کار فعالیتی دایمی‌است که به تولید کالا و خدمات منجر می‌شود و برای انجام آن دستمزدی در نظر گرفته می‌شود (شفیع آبادی، ۱۳۸۶).

فصل دوم
پیشینه پژوهش
۲-۱ مقدمه
این فصل شامل دو قسمت است. در قسمت اول پیشینه مطالعات مربوط به دغدغه مسیر شغلی و متغیرهای مربوط و ابزارهای سنجش آن آمده است و در قسمت دوم به تحقیقات انجام شده در این زمینه پرداخته شده است.
۲-۲ پیشینه پژوهش
۲-۲-۱ دغدغه مسیر شغلی^[۱۶] چیست؟
دغدغه مسیر شغلی ، دغدغه فرد در خصوص آینده شغلی اش که اولین و مهم ترین بعد انطباق پذیری شغلی است. در نظریه‌هایی هم چون دیدگاه زمانی گینزبرگ^[۱۷]، نظریه نظام مند سوپر^[۱۸]، دیدگاه پیش بینی تیدمن^[۱۹]، جهت گیری کرایتس^[۲۰]، آگاهی‌هارن^[۲۱] مطرح شده است. (ساویکاس، سیلینگ و شوآرتز، ۱۹۸۴) ^[۲۲]. دغدغه مسیر شغلی به معنای ضرورت برای جهت دهی به آینده است. این حس برای آینده مهم است. نگرش‌های نظام مند و خوش بین احساس نگرانی را افزایش می‌دهد چرا که افراد را وا می‌دارد که از وظایف شغلی و گذارهای حرفه ای آگاه شوند تا بتوانند مقابله کنند و دست به انتخاب بزنند و برای آینده دور و نزدیک آماده باشند. این دغدغه، از آینده احساس واقعی می‌سازد و به فرد کمک می‌کند تا گذشته شغلی را بخاطر داشته باشد، به وضع فعلی شغلی توجه کند و آینده شغلی را پیش بینی نماید. تفکر درباره زندگی کاری در طول زمان ضرورت مسیر شغلی است. زیرا یک مسیر شغلی ذهنی یک رفتار نیست، بلکه یک عقیده است یعنی انعکاسی از خود است. اعتقاد به تداوم تجربه به افراد اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های فعلی شان را به آرزوهای حرفه ای آینده شان وصل کنند و امکانات ممکن را دریابند. این حس تداوم به فرد اجازه می‌دهد تا تجسم کند چگونه تلاش‌های امروز موفقیت فردا را می‌سازد.
فقدان دغدغه مسیر شغلی، بی‌تفاوتی مسیر شغلی^[۲۳] نامیده می‌شود و بی‌برنامگی و بدبینی درباره آینده را منعکس می‌کند. این بی‌علاقگی را می‌توان از طریق مداخلات مشاوره ای مسیر شغلی که به افراد کمک می‌کند تا تحصیلات حرفه ای شان را شکل دهند مثل بازی واقعی (جارویس و ریکارد، ۲۰۰۱) ^[۲۴]، برنامه مهارت‌های زندگی (آدکینز، ۱۹۷۰) ^[۲۵]، کارگاه‌های دیدگاه زمانی (وان و ساویکاس، ۱۹۹۸) ^[۲۶] و نوشتن زندگی نامه آینده (ماو، ۱۹۸۲) ^[۲۷] قابل حل است. (لنت و برون، ۲۰۰۵، ص۵۴)
سوپر و همکارانش چندین ابزار ارزیابی‌را برای‌اندازه گیری وظایف رشدی، تهیه کردند. که یکی از این ابزار پرسشنامه دغدغه‌های شغلی بزرگسالان^[۲۸] است (ACCI) که توسط سوپر وهمکاران (۱۹۸۸) ^[۲۹] ساخته شد. این پرسشنامه دغدغه‌های شغلی مراجع را ارزیابی‌می‌کند. و برای ارزیابی‌مسایل مربوط به رشد مراحل و وظایف حرفه ای و دغدغه‌های شغلی در بزرگسالان در هر سنی و وضعیت اشتغالی ایجاد شده و متمرکز بر عاملهای طرح ریزی و کاوش در مدل سوپر از بلوغ شغلی است (زونکر، ۲۰۰۶).
۲-۲-۲ اصول نظریه رشدی سوپر
به زعم سوپر جهت رشد در مسیر شغلی اصول مهمی‌وجود دارد که عبارتند از:
افراد از نظر استعداد و توانایی و علاقه وارزشها با یکدیگر متفاوت هستند پس هر فردی استعداد موفقیت درتعدادی شغل را دارد.
هر شغلی نیز یک سری ویژگی‌ها را می‌طلبد یعنی برای موفقیت در آن شغل وجود خصوصیاتی در فرد لازم است.
فرد شغلی را انتخاب می‌کند که با پندارش از خود متناسب باشد.
در رشد خودپنداره فرد عوامل متعدد فردی، اجتماعی و اقتصادی موثر است.
رشد فرد در مراحل مختلف زندگی، انتخاب‌های او را دستخوش تغییراتی می‌کند.
با فراهم شدن امکانات و رشد استعدادها و رغبت‌ها می‌توان رشد حرفه ای را افزایش داد.
رضایت شغلی یعنی حرفه فرد چقدر توانایی پاسخگویی به نیازها و توانایی‌هاو رغبتهای فرد را دارد.
کار روش زندگی فرد را تعیین می‌کند. (حسینی، ۱۳۷۱).
از مفاهیم اساسی نظریه‌های رشدی، ‌تغییر افراد در خلال مراحل رشد و پذیرش تغییرات نقش‌های زندگی است. خودپنداره عامل اصلی و هسته ای در این گونه نظریه‌هاست. افراد در خلال مرحله مکاشفه باید خودشان را در محیط کاری ابراز کنند. در بهترین حالت افراد خودپنداره واقعی شان را در محیط کار نشان می‌دهند. دیدگاه سوپر به ضعف نظریه‌های رشدی اشاره دارد، زیرا آنها در درجه اول روی انتخاب شغل متمرکزند و از دغدغه‌های شغلی بزرگسالان غفلت کرده‌اند. از نظریه‌های رشدی یاد می‌گیریم که انتخاب شغل افراد به سبب خودآگاهی شان مرزبندی می‌شود از عوامل تعیین کننده خودآگاهی می‌توان به طبقه اجتماعی، ‌سطح علایق، ‌تجارب مربوط به جنسیت اشاره کرد. در این رویکرد نقش اولیه مشاور کمک به مراجعان است به منظور شناخت رشد منحصر به فردشان و اثر آن بر ادراک نقش‌های زندگی که البته نقش‌های کاری را نیز در بر می‌گیرد (زونکر، ۲۰۰۶).
۲-۲-۳ خودپنداره^[۳۰]
سوپر(۱۹۴۹) درمیان دیگر صاحبنظران به اهمیت خودپنداره در روند انتخاب شغل تاکید بیشتری دارد (زونکر،۲۰۰۶). او معتقد است که پندار فرد درباره خودش یکی از عوامل اصلی انتخاب شغل می‌باشد به عقیده او خویشتن پنداری همیشه در حال تغییر است و انتخاب حرفه و رشد حرفه ای در تمام طول عمر مراحلی تکاملی را می‌گذراند (حسینی، ۱۳۷۱).
خودپنداره شغلی از طریق رشد روانی و جسمی‌، مشاهدات کاری، آشنایی با کارمندان و شاغلین محیط‌ها و تجارب عمومی‌شکل می‌گیرد و نهایتا تفاوتها و شباهتهای بین خود و دیگران مقایسه می‌شود. کاربرد عملی و اصلی خودپنداره آن است که افراد خودپنداره‌هایشان را وارد مشاغلشان می‌کنند و از این طریق خودشان را ابراز می‌نمایند. فرایند رشدی خودپنداره چند بعدی است هم عوامل درونی
مثل استعداد و هم شرایط بیرونی مثل تعاملات شاخص‌های اصلی در رشد خودپنداره هستند (زونکر، ۲۰۰۶).
۲-۲-۴ مراحل رشد شغلی
به نظر سوپر و همکارانش (۱۹۶۳)، مسیر تکاملی انتخاب شغل که با رشد عمومی‌هماهنگ است شامل مراحل زیر است (شفیع آبادی، ۱۳۸۵) :
۱- رشد ^[۳۱] (تولد تا ۱۴ یا ۱۵ سالگی): که با رشد توانمندی‌ها، نگرش‌ها، علائق و نیازهای مرتبط با خودپنداره همراه است. که خود این مرحله شامل سه زیر مرحله است: الف- رویایی^[۳۲] (۴ تا ۱۰ سالگی) که در این دوره واقع بینی کم است و کودک در عالم خیال دنبال برآوردن آرزوهایش است. ب- مرحله رغبت^[۳۳] (۱۱-۱۲ سالگی) نسبت به مرحله رویایی توجه به رغبت‌ها بیشتر است اما هنوز به واقعیت‌ها توجه زیادی نمی‌شود. ج- صلاحیت^[۳۴] (۱۳-۱۴ سالگی) در این دوره فرد به توانایی‌هایش بیشتر توجه
می‌کند در نتیجه واقعیت بیشتر مد نظر قرار می‌گیرد.
۲- مکاشفه ^[۳۵] (۲۴-۱۵ سالگی) درآن انتخابها محدودتر شده اما انتخاب نهایی نمی‌شود. دوره‌های این مرحله عبارتند از: الف-آزمایشی^[۳۶] (۱۵-۱۷ سالگی) در این دوره ‌ارزشها و رغبت‌ها، ‌نیازها، ‌توانایی‌هاو امکان استفاده از فرصت‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و انتخاب‌های شغلی اش را می‌آزماید. ب- انتقال^[۳۷] (۱۸-۲۱ سالگی) توجه به واقعیت بیشتر می‌شود و فرد دوره‌های کارآموزی را می‌گذراند. ج- کوشش^[۳۸] (۲۲-۲۴ سالگی) در این دوره فرد شغل مورد علاقه و مناسبی‌را پیدا می‌کند و بطور آزمایشی
برای مدتی به آن اشتغال می‌ورزد.
مرحله مکاشفه اولین مرحله در شکل پذیری خوشتن پنداری است. در این مرحله فرد خود را بعنوان انسانی مجزا و متفاوت از دیگران احساس می‌کند و ضمنا به شباهتهایش با دیگران نیز توجه می‌کند.
۳- استقرار^[۳۹] (۴۴-۲۵سالگی) یا ایجاد، ‌ که فرد شغل مورد نظرش را دنبال میکند و از
طریق تجربه کردن به آن ثبات می‌دهد. شامل دو مرحله است: الف- کوشش (۲۵ تا ۳۰ سالگی) اگر
فرد از شغل انتخابیش راضی باشد به ادامه اشتغال در آن علاقه مند می‌شود و درغیر اینصورت مایل به تغییر آن است.
ب- تثبیت^[۴۰] (۳۱ تا۴۴ سالگی) اگر فرد از شغلی که انتخاب کرده کاملا راضی باشد آن را با خلاقیت و ابتکار ادامه می‌دهد.
۴- ابقاء^[۴۱] (۶۴-۴۵ سالگی) فرد برای بهبود شرایط کاری ا ش با شغل سازگاری دایمی‌پیدا می‌کند.
۵- افول^[۴۲] (بالای ۶۵ سال) که با ملاحظات پیش بازنشستگی، کاهش برون داد کاری، بازنشستگی مشخص می‌شود. که شامل دو مرحله زیراست: الف- تقلیل ^[۴۳] (۶۵ تا۷۰ سالگی) توانایی فرد برای کارکردن کاهش می‌یابد حتی ممکن است شغلی دیگر که تطابق بیشتری با توانایی‌هایش دارد را انتخاب کند. ب- بازنشستگی ^[۴۴] (۷۱ سال به بعد) بازنشستگی برای افراد مختلف، ‌ همراه با احساسات مختلفی است بهرحال توجه به حالات روانی و جسمانی فرد در بازنشستگی حائز اهمیت است.
سوپر(۱۹۹۰) این مراحل را زنجیری متوالی و غیر قابل تغییر در نظر ن می‌گیرد. به این ترتیب فرد می‌تواند مجددا یک یا چند مرحله را طی کند. سوپر به چنین حالتی ریزچرخه^[۴۵] می‌گوید.
سوپر در پرسشنامه دغدغه‌های شغلی بزرگسالان دقیقا گذار از این مراحل را بررسی می‌کند و مشخص می‌کند که هر فردی در کدام مرحله به سر می‌برد و درکدام مرحله با دغدغه دست به گریبان است. ۲-۲-۵ بلوغ مسیر شغلی^[۴۶]
سوپرشش بعد بلوغ حرفه ای را که به نظرش برای نوجوانان مناسب می‌دانست مطرح کرد
(زونکر، ۲۰۰۶):
۱-جهت گیری انتخاب شغل، ‌تعیین بعد نگرشی یعنی فرد برای شغل نهایی اش نگرانی و دغدغه دارد.
۲-اطلاعات و طرح ریزی، بعد قابلیتی مرتبط با اطلاعات تخصصی افرادی که قبلا دغدغه تصمیم گیری شغلی برای آینده را داشته و در گذشته طرح ریزی خود را محقق ساخته‌اند.
۳-ثبات ترجیحات شغلی به معنای تحکیم ترجیحات شغلی فرد است.
۴-تبلور ویژگی‌ها، ‌پیشرفت فرد به سمت شکل دهی خودپنداره است.
۵-استقلال حرفه ای کاری مستقل را تجربه کردن است.
۶-ترجیحات شغلی عاقلانه، ‌بعد مرتبط با توانایی فردی، ‌برای داشتن ترجیحات شغلی واقع بینانه که با وظایف فردی همخوان است جای ترجیحات قبلی را می‌گیرد.
سوپر معتقد است “حین گذران زندگی افراد زندگی می‌کنند. “ ^[۴۷] (سوپر و دیگران، ‌۱۹۹۶). او شش نقش را که افراد گاهی به طور همزمان دارند، ‌مشخص می‌کند: فرزندی دانش آموزی، ‌خانه داری، ‌کارگری، شهروندی و مرفه بودن. اشخاص ترکیبی‌از این نقش‌ها را به دست می‌گیرند و آن نقش‌ها با هم تعامل دارند طرح رنگین کمانی زندگی حرفه ای تصویری از تقاطع مراحل و نقشهاست و می‌تواند برای روشن ساختن نقشهای متعدد برای یک مراجع خاص بکار گرفته شود (سوپر۱۹۸۰). گستره زندگی شامل نقش‌هایی که افراد به دفعات زیاد در زندگی ایفا می‌کنند،است و چرخه زندگی مراحل رشدی را مشخص می‌کند شخص در یکی از نقاط بردار زندگی می‌کند (سوانسون، ترجمه موسوی، ۱۳۸۱).
مسیر تکاملی انتخاب شغل و حرفه از طریق ۵ رشته فعالیت انجام می‌گیرد که سوپر آنها را رشته‌ها یا وظایف رشد شغلی می‌نامد. به عبارت دیگر انسان در جریان انتخاب شغل و طی مسیر تکاملی انتخاب شغل یک رشته فعالیت‌های تکاملی را انجام می‌دهد که به شرح زیر هستند:
۱- تبلور^[۴۸] (۱۸-۱۴) این دوره فرایندی شناختی است که از طریق مطلع شدن از منابع و علایق و ارزشها اهداف حرفه ای سازمان دهی می‌شوند.
۲- تعیین ^[۴۹] (۲۱-۱۸) ترجیحات شغلی احتمالی و خیالی جای خود را به ترجیحات واقعی می‌دهد..
۳- اجرا^[۵۰] (۲۴-۲۱) آموزش تکمیلی اش را برای ورود به صحنه استخدام می‌گذراند..

• صنایع‌دستی دوره قاجاریه بر معماری سنتی شهرستان اردکان تأثیر داشته است.

۱-۶ روش تحقیق
شیوه‌ی نگرش این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و رویکردی تاریخی دارد.
این تحقیق ابتدا به بررسی مبانی نظری موضوع پرداخته و سپس موقعیت جغرافیایی و تاریخی آن را معرفی و بررسی می‌کند و در انتها با تصویرسازی هنرهای سنتی مورد استفاده در معماری سنتی عهد قاجار، با تأکید بر صنایع‌دستی خانه‌ی تقدیری به تشریح و تبیین شیوه‌های عمل‌کرد و دلایل استفاده از این هنرها می‌پردازد و به معرفی ابزار، شیوه‌ی ساخت و تولیدات این هنر‌ها پرداخته و ارتباط این هنرها را با فرهنگ و اقلیم منطقه بررسی می کند.
۱-۷ مراحل اجرای پروژه
طی مراحل زیر این پروژه اجرا شده است.

• بازدید و عکاسی از محل مورد پژوهش جهت آشنایی بیشتر.

• گردآوری مطالب و مطالعه‌ درباره‌ی صنایع‌دستی به کار رفته در معماری سنتی

• مطالعه و بررسی عوامل فرهنگی دوره‌ی مورد نظر که بر معماری سنتی تأثیر گذار بوده است

• مصاحبه با افراد خبره در زمینه‌ی صنایع‌دستی به کار رفته در معماری سنتی

• بازدید مجدد و بررسی معلومات حاصل، در مکان تحقیق.

۱-۸ محدودیت‌های تحقیق
در راستای انجام این تحقیق به دلیل کم بود منابع کتابخانه‌ای، در رابطه با صنایع‌دستی وابسته به معماری بناهای قاجار شهرستان اردکان و همچنین بالا بودن سن افراد انگشت شماری که امروزه به این هنرها اشتغال دارند؛ محدودیت‌هایی در مسیر این تحقیق به وجود آمد. همچنین سند مکتوبی از موزه یا کتابخانه‌های عمومی نیز به دست نیامد.
استاد رضا غفوری که در این پژوهش از راهنمایی ایشان بسیار استفاده شده امروز دیگر در قید حیات نیستند و در حال حاضر تنها یک نفر در سطح این شهرستان به هنر- صنعت چلنگری مشغول است.که برای تکمیل پژوهش از این استاد کار هم مصاحبه به عمل آمد.

فصل دوم
ادبیات تحقیق
۲-۱ نگرشی بر معماری سنتی ایران
قبل از هرچیز برای پرداختن به تزئینات وابسته به معماری باید مختصری به پیشینه‌ معماری، در ایران بپردازیم و در ادامه معماری اسلامی را در کنار معماری سنتی معرفی کنیم.
معماری ایرانی سابقه‌ای ۷۰۰۰ساله دارد که در خارج از مرزهای ایران نیز می‌توان آن را دید. این معماری از خانه‌های ساده گرفته تا بناهای عظیم را شامل می‌شود. این بناها دارای مفهوم و مصارف دینی هستند. به نور اهمیت داده شده و عشق به زیبایی در کوچکترین اثر به چشم می‌خورد و زیبایی در نظر ایرانیان به الوهیت بر می‌گردد (نیلفروشان، ۱۲:۱۳۸۶).
بناهای تاریخی معماری ایرانی از همان ابتدا متأثر از مذهب بوده‌اند. ایران باستان در قلب آسیا جای داشت. چین در شرق، هند در جنوب و کلده، بابل، آشور و مصر در غرب، و یونان در شمال غربی ایران قرار داشتند. به گفته‌ی پوپ ایران عناصر معماری کشورهای پیش گفته را در هم می‌آمیخت؛ ولی ویژگی‌های خاص خود را نیز نگه می‌داشت (کاتب،۵۴:۱۳۸۴).
شیوه‌های معماری ایرانی قبل از اسلام شامل شیوه‌های پارسی، پارتی و بعد از اسلام شامل شیوه‌های خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی می‌باشد (نیلفروشان، ۱۲:۱۳۸۶).
در گستره‌ی هنرهای سنتی ایران، معماری جایگاه ویژه‌ای دارد، هر چند هنرهای گوناگون ایرانی، از معماری تا موسیقی و از شعر تا سینما، ظاهری متمایز از هم دارند، ولی دارای وجه مشترک و قدر جامعی در بیان هنرمندان ایرانی محسوب می‌شوند. همه‌ی هنرمندانی که با زبان و بیان خاص خود به عرصه‌ی هنر پای می‌نهند، علی‌رغم تفاوت‌های ظاهری، در اصول و مبانی، سعی دارند از هنر حقیقی، ازلی و ابدی دفاع کنند. این شیوه‌ی بیانی، به هنر دینی نیز تعبیر یافته است، چرا که دین از جهتی ایمان به غیب است، بنابراین هنرمند بدون داشتن ایمان و اعتقاد، نمی‌تواند از پیرایه‌های ظاهری اطراف خود چشم بپوشد و از ظاهر به باطن پنهان بپیوندد. از این روی، یک معمار سنتی ایرانی، در قالب نقوش، رسمی‌بندی‌ها و کژچینی‌ها پویایی تاریخ را رقم می‌زند (مهرپویا،۲:۱۳۸۶).
می‌توان در تمامی ادوار و جمیع اماکن جهان اسلام «معماری پنهان» را مشاهده کرد یعنی معماری‌ای که واقعاً وجود دارد، البته نه در زمانی که به ظاهر بنا نگریسته ‌می‌شود و یا نمادی که برای همه و از تمام جوانب قابل رؤیت است؛ بلکه این معماری زمانی حس می‌شود که از درون و با رخنه‌ بدان و تجربه‌ی آن از نزدیک، مشاهده می‌شود(گروپه،۹:۱۳۷۹).
این عدم توجه به ظاهر بنا حتی در بناهای سترگی همچون مسجد جامع که بناهای فرعی دیگر (مانند بازار) آن را فرو پوشانده‌اند، بیشتر چشم‌گیر است «پوشیدگی» بناهای عمده با فقدان کامل علائم ظاهری همچون شکل، اندازه، کارکرد و یا مفهوم بنا همراه شده است. حتی اگر بنایی دارای نمای قابل رأیت و درگاه اصلی باشد، باز این ویژگی‌ها چیزی از بنایی که در آن سوی آن نهفته است، را ارائه نمی‌دهد. به عبارت دیگر کمتر بنایی را می‌توان یافت که اشاره‌ای به سازمان‌بندی درونی و یا هدف اصلی بنا داشته باشد و کمتر بنای اسلامی را می‌توان پیدا کرد که ظاهر و بیرون آن خصوصیات درونی آن را بر ملا و قابل فهم سازد (گروپه،۱۰:۱۳۷۹).خانه‌های عهد قاجار نیز دارای این خصیصه می‌باشند.
معماری اسلامی عموما ویژگی‌های اصلی خود را در آن سوی ظاهر نامرئی پنهان کرده است. این معماری، اشکال خود را به‌سادگی حتی بر طبق نیازهای کارکردی تغییر نمی‌دهد، بلکه تا حدودی کارکردهایی از اشکال پیش پنداشته را اقتباس می‌کند که اساسا در بر دارنده‌ی فضاهای داخلی است. عمارت اسلامی بجز، مقبره، آرامگاه و سایر بناهای گنبدی نشان دهنده‌ی کیفیت جهت‌نما و یا محوری نیستند. برعکس، جهت طبیعی و واقعی یک عمارت، اگر واقعا داشته باشد اغلب با جهت کارکردی آن متفاوت است(همان).
عدم اشاره به جهت نما و یا تمرکز در طراحی معماری اسلامی در تمامی ازمنه و در بیشتر بخش‌های جهان اسلام ظاهر شده است؛ این نکته حتی در فقدان تعادل بین بخش‌های مختلف مجتمع‌های ساختمانی دیده می‌شود؛ در معماری اسلامی اصولا بنای اصلی و متمرکزی وجود ندارد از این‌رو افزایش چیزی به پلان اصلی، هرگز قاعده‌ی حاکم بر کل مجتمع و بخش‌های مختلف آن را به هم نمی‌زند (گروپه،۱۱:۱۳۷۹).
تداوم، تعادل، تناسب، تأکید و تنوع معماری ایرانی کم نظیر است عوامل سازمان‌بندی از خط و فرم گرفته تا بافت و فضا و حتی رنگ در این معماری پیرو قواعد خود، قابل مطالعه‌ی فراوان است (مهرپویا،۱۳۸۶،:۲).
یکی از مسائل مهم در شناخت معماری سنتی ایران انقطاع فرهنگ معماری سنتی و پیدایش گونه‌هایی از فضاهای جدید معماری شهری است که غالبا با فضاهای سنتی کاملا متفاوت هستند، چون‌که بسیاری از معماران بیش از هر چیز به پدیده‌های شکلی و بصری اندیشیده‌اند و بسیاری از مسائل، مباحث و نکات فرهنگی، تاریخی و اجتماعی را به اندازه‌ی کافی مورد توجه قرار نداده اند (لقایی،۱۳۹۲).
معماری سنتی قبل از پیدایش تکنولوژی و مصالح جدید ساختمانی در تمام نقاط کشور و به هر شکل و به هر کیفیت نوع معماری افقی و باهویت بشمار می‌رفت که در طی سالیان دراز و قرن‌های متمادی مصالح و شیوه‌های فنی ویژه خود را داشت. این نوع ساخت و ساز بومی بسیار به جا می‌نمود و به موقع و کاملا ارزنده و منطقی و گاه نیز بس شکوهمند بود و هنوز هم به عنوان یک معماری شریف و برخوردار از مقیاس انسانی دارای همان ارزش و اعتبار است. تحلیل معماری ایرانی نشان می‌دهد که به رغم کثرت و تنوع و پیچیدگی بناها، اصول و مفاهیم و الگوهایی در طول زمان به گونه‌های مختلف در این معماری به کار گرفته شده‌اند. افزون بر آن این نتیجه به دست آمده که تکامل معماری ایران بیشتر بر تعالی اصولی و مفاهیم و الگوهای جدید در جریان نوعی فعالیت هوشمندانه و ماهرانه معماری استوار بوده است. با پذیرش این امر، می‌توان در معماری امروز ایران نیز به همان اصول و مفاهیم و الگوها پرداخت و آن‌ها را در جریان یک فعالیت خلاق تکامل بخشید و به پیش برد (همان).
در این پژوهش سبک معماری قرن ۱۳ و ۱۴ مورد نظر است. گرایش معماری این دوره را به سبک معماری غربی می‌دانند. این گرایش البته در دوره صفویه، زندیه و افشاریه آغاز شده بود. اما در این دوره شدت بیشتری یافت. با این حال بناهای معماری زیادی هم در این دوره بنا شد که از آن جمله می‌توانیم به کاخ گلستان، مدرسه آقابزرگ، مسجد و مدرسه‌ی سپهسالار، تکیه دولت، دارالفنون، بازار تهران، نگارستان، قصر فیروزه، قصر دوشان تپه و مسجد سلطانی اشاره کرد. از دیگر آثار معروف این دوره می‌توان به خانه‌ی طباطبایی و خانه‌ی بروجردی ساخته‌ی علی مریم کاشانی اشاره کرد(ذکرگو،۱۹۰:۱۳۸۱).
۲-۱-۱ آرایه‌های معماری سنتی
در دوره‌های مختلف این آرایه‌ها و تزئینات را معماران گوناگونی می‌ساختند که هریک به حوزه‌ی جغرافیایی، قومی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی خاصی تعلق داشتند و بنابراین سبک‌ها و تصویرهای گونه گونی در آن‌ها به کار رفته است. با این حال می‌توان همه‌ی آن‌ها را در چهارچوبی مشترک قرار داد، و در عین حال، هر دوره‌ای را از دوره‌ی دیگر متمایز کرد. از آرایه‌ها در معماری ایرانی- اسلامی، نه‌تنها برای جلوه بخشیدن به نمای خارجی و داخلی ساختمان استفاده می‌شد، بلکه پاسخی بود برای بر آوردن نیازهای معنوی(کاتب،۵۴:۱۳۸۴).
آرایه‌های داخلی معماری، شامل کنده‌کاری، نقاشی، حجاری، گچ‌کاری، آئینه‌کاری و به‌کارگیری آجر لعابی می‌باشد. این هنرها و مهارت‌ها بازتابی از سنت‌های باستانی هستند، به‌ویژه آن‌هایی که از باورهای دینی سرچشمه می‌گیرند(همان).
سطوح تزئینی در معماری اسلامی دارای واقعیت طبیعی و در عین حال جلوه‌ی بصری است و این در جای خود بی‌همتاست و بدان‌ها اهمیتی هم سنگ اهمیت قوالب و اشکال معماری بخشیده است(گروپه،۱۶۱:۱۳۷۹).
هنرهای سنتی همواره از رهگذر استفاده از آرایه‌ها و تزئینات، عناصر طبیعی را در خود وارد کرده‌اند و در پی آن هستند تا مکان‌های مادی را با روح معنوی بیامیزند؛ برای همین هرگز به مکان و زمان خاصی محدود نیستند. دو هزار سال پیش از میلاد، زیگورات‌ها پل ارتباطی میان آسمان و زمین بودند؛ مدت‌ها بعد مسجد این نقش را بر عهده گرفت. تزئین خانه هم با همین هدف انجام می‌شد و این باور را می‌پروراند که خانه نمادی از آسمان در زمین است و حیاط نیز مرکز آن است(کاتب، ۵۶:۱۳۸۴).
دگرگونی باورهای مذهبی بر چگونگی استفاده از آرایه‌ها در معماری ایرانی تأثیر عمیقی برجای گذاشت، اما سنت‌ها و اصول اساسی آن- همان نگاه درون‌گرایانه- همچنان ثابت مانده است. با ورود اسلام، ایران، باورها و کیهان‌شناسی خود را تغیر داد.
پیوند بین معماری و آرایه‌ها را به دو گونه می‌توان توصیف کرد:

• معماران سنتی از همان ابتدا نوع تزئینات و آرایه‌های ساختمان را تعین می‌کردند. در نتیجه تناسب و اندازه- چه داخلی و چه خارجی- کاملا معلوم بود، و به این ترتیب اجرا و غنی سازی آرایه‌ها به آسانی انجام می‌شد. ساختمان‌های سنتی دوره‌ی قاجار نمونه‌هایی عالی از این پیوند نزدیک بین معماری و تزئینات هستند. به عنوان مثال، مقرنس‌کاری، گچ‌کاری و آئینه‌کاری در بسیاری از ساختمان‌های این دوره بسیار استفاده شده است.

• کاربرد ظریف و ماهرانه‌ی آرایه‌ها و تزئینات می‌توانند القا کننده‌ی جنبه‌های روحانی و معنوی در درون ساختمان باشد. این کار با در آمیختن آن‌ها با معماری ممکن می‌شود؛ به گونه‌ای که اتاق‌ها در بردارنده‌ی حس معنوی غنی‌تری در مقایسه با طرح اولیه می‌شوند(همان).

۲-۱-۲ اصول معماری ایرانی و تأثیر آن بر آرایه‌های معماری سنتی
آرایه‌های معماری سنتی از معماری سنتی تأثیر بسزایی گرفته‌اند که در این‌جا چند اصل معماری ایرانی که آرایه‌ها از آن‌ متأثرند معرفی شده است.
هنر و معماری ایرانی از دیر باز دارای چند اصل بوده که به خوبی در نمونه‌های این هنر نمایان شده است. این اصول عبارتند از: مردم‌واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، خود‌بستگی و درون‌گرایی(پیرنیا،۱۰۰:۱۳۸۷).
۲-۱-۲-۱ مردم‌واری
مردم‌واری به معنی رعایت تناسب میان اندام‌های ساختمانی با اندام‌های انسان و توجه به نیاز‌های او در ساختمان‌‌سازی است. معماری همیشه و همه‌جا هنری وابسته به زندگی بوده و در ایران بیش از هرجای دیگر. چنان‌که آرایش معماری نیز همواره به دست زندگی بوده و در هر زمان روش زندگی بوده که برنامه کار معماری را پی ریخته است. در اندام (فضا)های ساختمان و اجزای آن چنین نمایان می‌شود که برای نمونه اتاق سه‌دری که بیشتر برای خوابیدن به کار می‌رود، به اندازه‌ای که نیاز یک خانواده را برآورده کند. اجزایی چون در و پنجره، تاقچه، رف و نیز پستویی که برای انبار رخت‌خواب به‌کار می‌رفته است؛ نیز اندازه‌هایی مناسب داشتند.
معمار ایرانی بلندای درگاه را به اندازه‌ی بلندای مردم می‌گرفته و پنجره و نورگیر را چنان تزئین می‌کرده که نور خورشید و پرتوی ماه به اندازه‌ی دلخواه درون بنا را روشن کند. پهنای اتاق خواب به اندازه‌ی یک بستر بوده و بلندای تاقچه و رف به اندازه‌ای است که نشسته و ایستاده به آسانی در دسترس باشد. روزن بالای پنجره یا گل‌جام معمولا دارای شیشه‌های رنگی به رنگ‌های زرد لیموئی و آبی بوده که این شیشه‌ها را از غرابه‌های شکسته به دست می‌آوردند. برای جلوگیری از ورود گرما به درون بنا، از ارسی بهره می‌بردند. یا دیوار و سقف را دو پوسته می‌ساختند تا لایه عایق جلوگیر گرما باشد.
اگر خواب‌گاه ایرانی اندازه‌ای کوچک و در خور گسترش یک یا دو بستر را داشته در برابرش دارای تالار و سفره‌خانه‌ای با شکوه و پهناور بوده است. اگر خوابگاه کوچک بوده از آن صاحب‌خانه بوده و شایسته نبوده تا بیگانه‌ای به آن وارد شود، اما تالار باید شایسته‌ی پذیرایی از مهمان گرامی باشد(پیرنیا،۱۰۶:۱۳۸۷).
۲-۱-۲-۲پرهیز از بیهودگی
در معماری ایران تلاش می‌شده تا کار بیهوده در ساختمان‌سازی نکنند و از اصراف پرهیز می‌کردند. این اصل هم پیش از اسلام و هم پس از آن مراعات می‌شده است در قران کریم آمده “مؤمنان، آنان که از بیهودگی رویگردان هستند".

قیمت اسمی برق صنعتی (متوسط قیمت فروش برق برای هر کیلووات ساعت) PELI

قیمت داخلی برق صنعتی به قیمت ثابت سال ۱۳۶۹ RPELI
قیمت اسمی برق کشاورزی (متوسط قیمت فروش برق برای هر کیلووات ساعت) PELA
قیمت داخلی برق کشاورزی به قیمت ثابت سال ۱۳۶۹ RPELA
قیمت داخلی نفت (میانگین قیمت فرآورده‌های نفتی) به قیمت ثابت سال ۱۳۶۹ RPOIL
قیمت اسمی نفت (متوسط قیمت نفت کوره، گازوئیل، نفت سفید و بنزین) POIL
ضریب سرمایه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید برق به ازای یک میلیون بشکه معادل نفت خام در سال K_EL
ضریب سرمایه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید گاز به ازای یک میلیون بشکه معادل نفت خام در سال K_GAS
ضریب سرمایه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید نفت به ازای یک میلیون بشکه معادل نفت خام در سال K_OIL

تصریح روابط ساختاری و تخمین اولیه پارامترهای مدل

قبل از توضیح هر یک از بخشهای مدل طراحی شده، ابتدا مدل را بصورت بخشهای مجزا با بهره گرفتن از ابزار Ghostدر نمودار (۵-۴) نشان میدهیم تا فهم روابط علی و معلولیمدل، آسانتر گردد.

بخشهای مجزا شده در مدل کلان انرژی طراحی شده

بخش تقاضای کل

مخارج ناخالص داخلی که بیان‌گر تقاضا برای کالاها و خدمات است از مجموع مصرف خصوصی، مصرف دولت، سرمایه‌گذاری و خالص صادرات کالاها و خدمات بدست می‌آید. در تعیین تقاضای کل در مدل‌های کلان، روش معمول این است که معادلات رفتاری برای اجزای تقاضای فوق با بهره گرفتن از نظریه‌های اقتصاد کلان در مدل تصریح و از مجموع آن‌ها در قالب یک اتحاد حسابداری، هزینه ناخالص داخلی محاسبه می‌شود. بنابر این در ادامه این بخش به توضیح مبانی نظری و معادلات رفتاری اجزای تقاضای کل می‌پردازیم.با توجه به رابطه حسابداری (۱) و نمودار (۵-۵) نحوه رابطه اجزای تقاضای کل را در مدلمان می‌توان مشاهده نمود. مقادیر استفاده شده بصورت واقعی هستند ـ حرف R قبل از هر متغیر نشانه مقادیر حقیقی است ـ .
RGDP_t=TCP_t+RCG_t+TI_t+RX_t-RM_t (۱)

بخش تقاضای کل در مدل

مخارج مصرفی بخش خصوصی

یکی از اجزای لاینفک و عمده‌ی مخارج ملی که درصد بالایی از تولید ناخالص ملی هر کشور را به خود اختصاص می‌دهد هزینه‌های مصرفی است. در اکثر کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه توجه خاصی به شیوه کنترل سطح تقاضای کل جامعه و به تبع جزء جدایی ناپذیر آن یعنی هزینه‌های مصرفی معطوف شده است و سعی بر این است که با آگاهی یافتن نسبت به عوامل تعیین کننده مصرف، یا اثر تغییرات کمی در آن، راهبردهای مناسبی در جهت تعدیل و تصحیح تقاضای جامعه در اختیار سیاست‌گذاران قرار گیرد. در ایران نیز مصرف یکی از اجزای عمده مخارج ملی محسوب می‌شود.
به این ترتیب مصرف خصوصی به عنوان مهم‌ترین جزء تقاضای کل توجه خاصی از نظر مبانی نظری و تبیین رفتار مصرفی خانوارها را ایجاب می‌کند. برای بررسی مخارج مصرفی، بین مخارج مصرفی بخش خصوصی و بخش دولتی به دلیل متفاوت بودن متغیرهای موثر بر آن‌ها تمیز قائل شده‌ایم. این موضوع با بحث دوگانگی نفتی اقتصاد ایران سازگار است زیرا انتظار می‌رود درآمدهای نفتی نقش موثری در تعیین مخارج دولت داشته باشد و این درآمدها در مخارج بخش خصوصی نیز اثر مستقیم داشته باشد.
به هر حال تابع مصرف تصویری ویژه از مراحل توسعه دانش در علم اقتصاد را ارائه می‌دهد که با مباحث کینز در سال ۱۹۳۶ آغاز می‌شود و برای مدت‌ها بعد رابطه بین درآمد و مخارج مصرفی یکی از کلیدی‌ترین عناصر در تحلیل‌های اقتصاد کلان به حساب آمده است.
در مدل تحقیق حاضر در خصوص تصریح تابع مصرف خصوصی از نظریات درآمد مطلق کینز و درآمد دائمی فریدمن استفاده شده است. به عبارتی دیگر از متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مصرف خصوصی در دوره‌ی پیش، به عنوان متغیرهای توضیحی تابع مصرف خصوصی استفاده گردیده است. دلیل استفاده از تولید ناخالص داخلی به جای درآمد قابل تصرف نتیجه بهتر در هنگام شبیه‌سازی مدل بوده است. بدین ترتیب شکل کلی تابع مصرف خصوصی به صورت زیر ارائه گردیده است:
RCP_t=c₁+c₂RCP_t-1+c₃RGDP_t (۲)
RCP مصرف خصوصی به قیمت ثابتو RGDPمقدار حقیقی تولید ناخالص داخلی است.
با توجه به رابطه (۲) و نمودار (۵-۶) نحوه ارتباط اجزای مخارج مصرفی بخش خصوصیرا در مدلمان می‌توان مشاهده نمود.

اجزای تشکیل دهنده مصرف بخش خصوصی
با توجه به تخمین پارامترهای این معادله که در جدول (۵-۱) نشان داده شده است، مشاهده می‌گردد که ضرایب c₂ و c₃ مثبت هستند که بیان‌گر رابطه مستقیم مصرف با تولید ناخالص داخلی و مصرف دوره‌ی پیش است. همانطور که ملاحظه می‌شود مدلمان فرضیه درآمد کینز و فرضیه‌ی درآمد دائمی فریدمن را به طور تقریبی تصدیق می‌کند.
تخمین اولیه پارامترهای معادله مخارج مصرفی بخش خصوصی

مخارج مصرفی بخش دولتی

برای تعیین مخارج مصرفی دولت به نظر می‌رسد که همانند مصرف بخش خصوصی، درآمد مهم‌ترین عامل تعیین کننده باشد. معمولا بر اساس درآمدها، هزینه‌ها تعیین می‌شوند. برای تفکیک اثر اجزای مختلف درآمدهای دولت، دو متغیر درآمدی در مدل منظور شده است که عبارتند از:

• • درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز.

• • درآمدهای مالیاتی.

مخارج دولت به دلیل تعهدهای دولت در ارائه برخی از خدمات از ثبات قابل قبولی برخوردار است که این را با وارد کردن مقدار با وقفه مخارج دولت به عنوان متغیر توضیحی در الگو می‌توان منظور کرد. بدین ترتیب شکل کلی تابع مصرف دولتی بدین صورت ارائه گردیده است:
RCG_t=c₄+c₅RCG_t-1+c₆ROILR_t+c₇RTAX_t (۳)
که در آن ROILR درآمدهای نفت و گاز به قیمت ثابت و همچنین RTAX کل مالیات به قیمت ثابت است.
با توجه به رابطه (۳) و نمودار(۵-٧) نحوه ارتباط اجزای مخارج مصرفی بخش دولتی را در مدلمان می‌توان مشاهده نمود.

اجزای تشکیل دهنده مصرف بخش دولتی
با توجه به تخمین پارامترهای این معادله که در جدول (۵-۲) نشان داده شده است، مشاهده می‌گردد که ضرایب c₅الیc₇ مثبت هستند که بیان‌گر رابطه مستقیم مصرف بخش دولتی با مصرف دوره قبل آن، درآمدهای نفتی و مالیاتی است.
تخمین پارامترهای معادله مخارج مصرفی دولت

کل سرمایه‌گذاری

یکی دیگر از اجزای هزینه ملی، سرمایه‌گذاری است. بی‌شک بدون رشد سرمایه‌گذاری، تولید و اشتغال در کشور نمی‌تواند به صورت پایدار رشد کند. محدودیت منابع و مسئله کم‌یابی یکی از عمده‌ترین مسائلی است که غالب کشورهای در حال توسعه با آن دست به گریبان هستند و اتخاذ تصمیم در مورد نحوه‌ی تخصیص منابع کم‌یاب بین کالاهای مصرفی و سرمایه‌ای از جمله تصمیم گیری‌ها است که اثر مستقیم بر رشد و توسعه‌ی اقتصادی کشور دارد. به هر حال تصمیم برای سرمایه‌گذاری در یک نظام اقتصادی، موضوعی پیچیده است و مطالعات نظری و آماری نیز پیچیدگی آن را تایید می‌کند. با عنایت به اهمیت سرمایه‌گذاری در اقتصاد و تاثیر آن روی متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تولید و اشتغال، جای تعجب نیست که سیاست‌گذاران اقتصادی علاقه فراوانی به تبیین رفتار سرمایه‌گذاری داشته باشند و به شناسایی عوامل موثر بر آن همت گمارند.
سرمایه‌گذاری در مدل ما به دو بخش عمده سرمایه‌گذاری در بخش انرژی KET وسرمایه‌گذاری معمولی RI در اقتصاد تقسیم شده است.
TI_t= RI_t + KET_t (۴)

کل سرمایه‌گذاری در اقتصاد

کل سرمایه‌گذاری بخش انرژی

نظر شبستری
جهان خلق و امر از یک نفس شد که هم آن دم که آمد بازپس شد
ولی آن جایگه آمد شدن نیست شدن چون بنگری جزء آمدن نیست
به اصل خویش راجع گشت اشیا همه یک چیز شد پنهان و پیدا
(۱۰-۱۲/۲۴-۲۵)
۴-۹ خودشناسی
«معرفت ،شناختن ،شناسایی؛ در اصطلاح صوفیان ،نور رحمت الهی که بر قلب مستعد بتابد وهمه تتعینیات را در نور خود محو کند؛حیات دل به حق و رو گردانی سر از از جز حق؛ معرفت آن است که بشناسی که جاهلی وچون به جهل خویش به خویش عارف گشتی ،حق را عارف باشی ،معرفت ،دوام حیرت است ،حقیقت معرفت عجز از معرفت است.» (استعلامی ،۱۳۷۶ ،۴۷۸)
خودشناسی یکی از باورها و بینش های عارفانه است و این است که گمشدۀ رهرو سالک- گنجی که همه جا را برای پیدا کردنش جستجو می کند و یاری که در به در به دنبالش می گردد- در درون خود اوست و نه در بیرون او و از این روست که انسان باید در درون خود سفر کند و به جستجوی درونی بیش از جستجوی بیرونی دل ببندد.

مرقی کاشانی در رسالۀ ینبوع الحیاه از زبان هرمس درباره خودشناسی می نویسد: «ای نفس، نیست عقل الی یافتن و دیدن خود، و هر نفس که خود را نیافت مرده است، و یافتن و دیدن آن زندگی ابدیست، و لذت جستن مرگ ابدیست؛ پس مفارغت زندگی ابدی مگزین بر مفارغت مرگ ابدی» (کلباسی اشتری، ۱۳۸۶، ۲۱۵)
غزالی توسی(۴۵۰-۵۰۵ ه ق) می گوید: « رسیدن به قلمروی مقام معرفت و محبت خداوند کلیدی دارد و آن کلید خودشناسی یا معرفت نفس خویش است.» (غزالی ۱۳۶۴، ۱۰)
بنیاد این باور عرفانی آیه و حدیث هایی چون « و فِی اَنفُسَکُم اَفَلا تُبصِرون»(سوره ذاریات/ ۲۱)
« و مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ» (شرح غرر الحکم، ۵/۱۹۴) است.
هرمس در این باره به ما می گوید : «اگر ما به راستی قوت عظیم عقل انسانی را دریابیم، آنگاه به طبیعت خدا معرفت خواهیم جست.»(فرک و گندی،۱۳۸۴، ۶۹)
تنها آتوم خالق است
خالق هر چه جاودانه است
و هر چه ناپایدار
اگر باور نداری به خود نظر کن.
می بینی و می گویی و می شنوی و لمس می کنی،
می چشی و می روی و می اندیشی و نفس می کشی.
برای فهم آن که آتوم همۀ اشیاء را می آفریند
کشاورزی را بنگر که تخم می کارد؛
این جا گندم و آن جا جو می کارد
(فرک و گندی،۱۳۸۴، ۷۴ )
شیخ نجم الدین نام خودشناسی را از خود بطلب نامیده است. چنانکه یکی از پرسش های امیر حسینی هروی از شیخ محمود که گلشن راز را در پاسخ به سوالات او سروده است چنین است:
که باشم من؟ مرا از خود خبر کن چه معنی دارد اندر خود سفر کن ؟
اما خود شبستری می گوید:
برو ای خواجه خود را نیک بشناس که نبود فربهی مانند آماس
(۲۹۷/۱۴۵)
بیان مثلهن زابن عباس شنو، پس خویشتن را نیک بشناس
(۱۷۵/۹۶)
تو را غیر از تو چیزی نیست در پیش ولیکن از وجود خود بیندیش
(۵۲۴/۲۶۶)
چو خود را دیدی یک شخص معین تفکر کرد تا خود چیستم من
(۷/۲۱)
از آن مجموع، پیدا گردد این راز چو بشنیدی، برو با خود بپرداز
تویی تو، نسخۀ نقش الهی بجو از خویش هر چیزی که خواهی
(۴۳۵-۴۳۶/۲۱۸-۲۱۹)
۴- ۱۰تناسخ
تناسخ انتقال روح انسانی است از بدن عنصری به بدن عنصر دیگر، اعم از اینکه روح در مقام اعلا باشد یا مقام ادنا.
طرفداران تناسخ معتقدند روح دو گروه از انسانه به دنیا باز نمی گردد اول آنان که در مسیر سعادت به کمال نهایی رسیده اند که پس از مرگ به کمال مطلق نایل می آیند اینان کمبودی ندارند تا بخواهند دوباره به دنیا باز گردند وکاستی های زندگی گذشته خویش را سعی وعمل جبران کنند.
دسته دوم آنان که درحد بالای شقاوت قرار دارند.اینان نیز به دنیا باز نمی گردند؛زیرا در ایام زندگی آن چنان به انحراف گراییده و راه سعادت رابه روی خود بسته اند.آنها بر این باورند که تناسخ وبازگشت به دنیا مخصوص دسته سوم است؛یعنی گروه های متوسط که بین تکامل یافتگان سعادتمندوساقط شدگان شقاوتمند هستند؛اینان وقتی از دنیا می روند دوباره روحشان به دنیا باز می گردد وبه تناسب خلق وخوی متفاوتی که دارند با شکلهای مختلف وگوناگون به دنیا بر می گردند.
از این رو برای هرشکلی نام مخصوصی گذاشته اند.اگر به صورت انسان عود کند آن را نسخ و اگر به صورت حیوان عود کند ،مسخ واگر روح انسان در گیاهان حلول کند فسخ واگر روح آدمی به جماد تعلق گیرد رسخ می نامند.
از دید هرمس مرگ فقط پایان این شخص خاصّ و استحالۀ وی و نقل مکان آن به دیگر جایگاه است. و اینکه طبق نوشته های هرمس می توان گفت از نظر او و ارواح ناپاک به جسد دیگر حلول می یابد.
زمانی که او روحی را
پاک و شایسته یابد
اجازتش می دهد تا در وطنی زندگی کند
که در خور طینت اوست.

جدول ‏۱‑۱جدول روند بیشترین هزینه کنندگان دنیا( UNWTO) 3
جدول ‏۱‑۲ چارچوب نظری تحقیق پیشرو بر اساس مطالعه ژوا و همکاران(۲۰۱۴) ۸
جدول ‏۰‑۱ هتل های ۵ ستاره شهر تهران (فهرست هتل ها: تهران, ۲۰۱۴) ۱۹
جدول ‏۰‑۲ هتل های چهار ستاره شهر تهران (فهرست هتل ها: تهران, ۲۰۱۴) ۲۰
جدول ‏۰‑۳ تعطیلات سالانه چین ۲۵
جدول ‏۰‑۱۴ چارچوب نظری تحقیق بر اساس مطالعه ژوا و همکاران(۲۰۱۴) ۵۸
جدول ‏۰‑۱۵ پیشینه تحقیق ۶۳
جدول ‏۳‑۱ هتل های مورد مطالعه ۶۸
جدول ‏۳‑۲ تخصیص سوالات پرسشنامه ۶۹
جدول ‏۳‑۳ آزمون آلفای کرونباخ برای پایایی داده ها بر اساس هر متغیر ۷۱

جدول ‏۳‑۴ مدل پژوهش حاضر ۷۵
جدول ‏۴‑۱۵ میانگین پاسخگویی به سوالات تحقیق ۹۱
 ۹۳
 ۹۴
 ۹۵
 ۹۵
 ۹۶
 ۹۶
 ۹۷
 ۹۷
 ۱۰۲
 ۱۰۳
جدول ‏۵‑۱ خلاصه نظرات گردشگران در پرسشنامه ۱۱۱

فصل اول : کلیات تحقیق

مقدمه

در فرن جدید صنعت هتلداری و گردشگری به عنوان یکی از صنایع درآمدزا پس از نفت و خودروسازی مورد توجه بوده و پیش بینی شده در سال های آینده به مقام نخست برسد. در این میان یکی از بزرگترین و جدیدترین بازارهای گردشگری، بازار گردشگری چین است که در سال های اخیر مطالعات گسترده ای انجام گرفته است و طبق آمار سازمان جهانی جهانگردی^[۷] هزینه کرد گردشگران چینی در سفر به خارج از کشور به ۱۰۲ میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۱۲ رسیده است، و آن را به اولین بازار گردشگری در جهان از نظر هزینه کرد تبدیل کرده است (China´s new national tourism strategy set to increase outbound tourism, 2013) .

بیان مسئله

در حال حاضر رضایت مشتری و مشتری مداری از جمله مفاهیم نوین اقتصاد است که در حوزه های مختلف خدماتی رخنه کرده و جایگاه خود را پیدا کرده است. مفهومی که با عمقی بیشتر و به طور گسترده تری در گذشته صنعت هتلداری با عنوان میهمانداری شناخته می شود. امروزه کیفیت ارائه خدمات شعار نیست و سازمان های بسیاری تلاش می کنند تا با ارتقای کیفی خدمات و محصولات خود رقبا را پشت سر بگذارند و به طور پیوسته گستره شغل خود را ادامه دهند. ارزیابی رضایت مشتریان در صنایع گوناگون توسط پژوهشگران پرشماری مورد بررسی قرار گرفته است، اما آنچه که این بررسی ها در صنایع خدماتی دنبال می کنند، چه بسا به ریشه یابی رضایت مشتریان در گرایشات رفتاریشان پایان یابد. گرانروس^[۸] (۱۹۹۰) اشاره می کند که رضایت مشتری، به عنوان فلسفه ای مدیریتی در دنیای کسب و کار امروز شناخته می شود و توجه به آن، دستاوردهای زیر را برای مشتریان فراهم می کند (Gronroos, 1990):
۱- ارزش آفرینی برای مشتری
۲- پیش بینی و مدیریت انتظارات مشتریان
۳- اثبات مسئولیت پذیری و توانایی مجموعه برای ارضا نیازهای مشتری
برای دستیابی به این رضایتمندی، می بایست نیاز مشتریان مشخص و توانایی برآورده ساختن آن فراهم شود. هتلی که نیاز مشتریانش را به سرعت تشخیص داده و آن ها را با بالاترین سطح رضایتمند مرتفع سازد، همواره سود بیشتری را نسبت به رقبا نصیب خود می کند (Barskey, J. & Nash, L., 1992).
در حال حاظر یکی از بزرگترین و جدیدترین بازارها برای جذب گردشگر، بازار گردشگران چینی است که از دهه گذشته تاکنون سرعت بالای رشد را در بازار گردشگری جهان دارا است. با رشد شهرنشینی، افزایش درآمد قابل تصرف و تمدد اعصاب، کاهش محدودیت در سفرهای خارجی، حجم سفرهای بین المللی توسط مسافران چینی از ۱۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ به ۸۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته است. هزینه های گردشگران چینی در خارج از کشور نیز از سال ۲۰۰۰ افزایش یافته است و تقریبا هشت برابر شده است. تقویت واحد پول چین باعث شده مسافران چینی یک رکورد ۱۰۲ میلیارد دلاری در گردشگری بین المللی در سال ۲۰۱۲ و یک پرش ۴۰٪ از سال ۲۰۱۱ را که ۷۳ میلیارد دلار بوده است، داشته باشد. با این رشد پایدار، چین در سطح جهان در سال ۲۰۱۲ به ولخرجترین گردشگران بین ­المللی تبدیل شده است. در سال ۲۰۰۵ چین در هزینه های گردشگری بین المللی به رتبه هفتم، و از آن زمان تا سال ۲۰۱۲ از ایتالیا، ژاپن، فرانسه و انگلستان پیشی گرفته است و در رتبه اول، بیش از هر دو کشور آلمان و ایالات متحده در سفرهای خروجی هزینه می کند( هزینه آلمان و ایالات متحده هر دو نزدیک به ۸۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ بوده است) (China´s new national tourism strategy set to increase outbound tourism, 2013).
در جدول صفحه بعد خلاصه ای از آمار سال های اخیر گردشگرانی که بیشترین مخارج را در کشور مقصد صرف می کنند آورده شده است.
 جدول ‏۱-۱جدول روند بیشترین هزینه کنندگان دنیا( UNWTO)
از میان مخارج گردشگران در مقصد، هزینه های اقامت بزرگترین جز از کل هزینه های مقصد باشد. پس قیمت نسبی اقامتگاه اغلب می تواند تصورات جهانگرد از مقصد را تحت تاثیر قرار دهد در پژوهشی که طی دوازده ماه به وسیله مصاحبه با سه هزار نفر از گردشگران خارجی در آمریکا سان فرانسیسکو به انجام رسید، ترکیب مخارج گردشگران را به شرح نمودار زیر بیان کرد (Associates, Economics Research, 1996).
نمودار ‏۱‑۱ترکیب مخارج گردشگران در مقصد سانفرانسیسکو (Associates, Economics Research, 1996)
همانطور که در نمودار بالا مشاهده می شود، اقامت بیشترین سهم را از مخارج گردشگران داشته است، بنابراین صنعت هتلداری به عنوان یکی از ارکان اصلی بخش عرضه نظام گردشگری، نقش کلیدی در جذب و پذیرش گردشگر به عنوان مصرف کننده محصولات گردشگری دارد. این صنعت هم یکی از زیر ساخت های صنعت گردشگری است و هم با فراهم آوردن تسهیلات و خدمات مهمان نوازی نقشی کلیدی در ارتقای تجربه گردشگر ایفا می کند. لذا توسعه کمی و کیفی صنعت هتلداری امری ضروری می نماید. در این راستا جهت ارائه خدمات مشتری پسند به مهمانان شناسایی عواملی که از نقطه نظر آنها مهم می باشد و بر رضایت مندی آن ها اثرگذار است حایز اهمیت است. گردشگران چین می­توانند سهم قابل توجهی از درآمد هتل ها و مقاصد گردشگری را به خود اختصاص دهد، لذا مطالعه رفتار گردشگران چینی و خصوصیات و دیدگاه و رضایت آن ها از تسهیلات رفاهی موجود کمک خواهد کرد تا نقاط ضعف و قوت تسهیلات رفاهی جهت شناخت ابعاد رضایت آن ها شناسایی شود. در ایران تا کنون مطالعه ای جهت شناخت روحیات گردشگران چینی انجام نشده است. از آنجایی که تهران، پایتخت ایران می باشد و اولین نقطه ورود اکثر گردشگران چینی به ایران است این مطالعه بر روی هتل های تهران انجام خواهد شد.

اهمیت و ضرورت موضوع

از دیدگاه تجاری و روابط بین المللی ایران و چین از گذشته های دور با یکدیگر روابط خوبی داشته اند و در سال های اخیر همکاری بسیاری بین این دو کشور با امضا تفاهم نامه های تجاری، اقتصادی و فنی، علمی و فنی و همکاری های فرهنگی انجام شده است (دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی, ۱۳۸۷). همچنین بر اساس الویت های پژوهشی گردشگری در بخش فاز اول بخش بندی بازار تاکید ویژه ای بر جذب گردشگران چینی در سال های اخیر شده است^[۹] (الویت های پژوهشی, ۱۳۹۲)، با توجه به تمایل ایران برای جذب این نوع از گردشگران، جمعیت زیاد این کشور، تاثیر گردشگران ورودی بر اقتصاد کشور، بررسی رفتار و الگوی انتخاب این گروه از گردشگران اهمیت ویژه ای دارد که تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است.
از آنجا که توسعه گردشگری نیازمند توسعه در تمامی عناصر و سطوح این صنعت – زیرساخت ها و روساخت ها - همراه با یک رویکرد سیستمی می باشد، هتل ها به عنوان بخش مهمی که در شکل گیری تجربه مطلوب سفر نقش غیر قابل انکاری ایفا می کنند، همواره مورد توجه ویژه گردشگران قرار دارند و توسط آنها ارزیابی می شوند. بنابراین ضروری است تا به مطالعه رفتار گردشگران چینی پرداخته تا بتوان خدمات بهتری برای این بخش از بازار فراهم آورد. این تحقیق به هتلداران و دیگر مسئولان بخش های گردشگری کمک خواهد کرد تا در راستای دستیابی به متافع سازمان و جذب گردشگران، منابع و سرمایه های موجود را برای رضایت بیشتر این گردشگران به کار گیرند.

اهدف تحقیق

هدف اصلی
۱- شناسایی عوامل موثر بر رضایت گردشگران چینی از هتل های چهار ستاره و پنج ستاره شهر تهران
اهداف فرعی
۱- توسعه دانش و اطلاعات در حوزه رفتار و فرهنگ گردشگران چینی
۳- الویت بندی عوامل موثر بر رضایت گردشگران چینی از وضعیت هتل های چهار ستاره و پنج ستاره شهر تهران
۴- ارائه راهکارهای کاربردی جهت بهبود صنعت مهمانوازی در هتل های چهار ستاره و پنج ستاره شهر تهران
دستیابی به اهداف، می تواند مسیر روشنی را در خصوص ارائه بهتر خدمات تسهیلات اقامتی به گردشگران چینی در تهران ارائه دهد. الویت بندی هر کدام، می تواند نقاط ضعف کنونی را تشخیص داده و در پژوهش های آتی، راهکارهای بهبود هریک از عوامل را واکاوی نمود. به این ترتیب می توان زمینه رضایت مشتریان هتل های چهار ستاره و پنج ستاره را از تجربه اقامتشان در هتل های تهران فراهم نمود.

پرسش های تحقیق