌ی افزودنی و در شرایط معین انجام گرفت. از محلول اسیدکلریدریک و سدیم هیدروکسید برای تنظیم pH استفاده شد.
۴-۴-۳- آزمایشات طراحی شده
اثر ۴ عامل اساسی روی پدیده‌ی کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم تحت تأثیر تری پتاسیم سیترات بررسی می‌شود. این پارامترها عبارتند از: دما، غلظت، شدت اختلاط، و pH که به روش طراحی آزمایش تاگوچی مورد استفاده قرار گرفتند. بررسی ۴ عامل در قالب ۳ سطح از روش آرایه متعامد استاندارد^[۴۶] L9 تاگوچی استفاده شد. به همین منظور برای هر عامل تعداد ۳ سطح در نظر گرفته‌ شد که با قرار دادن این داده ­ها در نرم افزار Minitab طراحی زیر حاصل شده است:
جدول ۴-۱ : اطلاعات مربوط به تست های تاگوچی

سود حسابداری به دلیل اینکه اطلاعاتی درباره جریان های نقدی جـاری و آتـی مـورد انتـظار شـرکت ارائـه می کند مربوط به قیمت سهام است و از این رو ، بر ارزش بازار شرکت تاثیرگذار
می باشد (واتز و زیمرمن ،۱۹۸۶، ۲۷ ) ^[۲۱]. از لحاظ واکنش بازار اوراق بهادار نسبت به سودهای گزارش شده ، نظریه بازارهای کارا نشان می دهند که به طور سیستماتیک، روش های مختلف «اصول عمومی پذیرفته شده در حسابداری^[۲۲] موجب گمراهی سرمایه گذاران در محاسبه سودهای عملیاتی گزارش شده نمی شوند (همان منبع ص ۵). از این رو بر اساس مباحث نظری(هندریکسون و وان بردا ۱۹۹۲ و بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره ۲)^[۲۳]، سرمایه گذاران باید درجه ای از محافظه کاری را در قالب انتظارات خود از کاربرد سود حسابداری برای برآورد جریان های نقدی آتی بکار گیرند. از دیدگاه تهیه کنندگان صورت های مالی، محافظه کاری به عنوان کوششی برای انتخاب روشی از روش های پذیرفته شده حسابداری که به یکی از موارد زیر منتج می شود ، تعریف شده است:

 

1. 1. شناخت دیرتر درآمد فروش ؛

 

1. 1. شناخت سریع تر هزینه ؛

 

1. 1. ارزشیابی کمتر دارایی ها ؛ و یا

 

1. 1. ارزشیابی بیشتر بدهی ها ( شباهنگ ، ۱۳۸۷، ۵۴ ).

 

۲-۲ . جایگاه محافظه کاری در استانداردهای حسابداری
در خصوص محافظه کاری طبق بند ۱۸-۲ مفاهیم نظری گزارشگری مالی استانداردهای ایران ،کلمه احتیاط به عنوان یکی از ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری که صورتهای مالی را برای استفاده کنندگان مفید می سازد بیان شده است .به هر حال همانند جمله بالا در خصوص تطابق در آمدو هزینه یک شرط اضافه شده است که باعث می گردد تفسیر این بند دچار مشکل گردد:
کمیته فنی سازمان حسابرسی ایران در مفاهیم نظری گزارشگری مالی که ترجمه‌ای از بیانیه اصول هیأت استاندارد های حسابداری انگلستان است محافظه کاری را با لفظی دیگر، احتیاط ، به رسمیت می شناسد و آن را به عنوان یکی از اجزای خصوصیت کیفی « قابل اتکا بودن » معرفی می‌کند .
محافظه کاری یا احتیاط در چهار چوب مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران به صورت زیر تعریف شده است:
احتیاط
همان طور که در تعاریف فوق از محافظه کاری ملاحظه می شود « شرایط ابهام » کلیدی­ترین واژه این تعاریف است. هندریکسون و وان بردا دو منبع را باعث بروز ابهام در حسابداری عنوان می کنند. نخست اینکه، عموماً ‌حسابداری با واحد های تجاری ای در ارتباط است که انتظار می رود در آینده تداوم فعالیت داشته باشند. از آنجایی که غالباً‌ تخصیص ها بین دوره های گذشته و آینده صورت می گیرد، باید در مورد منطق این تخصیص ها بر مبنای انتظارات آینده مفروضاتی را در نظر گرفت. اگر چه ممکن است در ارتباط با این تخصیص­ها برخی از مفروضات و انتظارات دردوره­های گذشته معتبر باشند، با این حال هرگز نمی توان به طور کامل تمام تخصیص ها را مورد تایید قرار داد. دوم اینکه، معیارهای حسابداری غالباً بر اساس ارزش های پولی ثروت تعیین می شوند که مستلزم برآورد مبالغ نامطمئن آتی است. قابلیت اتکای این برآوردها ممکن است به طور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد. نمی توان با اطمینان کامل ارزش پولی ثروت را تعیین نمود. بنابراین، هر معیار مبتنی بر این برآورد ها می تواند فقط جنبه آزمایشی ( غیر قطعی ) داشته باشد. با این حال نمی توان بیان کرد که هر چند ممکن است برآوردها و پیش بینی ها مربوط باشند، اما امکان انجام آنها بدرستی میسر نمی باشد، بلکه می بایست معیار های مبتنی بر برآوردهای گذشته رابه دقت انجام داد و با بهره گرفتن از برآوردهای جدید و قابل اتکاتر آنها تعدیل نمود. محدودیت کلی ابهام به عنوان مبنایی برای ارائه مفهوم محافظه کاری در حسابداری سنتی مورد استفاده قرار گرفته است (هندریکسون و ون بردا ، ۱۹۸۲، ۵۳) .
۲-۲-۲ - معیارهای ارزیابی محافظه کاری
محققان از سه نوع معیار ، به منظور ارزیابی محافظه کاری استفاده می­ کنند:

 

• • معیارهای خالص دارایی ها.

 

• • معیارهای سود و اقلام تعهدی.

 

• • معیارهای رابطه سود و بازده­ سهام.

 

تمام این معیارها با تکیه بر اثر عدم تقارن محافظه کاری در شناسایی سودها و زیان­ها می­باشند (واتز، ۲۰۰۳، ۲۸۸) ^[۲۴].
۲-۲-۱-۱- معیارهای خالص دارایی ها
اگر چه ارز‌ش‌های بازار دارایی­ ها و بدهی­ها که خالص دارایی­ ها را تشکیل می دهند در هر دوره تغییر می­ کنند ، اما همه این تغییرات در حساب‌ها و گزارش­های مالی منعکس نمی­ شود. براساس محافظه کاری، افزایش در ارزش دارایی هایی (سودهایی ) که به اندازه کافی تاییدپذیر نباشند، ثبت نمی شود ، در حالی که کاهش در ارزش دارایی ها ( سودها )، با همان درجه از تایید پذیری ثبت می­گردد. در نتیجه خالص دارایی­ ها کمتر از ارزش بازارشان ارائه می­شوند. محققان برای برآورد این ارائه کمتر از واقع، از مدل های ارزیابی سهام واحدهای تجاری و یا نسبت ارزش دفتری خالص دارایی­ ها به ارزش سهامشان (نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار) استفاده می­ کنند(واتز، ۲۰۰۳، ۲۸۸).
۲-۲-۱-۲- معیارهای سود و اقلام تعهدی
محافظه کاری بیانگر این است که سودها پایدارتر از زیان ها هستند، زیرا صورت های مالی افزایش های تاییدناپذیر در ارزش دارایی ها (سودها ) را در زمان وقوع شناسایی نمی­کنند، بلکه طی دوره­ های آتی و به هنگام ورود جریان های نقدی ناشی از این افزایش ها شناسایی می­ کنند. برای مثال، اگر ارزش یک دارایی افزایش یابد از آنجایی که انتظار می رود جریان های نقدی آتی افزایش یابد، بنابراین سود را طی سال های آتی و به ازای ورود جریان های نقدی مربوطه شناسایی می­ کنند. این بدین معنی است که سودها گرایش به پایداری و تداوم دارند . در مقابل زیان‌هایی که درجه تاییدپذیری آن ها با سودهای غیرقابل تایید یکسان است، درست در زمانی که به وقوع می­پیوندند، بدون توجه به اینکه کاهش در جریان های نقدی آن ها طی دوره­ های آتی تحمل شوند، شناسایی می گردند. از آنجایی که به طور متوسط، این زیان ها در دوره­ های آتی قابل برگشت نیستند، پایداری و تداوم این کاهش سودها احتمالاً کمتر از افزایش سودها است، از این رو این کاهش سودها ناپایدار هستند . این پایداری یا ناپایداری­ها و تغییرات سود، معیاری را برای محافظه کاری فراهم می­آورند و این رفتار نامتقارن محافظه کاری در قبال سودها و زیان ها عدم تقارنی را در اقلام تعهدی بوجود می­آورند (گیولی و هاین^[۲۵] ،۷۵،۲۰۰۷) چنین اظهار می­ کنند که محافظه کاری باعث کاهش سود گزارش شده انباشته در طول زمان می­ شود . آن ها بیان می­ کنند که اندازه اقلام تعهدی انباشته شده در طول زمان، یکی از معیارهای محافظه کاری است .
شرکت هایی که در مرحله ثبات قرار دارند و هیچ گونه رشدی ندارند و همچنین از نظر استفاده از روش های گوناگون حسابداری نیز بی­تفاوت هستند، سودهایشان به جریان های نقدی نزدیک می­ شود و اقلام تعهدی ادواری آن ها نیز به سمت صفر میل می­ کند.«ثبات اقلام تعهدی منفی (از قبیل منظور نمودن انواع ذخایر) در میان شرکت­ها و در طول یک دوره بلند مدت نشانه­ای از وجود محافظه کاری است، نرخ انباشتگی اقلام تعهدی منفی شاخصی از تغییر در میزان محافظه کاری در طول زمان است (همان منبع ، ۲۹۲).
۲-۲-۲-۲- معیارهای رابطه سود و بازده­ سهام
قیمت های بازار سهام نشان دهنده تغییرات ارزش دارایی در زمانی هستند که آن تغییرات رخ می­ دهند، خواه اینکه آن تغییرات شامل زیان ها یا سودهایی در ارزش دارایی باشند . از این رو، می توان گفت که بازده­­های سهام همواره به هنگام هستند . از آنجا که محافظه کاری پیش بینی می­ کند، مبنای شناسایی زیان های حسابداری بسیار به هنگام تر از سودها است ، بدین ترتیب انتظار بر این است که زیان های حسابداری بیشتر از سودهای حسابداری با بازده­های سهام، تقارن زمانی^[۲۶] داشته باشند (واتز ، ۲۰۰۳: ص۹۳) ^[۲۷]. باسو^[۲۸] (۱۹۹۷) با بهره گرفتن از این مبانی معیاری را تحت عنوان « عدم تقارن زمانی سود» ، برای محافظه کاری معرفی می­ کند که در قسمت بعدی به تفصیل در مورد آن بحث خواهد شد(باسو،۱۹۹۷،۳۴۱).
۲-۲-۳- تقسیم انواع محافظه کاری
رایان^[۲۹] در سال (۲۰۰۶) تعریضی را برای محافظه کاری ارائه داد که بنابراین تعریف محافظه کاری به ۲ نوع محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم می شود.
۲-۲-۳-۱- محافظه کاری مشروط: (محافظه کاری سود و زیانی- محافظه کاری از پیش تعیین شده)
محافظه کاری مشروط، محافظه کاری است که توسط استاندارد های حسابداری الزام شده است. یعنی شناخت به مقطع زیان در صورت وجود اخبار (بازده منفی سهام) و نا مطلوب و عدم شناخت سود در مواقع وجود اخبار خوب (بازده مثبت سهام) و مطلوب منلا کاربرد قاعده اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش در ارزیابی موجودی کالا، نوعی محافظه کاری مشروط است. به این نوع محافظه کاری محافظه کاری سود و زیانی و یا محافظه کاری گذشته نگر می گویند (رایان، ۲۰۰۶، ۵۲۵-۵۱۱). باسو ،۱۹۷۷محافظه کاری را الزام به داشتن درجه بالاتری از تایید برای شناخت اخبار خوب مانند سود، در مقابل شناخت اخبار بد مانند زیان تعریف می نماید، این تعریف محافظه کاری را از دیدگاه سود و زیانی توصیف می نماید که نشان دهنده محافظه کاری مشروط می باشد. این تعریف با توجه به مطالعات انجام شده در بازار سرمایه توسط تحقیق لاراوا و ساها مورد تایید قرار گرفته است (باسو، ۱۹۷۷، صص۳۷-۳) همچنین تفسیر قراردادی و تفسیری و قراردادی حقوقی از تفاسیر محافظه کاری منجر به اعمال محافظه کاری مشروط می شود (کیانگ، ۲۰۰۸، ۷۹۶-۷۵۹)^[۳۰]
۲-۲-۳-۲- محافظه کاری نامشروط (محافظه کاری ترازنامه ای- محافظه کاری آینده نگر)
این نوع محافظه کاری برخلاف محافظه کاری مشروط از طریق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری الزام نگردیده است و حاصل کمتر از واقع نشان دادن ارزش دفتری خالص دارایی ها به وسیله رویه های از پیش تعیین شده حسابداری است. این نوع محافظه کاری به محافظه کاری ترازنامه ای نیز معروف است (رایان، ۲۰۰۶: ۵۲۵-۵۱۱). تعریف فلتهام واوهلسون ،۱۹۹۵ تعریف محافظه کاری از دیدگاه ترازنامه است براساس این دیدگاه، در مواردی که تردیدی واقعی در انتخاب بین ۲ یا چند روش گزارشگری وجود دارد آن روشی باید انتخاب شود که کمترین اثر مطلوب برحقوق صاحبان سهام داشته باشد .همچنین تفاسیر حقوقی، مالیاتی و منجر به اعمال محافظه کاری نامشروط می شود (کیانگ، ۲۰۰۸، ۷۹۶-۷۵۹).
طبق این دیدگاه حسابداری بهای تمام شده تاریخی به عنوان رویه ای محافظه کارانه توصیه می شود چرا که خالص ارزش فعلی مثبت سرمایه گذاری در حساب ها کمتر از ارزش منصفانه شان گزارش می شود.
۲-۲-۴- روش های اندازه گیری محافظه کاری
حال با توجه به اینکه محافظه کاری به دو نوع محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم شده است هر یک از انواع محافظه کاری با روش های گوناگون قابل سنجش است که در ذیل به آن پرداخته می شود.
۲-۲-۴-۱- روش ها اندازه گیری محافظه کاری مشروط
۱٫ روش عدم تقارن زمانی سود: براساس معیار رابطه سود و بازده سهام قیمت بازار سهام نشان دهنده تغییرات ارزش دارایی در زمان هستند که آن تغییرات رخ می دهند خواه آن تغییرات شامل زیان ها یا سود های در ارزش دارائی باشند از این رو می توان گفت بازده سهام همواره به هنگام هستند. از آنجاییکه محافظه کاری پیش بینی می کند مبنای شناسایی زیان های حسابداری بسیار به هنگام تر از سود است بدین ترتیب انتظار براین است که زیان های حسابداری بیشتر از سود های حسابداری با بازده های سهام، تقارن زمانی داشته باشند. باسو (۱۹۹۷) با بهره گرفتن از این مبانی معیاری را تحت عنوان عدم تقارن زمانی سود برای محافظه کاری معرفی می کند بنابراین عدم تقارن زمانی سود براساس رابطه سود و بازده سهام به عنوان یکی از معیار های محافظه کاری تحت عنوان محافظه کاری مشروط شناخته شده است. باسو برای اندازه گیری اخبار از بازده های سهام استفاده کرد و با بهره گرفتن از رگرسیون بین سود و بازده سهام معیاری را برای اندازه گیری محافظه کاری مشروط معرفی کرد بنابراین هرچه عدم تقارن زمانی سود بیشر باشد بیانگر وجود محافظه کاری بیشتر در گزارشگری مالی است.
۲٫ روش کاربرد اقلام عملیاتی: محافظه کاری یک معیار برای انتخاب اصول و رویه های حسابداری در شرایط ابهام و عدم اطمینان است هنگام رو به رو شدن با عدم اطمینان بایستی روش هایی انتخاب و اعمال شوند که در نهایت منجز به کمترین مبلغ برای سود انباشته گردند در واقع در شرایط عدم اطمینان و برسر دو راهی ها، بایستی از یک سو درآمد ها و دارایی ها دیرتر و از سوی دیگر هزینه ها و بدهی ها زودتر شناسایی گردند (گیولی و هاین، ۲۰۰۰، ۳۲۰-۲۸۷) ^[۳۱]. انتخاب و اعمال این روش های محافظه کارانه از طریق حسابداری تعهدی امکان پذیر می گردد. برای مثال شناسایی زیان کاهش ارزش موجودی ها فقط بر اقلام تعهدی امکان پذیر می گردد. برای مثال شناسایی زیان کاهش ارزش موجودی ها فقط براقلام تعهدی اثر گذار است و جریان های نقدی را متاثر نمی سازد. از اقلام تعهدی نیر عملیاتی استفاده می شود. به این دلیل از اقلام تعهدی عملیاتی استفاده می شود که از یک سو حسابداری تعهدی مجرایی برای اعمال محافظه کاری است و دیگر سو اعمال اختیار از جانب مدیران در شرایط عدم اطمینان زمینه را برای اعمال محافظه کاری فراهم می کند. استفاده از این معیار مبتنی بر این فرض است که سطح عدم اطمینان در رابطه با اقلامی که جز عملیات معمول و مستمر شرکت نیستند (اقلام تعهدی غیر عملیاتی)، بیش از سطح اطمینان در رابطه با اقلامی است که جز فعالیت های عادی شرکت محسوب می شوند (همان منبع).
جمع اقلام تعهدی، عملیاتی (سرمایه در گردش) و اقلام تعهدی غیرعملیاتی براساس مدل گیولی و هاین (۲۰۰۰) و ژانگ (۲۰۰۸) به شرح ذیل می شود: (ژانگ، ۲۰۰۸، ۵۴-۲۷)^[۳۲]
ACC _it = NI _it + DEP _it – Cfo _it
oACC = ΔAR _it + ΔI_a + ΔPE _it – ΔAP _it – ΔTP _it
NoACC _it = ACC _it – oACC _it

از ۳ تا ۴ سال

 

کودکان نوباوه

 

 

 

۴

 

از ۴ تا ۶ سال

 

کودکان آمادگی

 

 

 

® تعریف عملی کودکان پیش دبستانی : منظور ما در این پژوهش کودکان ۴ تا ۶ ساله می باشد.
® تعریف بیمارستان : بیمارستان مؤسسه ای است با هدف اصلی فراهم آوردن کلیه امکانات لازم جهت بهبودی افرادی که دارای مشکلات سلامتی می باشند (زند شهری، ۱۳۸۴).
® تعریف عملی بیمارستان : در این پژوهش، منظور بیمارستانهای کودکان شهر تهران می باشد که واحدهای مورد پژوهش (کودک بیمارف والدین او) برای تشخیص و درمان بیماری به آنها مراجعه کرده و برنامه بازی و اسباب بازی توسط پژوهشگر برای آنها اجرا می شود.

فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
بازی
بازی خود مدرسه بزرگی است که کودک در آن تربیت می شود و از تمام جهت، برای زندگی آماده می گردد و همه نیروهای بدنی، عاطفی و اجتماعی او رشد و پرورش می یابند. به عبارت دیگر، بازی وسیله ای است که کودک خود را با آن تربیت می کند، و بی شک این تربیت، بهترین و مفیدترین انواع تربیت است (شعاری نژاد، ۱۳۸۵). روان شناس معروف کودک به نام گزل^[۱۹] و ایلگ^[۲۰] این گونه بیان داشته اند « بازیهای کاملاً جذاب برای رشد کامل عقلی ضروری به نظر می رسد. » (سلمان، ۱۳۷۱)
کودکی که از بازی می گریزد هرگز رشد سالم ندارد و از لحاظ روانی بیمار است و باید فوراً به درمان او پرداخت. به عقیده وولورث^[۲۱] حتی تخیل کودک، نوعی بازی است و می توان گفت : بازی معمولاً اگر دائماً هم نباشد – شامل عامل تخیل و اختراع است. (شعاری نژاد، ۱۳۸۵).
در واقع، بازی به کودک کمک می کند تا دنیایی که در آن زندگی می کند، بشناسد، بفهمد و کنترل کند. کودک به هنگام بازی، درباره خودش، دیگران با آنها مطالب و مهارتهایی را یاد می گیرد.
میزان توانایی های خود را با دیگران مقایسه می کند و بدین ترتیب مفهومی روشن تر واقع گرایانه تر از خود به دست می آورند.
از طریق بازی است که کودک ارزشهای اجتماعی جامعه ای را که بدان تعلق دارد کشف می کند در نهایت به سازگاری کودک با محی اجتماعی اش کمک می کند. در واقع بازی پیش تمرینی است سودمند، جهت آماده شدن برای زندگانی (شریفیان ، ۱۳۸۰).
تعریف بازی
در فرهنگ جامع روان شناسی بازی را این گونه تعریف کرده اند. بازی، فعالیتی که به طور کلی برای تفریح و سرگرمی صورت می گیرد (پورافکاری، ۱۳۸۴).
پیاژه^[۲۲] روان شناس معروف سوئیسی، برای تعریف بازی معیارهایی را پیشنهاد می نماید. واضح است فعالیتهایی که فاقد چنین معیارهایی هستند به نظر او از مقوله کار می باشند :
۱ ) بازی داری هدفی درخود است.
۲ ) بازی اختیاری است.
۳ ) بازی دلپذیر و خوشایند است.
۴ ) بازی فاقد سازماندهی می باشد.
۵ ) بازی از قید کشاکش و پرخاش آزاد است (آذریان، ۱۳۳۶).
بهترین توصیف برای بازی، توسط کاترین گاروی در سال ۱۹۷۷ ارائه شده است :
۱ ) بازی خوشایند و لذت بخش است.
۲ ) بازی هیچ هدف بیرونی ندارد و متوجه هیچگونه هدف عملی نیست، بلکه انگیزش ذهنی کودک است.
۳ ) بازی خودجوش و داوطلبانه است و بازیگر خود نوع آن را انتخاب می کرد.
۴ ) بازی کردن مستلزم درگیری فعالانه بازی گر است (مجیب، ۱۳۷۷).
اهداف بازی
با توجه به تعریفی که از بازی شد، اهداف بازیهای کودکان را می توان به شرح ذیل فهرست کرد :
۱ ) ایجاد نشاط
برای رشد عاطفی کودک هیچ چیز ضروری تر از ایجاد بانشاط نیست. در سایه این عامل است که کنجکاوی و شوق کودکان برای فهم اشیاء و محیط پیرامون آنان می تواند رشد نماید. شادی کودکان بیشتر ناشی از به کارگیری امکانات و توانمندیهای موجود و کسب و موفقیتهای آنی و زودگذر است.
به وسیله بازی است که کودک از سرگرمی و به کارگیری حواس خود احساس شادمانی می نماید.
۲ ) بهبود رشد بدنی
کودکان حساس ترین مراحل رشد بدنی خود را می گذرانند. لازمه بهبود این رشد، به کارگیری حواس مختلف است. در سایه بازی توأم با جست و خیز، سوخت و ساز بهتر انجام می شود در حقیقت بازی نوعی ورزش ساده محسوب می شود که سلامت بدنی کودک را تأمین می نماید. بازی در تنظیم عمل دفع، تسریع گردش خونف فرمی مفاصل و پرورش و تقویت سلسله اعصاب نیز موثر است.
۳ ) رشد روانی عاطفی
یکی از امکانات مهم برای رشد روانی و عاطفی، بازی است. این عامل است که تا سنین بزرگسالی در شخصیت و رفتار فرد تأثیر می گذارند. کودکانی که در سنین اولیه به خوبی بازی نکنند ممکن است در مراحل بعد زندگی، عبوس، بهانه گیر و دیرجوش بار آیند.
۴ ) پرورش تخیل
تقویت اندیشه و تفکر کودکان بیشتر از طریق تخیل صورت می گیرد. بازی در پرورش تخیل سهم بسزایی دارد. تخیل در تکوین شخصیت کودکان چنان تأثیر دارد که برخی از روان شناسان بین تخیل و سلامت شخصیتی فرد سنین بالاتر رابطه مستقیم قائلند. اسباب بازیها در حقیقت و مسائلی هستند که تخیل را تقویت می کنند (عسگری / ۱۳۸۴).
طبقه بندی بازی
بازی به شکل گوناگونی در جوامع مختلف جلوه می نماید. بازیهای بی شمار کودکان متخصصین را بر آن داشته تا با ارائه طبقه بندیهای به این تعدد، شکلی ببخشند. اما از آنجائیکه برای هر طبقه بندی ملاکهای خاصی منظور شده است، نمی توان طبقه بندی خاصی را به عنوان کلی انتخاب کرد. اما در اینجا برای نمونه، یکی از بهترین و کاملترین طبقه بندیها را مورد بررسی قرار می دهیم.
طبقه بندی پیاژه
طبقه بندی پیاژه یکی از کاملترین طبقه بندیها در مورد بازیست که طی آن مراحل بازی کودکان بررسی می شود. در این طبقه ندی بازی کودکان به سه دسته بازیهای حسی – حرکتی، تمرینی و با قاعده تقسیم می شوند. در هر یک از این دسته ها نیز مراحلی قابل تشخیص است.
۱ ) بازیهای حسی – حرکتی
در دوره حسی – حرکتی (از تولد تا ۲ سالگی) بازی کودکان عمدتاض تقلیدی از صداها و رفتار افراد و حیواناتی است که در محیط زندگی آنها وجود دارد. تقلید کودکان در این دوره شش زیر مرحله دارد که هر مرحله از مرحله قبل کاملتر بوده است.
مرحله اول (از تول تا ۱ ماهگی) : در اولین ماه تولد، کودکان پاسخهای عزیزشان را هرچه بیشتر بهبود می بخشد. در واقع در این مرحله مقدمات تقلید با جنبه انعکاسی فراهم می شود و کودکان در استفاده از بازتابهایی چون مکیدن، گریه کردن، پاسخ به صدای بلند و حرکت سر به سمت نور و نیز دریافتن محرکی که زمینه کارکرد پاسخهای درونیشان را فراهم می آورد مهارت می یابند (مجیب، ۱۳۷۷). در این مرحله تعداد زیادی از وقت کودک صرف خوابیدن می شود، بنابراین یادگیری آشکارا و بسیار اندک است. او در اکثر ساعات بیداری، وقت خود را صرف تمرین طرح های شناخته شده ای که آماده دارد (بازتاب) و از قبل و در هنگام تولد با او بوده اند می نماید. در این هنگام بهترین بازی کودک عبارت از خواندن لالایی و تکان دادن گهواره اوست (مجهور، ۱۳۷۰).
مرحله دوم (۱ تا ۴ ماهگی) : در این مرحله اعمالی را که به طور تصادفی ممکن است روی داده باشد و یا اعمالی را که لذت بخش است تکرار و اصلاح کند. مثلاً ممکن است به طور تصادفی پایش به آویز بالای تختش بخورد و آن حرکت کند. چون این تجربه برای او لذت بخش است، برای همین دوباره پایش را حرکت می دهد تا حرکت تولید تولید شود. کودک در این مرحله تحت تأثیر محرکات صوتی قرار می گیرد. اما، او دقیقاً از اصواتی می تواند تقلید کند که خودش برای نخستین بار آنها را ادا کرده باشد. (مجیب، ۱۳۷۷ ).
مرحله سوم ( ۴ تا ۸ ماهگی ) : در این مرحله کودک می تواند صداها و حرکات را تقلید کند اما مشروط به این که در حد توانایی های او باشند و نیز بتواند منبع تقلید را ببیند. در این مرحله کودک به تدریج در اشیایی که در اطراف او قرار دارد، دخل و تصرف می کند و در محیط تغییراتی ایجاد می کند تا تجارب جالب گذشته را تکرار کند. اما در هر حال تقلید او به صورت کلی است و تقلید جزء به جزء برای او ممکن نیست (مجیب، ۱۳۷۷).