۱۷

کیفیت فنی تیم مقابل

۰٫ ۰۱۹

که اولین رتبه مربوط به اعلام برنامه کل فصل قبل از شروع لیگ و آخرین رتبه مربوط به کیفیت فنی تیم مقابل است. به عبارتی می­توان گفت تماشاگران مهمترین سرمایه باشگاه­ها و سازمان­های ورزشی می­باشند. در نتیجه بقای سازمان در گرو جلب رضایت و توجه به علائق آنان می­باشد.
نتیجه این تحقیق نشان داد که عوامل برنامه ریزی مناسب، ات اقتصادی، تیم خانگی، ترویج بازی و تیم مقابل با کسب بیشترین میانگین­ها به ترتیب اولویت اول تا پنجم را کسب کردند و همچنین نتایج نشان داد به جز عامل تیم خانگی و ات اقتصادی در بین لیگ­های فوتبال و کشتی در ۳ عامل، تیم مقابل، برنامه ریزی، ترویج بازی تفاوت معنی­داری وجود دارد. در این بخش باتوجه به اینکه در زمینه اولویت بندی و مقایسه تحقیقات زیادی را محقق یافت نکرده است سعی شده است تا تحقیقاتی که مشابه موضوع تحقیق می­باشد استفاده شود.
عوامل برنامه ریزی مناسبات اقتصادی ، تیم خانگی، ترویج بازی و تیم مقابل به ترتیب دارای بیشترین میانگین­ها می­باشند
در واقع نتایج این قسمت همسو و ناهمسو است با تحقیقاتی از جمله:
۱- عامل برنامه ریزی مناسب (زمان برگزاری بازی در روز­های مناسب هفته، زمان برگزاری بازی در ساعات مناسب روز و اعلام برنامه کل مسابقات قبل از شروع فصل) که در اولویت اول قرار دارد و از اهمیت زیادی برخوردار است با تحقیقات زیرهم سو است
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) برنامه ریزی (برنامه ریزی دقیق، زمان ومکان بازی­ها، بازی در تعطیلات آخر هفته، شرایط جوی و دسترسی به پارکینگ) ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارد
پیس و ژانگ (۲۰۰۹) سه عامل اقتصادی، جذابیت و برنامه ریزی را از مهم­ترین عوامل مؤثر برحضور تماشاچیان عنوان کردند
۲- عامل ملاحضات اقتصادی که شامل گویه ­های ( توانایی در خرید بلیط، تخفیف در قیمت بلیط و قیمت بلیط ) در اولویت دوم قرار دارد تحقیقاتی که در آن عوامل اقتصادی در حضور تماشاگران تاثیر ندارد به عنوان تحقیقات هم سو در نظر گرفته شده اند
المیری و همکاران (۱۳۸۸) عامل اقتصادی تاثیری برحضور تماشاگران ندارد
رئیسی و همکاران (۱۳۹۲) نیز در اولویت بندی عوامل موثر بر حضور تماشاگران، اولویت­های مخاطبان، جذابیت بازی، و عوامل اقتصادی را به ترتیب اولویت تماشاگران می­دانند
لوپز و همکاران (۲۰۱۲) نیز بیان کردند عوامل اقتصادی مانند درآمدهی شخصی با حضور در ورزش حرفه­ای رابطه مثبتی دارد با این حال تازمانی که پرداخت هزینه­ های ورودی مشکل نباشد شرایط مالی محدودیت ایجاد نمی­کند
تحقیقات ناهمسو
پیس و ژانگ (۲۰۰۹) نیز در پژوهشی در مورد عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران در لیگ حرفه­ای بسکتبال آمریکا دریافتند سه عامل اقتصادی، جذابیت و برنامه ریزی از مهم­ترین عوامل مؤثر برحضور تماشاچیان بودند
۳- عامل تیم خانگی ( رتبه تیم خانگی در جدول، شهرت تیم خانگی و رکورد­های برد و باخت تیم خانگی ) در اولویت سوم قرار دارد که با تحقیقات زیرهم سو است:
فلاحی (۱۳۸۷) فاکتور وابستگی به تیم با میانگین ۳٫ ۴۸ در رتبه سوم از بین ۷ عامل قرار دارد
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) عامل جذابیت (بازیکنان ستاره، جذابیت بازی، حمایت ازتیم، نتایج مسابقات تیم و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج)، ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارند
لوپز و همکاران (۲۰۱۲) دریافتند که احتمال حضور نداشتند در رویداد ورزشی برای افرادی که هدف و انگیزه اصلی آن­ها حمایت از تیم مورد علاقه است تا ۱۵درصد کاهش پیدا می­ کند

تحقیقات نا هم سو
فلاحی (۱۳۸۷) در مطاله عوامل موثر بر حضور تماشاگران عامل برنامه ریزی در بین ۷ عامل اصلی وجود ندارد
کارو و همکاران (۲۰۰۹) نشان دادند که در مورد تماشاچیانی که طرفدار محسوب می­شوند و برای حمایت از تیم خود به ورزشگاه می­آیند، عامل برنامه ریزی رابطه معنی­داری با تمایل به حضور ندارد.
۴- عامل ترویج بازی که شامل گویه ­های ترویج فروش (مثل وجود جوایز و قرعه کشی)، اطلاع رسانی مستقیم در مورد بازی (مثلsms و ایمیل زدن) و وجود تبلیغات کافی در مورد بازی می­ شود در اولویت چهارم قرار دارد و از نظر تماشاگران از اهمیت کم­تری برخوردار است با تحقیقاتی که در آن ترویج بر حضور تماشاگران تاثیر ندارد هم سو است
ماتیوس و همکاران (۲۰۱۰) عوامل مشوق زا با تمایل به حضور در میان تماشاگران رابطه
معنی­داری ندارد
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) که عامل مشوق (تفریح و سرگرمی، جایزه و هدیه، رسانه ­های گروهی، تبلیغات) با تمایل به حضور ارتباط علی معنی­داری ندارد
تحقیقات نا همسو
رئیسی و هکاران (۱۳۹۲) به این نتیجه رسیدند که اگر تبلیغات، فقط در مورد زمان و مکان رویداد باشد می ­تواند در اولویت تماشاگران قرار گیرد
گرینول و همکاران (۲۰۰۹) در تحقیقی دریافتند عوامل مشوق زا با حضور تماشاچیانی رابطه قوی برقرار می­ کند که فقط برای تفریح و کسب هیجان به ورزشگاه می­آیند
۵- عامل تیم مقابل شامل گویه ­های (شهرت تیم مقابل، کیفیت فنی تیم مقابل، کیفیت کلی بازیکنان در تیم مقابل، بازی هیجان انگیز تیم مقابل و رتبه تیم مقابل در جدول ) با توجه به اینکه در رتبه پنجم قرار دارد و از اهمیت کمی برخوردار است با تحقیقات زیر هم سو است
رئیسی و همکاران (۱۳۹۲) بیان کردند که وجود باریکن ستاره، رقابت با تیم مشهور و سنتی می ­تواند باعث حضور تماشاگران شود
تریل و همکاران (۲۰۰۹) عوامل جذاب مربوط به مسابقه (کیفیت فنی بازی، بازی دربی، تعداد
گل­ها­ی بیشتر در هر بازی و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج در حضور تماشاگران موثر است
تحقیقات نا همسو
فلاحی (۱۳۸۷) در مطالعه و اولویت بندی عوامل موثر بر حضور تماشاگران در هفت عامل مشخص شده تیم مقابل با میانگین ۲/۹۱ رتبه ششم را کسب کرده است
رحیمی که در سال ۱۳۸۰ به بررسی عوامل مؤثر در مدیریت ایمنی استادیوم­های فوتبال کشور از دیدگاه تماشاچیان، بازیکنان، و مدیران اجرایی پرداخت. در قسمتی که به بررسی علل آمدن تماشاچیان به استادیوم پرداخته بود لذت بردن از تماشای بازی و سپس حمایت از تیم مورد علاقه بیشترین درصد علت حضور را به خود اختصاص داده بود.
فلاحی در سال ۱۳۸۷ در بررسی خود با عنوان مطالعه و اولویت بندی عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان مسابقات فوتبال لیگ برتر ایران با رویکرد بازاریابی انجام داد دریافت که بیشترین میانگین در بین فاکتور­های موثر به ترتیب، فاکتور­های اقتصادی با میانگین ۵۳/۳، تسهیلات ورزشگاه ۵۲/۳، وابستگی به تیم ۴۸/۳، مشوق ها۳۲/۳، سرگرمی و تفریح ۹۹/۲، تیم مقابل ۹۱/۲ و پرخاشگری ۳۳/۲ می­باشند که اولویت بندی آن­ها نیز به ترتیب بالا است.
المیری و همکاران در سال ۱۳۸۸ در تحقیقی با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه­ها به این نتایج دست یافتند که عامل اقتصادی تاثیری برحضور تماشاگران ندارد اما ۳ عامل جذابیت بازی، اولویت­های تماشاگران و تسهیلات و امکانات ورزشگاه بر حضور تماشاگران تاثیر دارد. در ادامه به این نتایج رسیدند که مناسب بودن قیمت بلیت مسابقات از بین عوامل اقتصادی، ارائه بازی تهاجمی توسط تیم مورد علاقه از بین عوامل جذابیت بازی، برگزاری منظم مسابقات لیگ از بین عوامل اولویت­های تماشاگران و ورود و خروج آسان از استادیوم و پارکینگ­ها و مناسب بودن جایگاه تماشاگران از بین عوامل امکانات و تسهیلات بیشترین تأثیر را بر حضور تماشاگران در استادیوم داشتند.
دهقان قهفرخی و همکاران در سال ۱۳۸۹ در بررسی انگیزه­ های حضور هواداران بازی­های تیم ملی فوتبال ایران به این نتایج رسیدند که علاقه به تیم ملی، ملی گرایی، علاقه به فوتبال، زیبایی، هیجان، سرگرمی و علاقه به بازیکن به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین انگیزه­ های مورد بررسی داشتند.
نعمتی و همکاران در سال ۱۳۹۰ در تحقیقی با عنوان آزمون مدل نظری عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ایران به نتایج زیر دریافتندعامل اقتصادی (قیمت بلیت، هزینه پارکینگ، هزینه ایاب و ذهاب وتغذیه)، عامل جذابیت (بازیکنان ستاره، جذابیت بازی، حمایت ازتیم، نتایج مسابقات تیم و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج)، عامل برنامه ریزی (برنامه ریزی دقیق، زمان ومکان بازی­ها، بازی در تعطیلات آخر هفته، شرایط جوی و دسترسی به پارکینگ) ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارند. اما عامل مشوق (تفریح و سرگرمی، جایزه و هدیه، رسانه ­های گروهی، تبلیغات) با تمایل به حضور ارتباط علی معنی­داری ندارد.
کوریا و استیو در سال ۲۰۰۷ در مطالعه عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان فوتبال در پرتقال نشان دادند که متغییر­های اجتماعی بخصوص متغییر­هایی که با هویت بخشی تیم مرتبط بودند، اهمیت ویژه­ای داشتند اما عوامل مادی تعیین کننده­ترین عوامل در حضور تماشاچیان بودند.
رادنی و همکاران در سال ۲۰۰۷ با مطالعه تماشاچیان لیگ بیسبال نیویورک نشان دادند که طرفداران در ورزشگاه حضور می­یابند تا پیروزی پیوسته تیمشان را ببینند. آن­ها اشاره می­ کنند که ترفیعاتی مانند، آتش بازی، دادن کالا­های باشگاه، هدیه­ها، رویداد­های جنبی و موسیقی برای تماشاچیان بیشترین جذابیت را دارند، اما ترفیعات دیگر مانند تخفیف در قیمت بلیط، غذا و نوشیدنی رایج نیستند.

- سایت strategic direction در سال ٢٠١١ مقاله ای تحت عنوان “توسعه استراتژیک رفتار مسئولانه اجتماعی می تواند باعث شهرت و مدیریت دانش و نوآوری شرکت شود” منتشر کرد که این مقاله به توصیف اینکه چگونه یک شرکت می تواند یک رویکرد اخلاقی را به منظور تقویت موقعیت رقابتی مورد استفاده قرار دهد. یافته ها نشان داد که ترکیب رفتار اخلاقی و مسئولیت اجتماعی شرکتها می تواند باعث ارتقاء جایگاه و شهرت شرکت در داخل و خارج از کشور شده و باعث ایجاد انگیزه برای کارکنان سازمان می شود و این موضوع به نفع سهامداران و بهبود سودآوری بلندمدت شرکت می شود.

- پارک و همکارانش در سال ٢٠١٢ در مقاله ای تحت عنوان “استاندارد مسئولیت اجتماعی شرکتهای بزرگ جهانی و تاثیر آن بر جامعه” به بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر شهرت شرکت و وفاداری مشتری می‎پردازد. این مقاله به این نتیجه رسید که مسئولیت اجتماعی شرکت بر شهرت و وفاداری مشتری تاثیر مثبتی داشته و باعث ایجاد مزیت رقابتی می شود.
- چون یان و همکارانش در سال ٢٠١٠ در مقاله ایتحت عنوان “مسئولیت اجتماعی شرکتهای نوآور: نقش موسس در ایجاد یک نام تجاری قابل اعتماد از طریق نوآوری سبز” به بررسی توسعه دانش جدید و ارتقا نام تجاری شرکتها از دیدگاه مسئولیت اجتماعی شرکتها می پردازد و با توجه به برنامه های خاص مسئولیت اجتماعی شرکت در قبال محیط زیست، به تاثیر آن بر ارزش ویژه برند شرکت می پردازد. این مقاله با بهره گرفتن از روش تحقیق اکتشافی و مطالعه یک شرکت در صنعت نفت و گاز دریایی نروژ، به تجزیه و تحلیل داده های کیفی می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نوآوری های شرکت و آگاهی آن در قبال حفاظت از محیط زیست، باعث افزایش شهرت شرکت و ارزش ویژه برند آن می شود. این مطالعه نشان می دهد که شرکتها ممکن است مزایای شهرت و تمایز در یکپارچه سازی مسئولیت اجتماعی شرکتها و آگاهیهای زیست محیطی را به عنوان یک عنصر اصلی استراتژی کسب و کار خود به کار گیرند.
٢-۴ تئوریها و نظریه ها
از اولین کسانی که درباره این مفهوم از دید مصرف کننده و با تاکید بر ابعاد ادراکی آن فرضیاتی ارائه کردند، کلر است. که وی فرض می نماید ارزش ویژه برند به دانش برند و بر مبنای مقایسه آن با یک محصول بی نام مشابه بستگی دارد. کلر تصویر ذهنی برند را به عنوان یک شاخص در ارزش ویژه برند مطرح کرد. براساس مدل کلر، نام و نشان تجاری مشتمل بر آگاهی از نام و نشان تجاری و تصویر نام و نشان تجاری است. پاپو و دیگران، گیل، آتلیگان، یو و دیگران و همچنین اولسن نیز ۴ بعد شامل آگاهی از برند، تداعی برند، وفاداری به برند و کیفیت ادراک شده را برای ارزش ویژه برند بیان کردند.
از دیدگاه مالی: به ارزش ویژه برند به عنوان یک دارایی سودآور برای تولید اشاره می کند. این دارایی به عنوان ارزش فعلی جریان نقدی حاصل از تولید محصولات مارک دار نسبت به محصولات بدون مارک تعریف می‎شود. (شاهرخی، ١٣٨٨)
از دیدگاه مشتری: به عنوان یک مفهوم مهم در دنیای تجارت نقش دارد. درواقع اگر یک برندبرای مشتری ارزشی نداشته باشد، برای سرمایه گذار و تولیدکننده نیز بی ارزش خواهد بود. (کوب و والگرن،١٩٩۵)
از دیدگاه مشتری فردی: مارتین و براون معتقدند که ارزش ویژه برند، یک نوع ادراک از برند است که احساس و درک مشتری نسبت به آن برند را به طور کامل نشان می دهد. همچنین بلاک استون (١٩٩٢) ارزش ویژه برند را به عنوان طرز فکر و تصور مشتری درباره برند تعریف می کند.
تجارت بنگاه بنگاه: گوردون، بینوتو و کلنتون (١٩٩٣) معتقدند که ارزش ویژه برندها در تجارت بنگاه با بنگاه، مزیت رقابتی پایدار ایجاد میکند.
مودامبی، ونگ و دویل (١٩٩٧) بیان می کنند که ارز ش ویژه برند، جنبه های محسوس و نامحسوسی دارد که چهار بعد اساسی عملکرد، شامل تولید، توزیع، پشتیبانی و شرکت را تقویت می کند. یه عقیده مایک، بوکارا و آبرت (٢٠٠٣)، ارزش ویژه برند، به دلیل ارزش افزوده قیمت، وفاداری به برند و کیفیت ادراک شده توسط مشتریان ایجاد می شود.
وبستر و کلر (٢٠٠۴)، بر نقش مهم برندینگ در بازارهای صنعتی تاکید می کنند. آنها معتقد هستند که برندهای قوی برای تجارت بنگاه با بنگاه و مشتریان فردی به یک اندهزه مزیت ایجاد می کنند.( تون هامین، ٢٠٠۶)
فرکوار، ارزش ویژه برند را به عنوان ارزشی که به وسیله برند به محصول داده می شود تعریف می کند. در سال ١٩٨٩، موسسه علمی بازاریابی، ارزش ویژه برند را به عنوان ارزشی تعریف می کند که به وسیله نام برند افزوده می شود و در بازار به عنوان حاشیه های سود و سهم های بازار بیشتر، پاداش داده می شود که می تواند توسط مشتریان و اعضای کانال به عنوان دارایی مالی و هم به عنوان مجموعه ای از تداعی ها و رفتارهای مطلوب دیده شود. (یاسین، ٢٠٠٧)
بلاک استون(١٩٩۵) به ارزش ویژه برند به عنوان ارزش برند و معنای برند اشاره می کند که معنای برند به برجستگی برند، تداعی های برند و شخصیت برند اشاره دارد، درحالی که ارزش برند نتیجه مدیریت معنای برند می باشد. (کیم، ٢٠٠٣)
شهرت شرکت از دیدگاه بسیاری از متخصصان بازاریابی به عنوان منبع با ارزش استراتژیک مورد توجه قرار گرفته است. به اعتقاد فومبورن(Fomborn) و بروملی(Bromley) شهرت را مجموع ارزیابی های مشتریان از رفتار و نتایج پیشین شرکت تعریف می کنند که تشریح کننده توانایی شرکت برای ارائه ارزش و منفعت به ذینفعان چندگانه اش است(Cravens & Oliver ,2006). همچنین اشتهار سازمان را می توان نتیجه ادراکات مشتریان از تجربیات و اطلاعات مستقیم و غیر مستقیمی دانست که ماحصل فعالیت های قبلی شرکت است(Caruana & Ewing ,2009).
درک شهرت سازمان ها بدون آگاهی و شناخت پیچیدگی ادراکات، عقاید و استنباط های موجود درباره شرکت غیر ممکن بوده و استنباط های مزبور، معمولاً ناپایدار و غیر قابل پیش بینی اند. شهرت سازمان ها در واقع ماحصل تعامل بین فعالیت ها و واکنش های دنیای بیرون به اعمال و گفته های آنهاست. سازمان ها از طریق پیام های ارتباطی، تبلیغات، روابط عمومی، وب سایت، نام تجاری، لوگوی خود و ابزارهای دیگر با مشتریان ارتباط برقرار می کنند. ارتباطات سازمانی از طریق ذره بین تجربه سهامداران، واکنش ها و استنباط ها جهت یافته و شهرت شکل می گیرد(Bunting & Lipski ,2000). بریور و ژائو معتقدند شهرت سازمان و نام تجاری، نقش کلیدی در فرایند تصمیم گیری و آگاهی از نام تجاری دارد. (Brewer & Zhao ,2010)
به نظر کاتلر، اگر عملکرد شرکت، انتظارات مشتری را برآورده کند، مشتری احساس رضایت و در غیر اینصورت احساس نارضایتی می کند. رضایت مشتری به دوصورت تعریف شده است: به عنوان خروجی یا به عنوان فرایند. که برای درک بهتر اهمیت دستیابی به این هدف باید ابتدا دلایل گسترش این مفهوم را دانست. سه تغییر اساسی به وجود آمده در اقتصاد صنعتی، منجر به تمرکز بر دستیابی به این هدف شده اند. ایجاد استراتژیهایی برای تطبیق با این تغییرات، احتمال بقاء یک شرکت را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می دهد. میزان رضایت مشتری، کارت امتیازی است که اثربخشی اینگونه استراتژیها را مورد ارزیابی قرار دهد. (پناهی،١٣٨٨،١٨)
کانو معتقد است که نیازهای خوشحال کننده توسط مشتری اظهار نمی شود و برای تولیدکننده شناخته شده نیست و گوش دادن به صدای مشتری باعث شناختن آن می گردد. برای تعیین نیازها و خواسته های مشتری باید کارهای زیر را به ترتیب انجام داد:
١. انواع مشتری و خصوصیت آن را تعیین نمایید.
٢. برنامه جمع آوری داده از مشتری ها را تهیه نمایید.
٣. حرفها، خواسته ها و نیازهای مشتری ها را جمع آوری کنید.
۴. حرفهای مشتری را به نیازمندی برگردانید. جملات مبهم و گنگ مشتری را به جملات روشن تبدیل کنید.
۵. مهم ترین نیازهای مشتری را تعیین نمایید.
۶. ارتباط بین نیازهای مهم را روشن نمایید.
٧. نیازهای مشتری را به صورت عملیاتی تعریف نمایید.
٨. مشخصه های کیفی نیازها را تعیین نمایید.
٩. فرایند پاسخگو را طراحی نمایید.
١٠. سنجش متناسب با نیاز مشتری را تعیین نمایید.
١١. برای اجرا برنامه ریزی نمایید. (پناهی،١٣٨٨،۴٣)
لی (٢٠٠٨) تحولات نظری مربوط به مسئولیت اجتماعی سازمان را چنین بیان می کند: دهه ١٩۵٠ تا ١٩۶٠ تمرکز بر روی اخلاق و تعهد اجتماعی کسب و کار، دهه ١٩٧٠ تمرکز بر منافع شخصی، دهه ١٩٨٠ بحث درمورد عملکرد اجتماعی سازمان و دهه ١٩٩٠ مدیریت ذی نفعان و مدیریت استراتژیک مورد توجه قرار گرفته است. (Mishra and suar,2010)
زادک و همکاران (١٩٧٧)، اظهار نمودند که مسئولیت اجتماعی سازمان به شکل یک مسئله مهم گزارشگری مالی در کشورهای توسعه یافته است، ولی هنوز در کشورهای درحال توسعه در مرحله درک آغازین است. گزارشهای مسئولیت اجتماعی سازمان به نامهای مختلفی مانند حسابداری اجتماعی، حسابداری اجتماعی و اقتصادی، افشای مسئولیت اجتماعی سازمان، حسابرسی اجتماعی، گزارش اجتماعی، گزارش پایداری و حسابداری محیط زیست است. اگرچه هنوز مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمان در کشورهای درحال توسعه در مراحل اولیه است، ولی به نظر می رسد در درون جامعه کسب و کار، شناخت، اهمیت کلیدی ذی نفعان به رفتارهای اجتماعی، زیست محیطی و اخلاقی سازمان در حال رشد است. (Hassan and syafari,2009)
ون مارویچ (٢٠٠٣) اظهار می کند که سه رویکرد برای مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمان وجود دارد که عبارتند از:
١- رویکرد سهامداران که خلاصه مطلب مسئولیت اصلی کسب و کار به حداکثر رساندن سود سهامداران است.
٢- رویکرد ذی نفعان این است که کسب و کار نسبت به همه ذی نفعان مسئولیت دارد نه فقط سهام داران
٣- رویکرد اجتماعی بیان می کند که کسب و کار نسبت به جامعه ای که در آن فعالیت می کند مسئول است. (Dodds and Kuhnel,2010)
سه نظریه عمده در مورد مسئولیت اجتماعی وجود دارد که عبارتند از (ایران نژاد پاریزی،١٣٧١)
- نظریه کلاسیک
- نظریه مسئولیت پذیری و پاسخگو بودن
- نظریه عمومی
نظریه اول ار تئوری کلاسیک اقتصادی نشات می گیرد. طبق این نظریه، سازمان فقط و فقط یک هدف دارد و آن به حداکثر رساندن و به تبع آن حداکثر نمودن ثروت سهام داران است. البته این موضوع تا جایی پذیرفته شده و قابل حمایت است که در جهت تلاش برای رسیدن به هدف چارچوبی اخلاقی و حقوقی وجود داشته باشد. این شکل از مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمانها، به وسیله میلتون فریدمن در سال ١٩۶٢ به صورت زیر ارائه شده است:«…تنها یک مسئولیت اجتماعی برای موسسات وجود دارد که آن هم استفاده از منابع موجود و بکارگیری آنها در فعالیت های برنامه ریزی شده جهت افزایش سود است، البته مادامی که موسسه تحت مقررات تعیین شده فعالیت نماید، یعنی رقابت آزاد بدون فریب و حیله…».
نظریه دوم، در دهه ١٩٧٠ ارائه گردیده است و بر اساس آن اهداف اجتماعی در رابطه با به حداکثر رسانیدن سود مورد توجه قرار می گیرد. طبق این نظریه، مدیران سازمان ها باید تصمیماتی اتخاذ نمایند که بین حقوق سهامداران، کارکنان، مشتریان، عرضه کنندگان کالاها و خدمات و عامه مردم تعادل ایجاد کنند.
براساس نظریه سوم که نظریه کیفیت زندگی نیز نامیده می شود؛ سود، نقطه پایانی اهداف موسسه نیست و سازمان ها پس از کسب سود با مشکل خواسته های کارکنان برای افزایش دستمزد، لزوم اجرای طرح های توسعه، در خواست قیمتهای پایین تر از طرف مشتریان و افزایش کیفیت محصول ها، سود سهام بیشتر برای سهام داران روبرو هستند. در این حالت، تصمیم گیری های سازمانی لازم است به جای تلاش در جهت حداکثر نمودن سود، به دنبال کسب سطح مناسبی باشد که طی آن، هم سود کسب شود و هم سطح مطلوبی از اهداف اجتماعی تامین گردد.
نظریه های مسئولیت اجتماعی سازمان، نظریه کلاسیک از مسئولیت اجتماعی سازمان افزایش سود است، نظریه قرار داد اجتماعی کسب و کار باید به شیوه ای مسئولانه عمل می کنند، نه تنها در جهت منافع تجاری خود و نظریه مشروعیت پاسخ به فشارهای زیست محیطی که شامل نیروهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است و برداشت جامعه از سازمان حیاتی است و ممکن است بقای سازمان را تحت تاثیر قرار دهد. (Siwar and Hossain,2009)
براساس نظریه آلاس و همکارانش (٢٠٠٩)، تحقیقات درباره مسئولیت اجتماعی می تواند به سه طبقه تقسیم شود، تحقیقات ساختاری، تحقیقات هنجاری و تحقیقات توسعه ای. از نقطه نظر ساختاری، مسئولیت اجتماعی سازمان سه بعد فعالیتهای شرکت را پوشش می دهد: عملکرد اقتصادی، پاسخگویی اجتماعی و مدیریت محیطی. از نقطه نظر هنجاری، سطوح مختلف مسئولیت اجتماعی براساس ضوابط گسترده ای که یک شرکت با انتظارات جامعه مواجه می شود، می تواند متفاوت باشد. از نقطه نظر توسعه ای، مدل مسئولیت اجتماعی سازمان، کارول (١٩٩٩) چهار مفهوم را شناسایی کرد: اقتصادی، قانونی، اخلاقی و اختیاری. جنبه اقتصادی با عملکرد اقتصادی شرکت در ارتباط است، درحالیکه سایر طبقات جنبه های اجتماعی مسئولیت اجتماعی سازمان را مورد توجه قرار می دهند. (Alas,2009,13)
مسئولیت پذیری اجتماعی اشاره دارد به تعهد تجار برای پی گیری سیاستهایشان در جهت تصمیم گیری ها یا دنبال کردن خطوط فعالیتهایشان که بر حسب اهداف و ارزشهای جامعه شان مطلوب است. (Bowen,1953)
از نظر فریدمن، اولین دغدغه ذینفعان در تصمیم گیری برای کسب و کار سهامداران هستند. او بر این عقیده تاکید کرد که قراردادهای اجتماعی شرکتها، منافع بلند و کوتاه مدت گروه های دیگر را نیز تحت تاثیر می گذارد. نظریه پردازان قراردادهای اجتماعی معتقدند که تصمیمات کسب و کاری اغلب شمار گسترده ای از افراد، گروه ها و نهادها و ذینفعان را تحت تاثیر می گذارد. (امیدوار،١٣٨٨،١٧)
نظرات پیتر دراکر
دراکر که پدر علم مدیریت نوین شناخته می شود ، نیز مانند فریدمن معتقد است هدف از تاسیس واحدهای کسب و کار، فعالیتهای اقتصادی و سودآوری است و اگر از این هدف غفلت شود، نقض غرض می شود. او که در میان صاحبنظران مدیریت و مسئولیت اجتماعی شرکتها میانه رو محسوب می شود ، مفهوم مسئولیت اجتماعی را از منظر خود چنین توضیح می دهد :
مسئولیت اجتماعی کسب و کار، بیمارستان، دانشگاه، … در دو حوزه ظاهر می شود:
١.آثار و عوارض اجتماعی سازمان
٢. مشکلات و گرفتاری های جامعه (امیدوار،١٣٨٨،١٧)
فصل سوم
روش پژوهش

در این تحقیق سعی بر آن است تا با شناسایی عواملی که بر رفتار خریداران ماشین آلات سنگین راهسازی تاثیرگذار است و با رتبه بندی این عوامل، هم به شرکتهای عرضه کننده، در تدوین استراتژیهای بازاریابی شان وهم به شرکتهای پیمانکار مجری پروژه های عمرانی کمک نمود تا بتوانند با شناخت بهتر و دقیقتر نیازهای خود را مرتفع سازند.
۵
۱-۲- بیان مسئله
شناخت رفتار مصرف کنندگان و شناخت چگونگی و چرایی رفتار خرید مشتریان در بازار ماشین آلات راهسازی موضوعی است که متاسفانه علی رغم اهمیت و حساسیت آن مورد توجه چندانی قرار نگرفته است. به جرات میتوان گفت امروزه بخش عظیمی از سرمایه های بخش عمرانی در کشورها صرف خرید و نگهداری ماشین آلات می شود اما متاسفانه در کشور ما به علت عدم شناخت درست عرضه کنندگان ماشین آلات به نیازها و خواسته های مشتریان و شناسایی عواملی که بر چگونگی خرید شرکتهای پیمانکاری تاثیر دارند، بسیاری از خریدهای ماشین آلات ازبهره وری پایینی برخوردارند.
امروزه صنعت ماشین آلات راهسازی با رشد قابل ملاحظهای درحال پیشرفت است وهر روزه فناوری های نو وجدیدی جهت عملیات عمرانی پیچیده ارائه میشود. استفاده از تکنولوژی های پیشرفته در ساخت این ماشین آلات سبب شده که تقریبا تمام عملیات عمرانی یک پروژه به وسیله آنها انجام شود که سبب صرفه جویی در نیروی انسانی و همچنین بالا رفتن سرعت و ایمنی پروزه ها شده است.
با توجه به اینکه محقق چندین سال در شرکتهای عرضه کننده و استفاده کننده از ماشین آلات راهسازی مشغول به فعالیت بوده است، همواره در طی این سالها این سوالات ذهن وی را به خود مشغول کرده بود که چه عواملی در تصمیم گیری شرکتهای پیمانکاری موثر است؟ اهمیت هریک از این عوامل به چه میزان است؟ در مذاکرات بازاریابی باید بر روی کدامیک از این عوامل تاکید بیشتری داشت؟ آیا شیوه های قیمت گذاری محصولات صحیح است؟ کدامیک از ویژگی های
محصول برای پیمانکاران از اهمیت بیشتری برخوردار است؟ خدمات پس از فروش تا چه حد برای خریداران مهم می باشد؟ مشتریان چه انتظاراتی از خدمات ارائه شده دارند؟ و برند^[۳] تا چه حد در تصمیم گیری خریداران تاثیر دارد؟ و در نهایت کنجکاوی و علاقه پژوهشگر در یافتن پاسخ به این سوالات، وی را بر آن داشت تا در پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد خود به این موضوع بپردازد.

۱-۳-اهمیت و ضرورت تحقیق
تاکنون تحقیقات زیادی درباره رفتار مصرف کنندگان صورت گرفته است، اما اکثر این تحقیقات با توجه به پیچیدگی و گستردگی عوامل موثر بر رفتار خریداران و مصرف‌کنندگان بیشتر در پی آن بودهاند تا رابطه بین عوامل موجود در ذهن پژوهشگران با رفتار مصرف کنندگان را مورد بررسی وآزمون قرار دهند.اما مسئله مهمی که میتوان به آن پرداخت شناسایی و اولویت بندی عواملی از آمیخته بازاریابی است که بر رفتار مصرف کنندگان تاثیر دارند مسلماً شناسایی و رتبه بندی این عوامل میتواند کمک شایانی به تهیه وتدوین یک برنامه بازاریابی اثربخش نماید.
هرچند امروزه در کشور ما شرکتهای عرضه کننده ماشین آلات راهسازی بر اهمیت نقش عوامل کیفیت، برند، خدمات پس از فروش وقیمت صحه میگذارند، اما درباره اینکه کدامیک از این عوامل بیشترین وکمترین تاثیر را بر رفتار مصرف کنندگان دارند، هیچ توافق نظری وجود ندارد. هرکدام از این عرضه کنندگان بدون استناد به دلایل علمی و بیشتر باتوجه به مزیتی که خود در هریک از این عوامل دارند، اقدام به اولویت بندی نموده وبراساس همین اولویت بندی نیز استراتژی های بازاریابی سازمان خود را تدوین مینمایند.
به علاوه با افزایش تقاضا برای ماشین آلات راهسازی در بازار، عرضه کنندگان بیشتری به این بازار وارد شدهاند و در نتیجه درچند سال اخیر رقابت بین این بنگاهها برای بالا بردن سطح فروش و افزایش میزان حاشیه سود چشمگیرتر شده است. در این شرایط یکی از دلایل اصلی موفقیت شرکتها، شناخت هرچه بیشتر و بهتر نقش عوامل موثر بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی است. مسلما هرچه این شناخت دقیقتر باشد، موفقیت عرضه کنندگان در جلب رضایت مشتریان بیشتر خواهد بود.
به نظر میرسد که شناسایی واولویت بندی این عوامل براساس یک پژوهش علمی، نه تنها میتواند به این اختلاف نظرها پایان دهد، بلکه میتواند به شرکتها کمک کند تا نیازهای مصرف کنندگان را بهتر بشناسند و بهتر بتوانند پاسخگوی خواسته های خریداران باشند و در نهایت میزان رضایتمندی مشتریان را افزایش دهند. بعلاوه نتایج این تحقیق می تواندبه مدیران صنعت احداث که، برنامه های کلان خرید ماشین آلات راهسازی را تدوین میکنند، کمک شایانی نماید.
۷
۱-۴-اهداف تحقیق
هدف از این تحقیق شناسایی میزان اهمیت عوامل موثر بر رفتار خریداران ماشین آلات سنگین راهسازی است تا از این طریق هم شرکتهای عرضه کننده بتوانند برنامه ریزیهای بازاریابی خودرا دقیقتر و اثربخشتر تدوین نمایند وهم مدیران صنعت احداث کشور بتوانند در برنامه ریزیهای جامع
خودبرای مدیریت ماشین آلات با کارآمدی و اثربخشی بالاتری عمل نمایند. به همین منظور این تحقیق بر آن است تا ضمن شناسایی این عوامل و رتبه بندی آنها اطلاعات مناسبی را در اختیار این گروه وسایر علاقه مندان قرار دهد.به همین منظور می توان موارد ذیل را به عنوان ابزاری برای رسیدن به هدف اصلی تحقیق برشمرد.
تعیین میزان تاثیر عامل کیفیت بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی.
تعیین میزان تاثیر عامل خدمات پس از فروش بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی
تعیین میزان تاثیر عامل برند بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی
تعیین میزان تاثیر عامل قیمت بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی
۱-۵-چارچوب نظری تحقیق
بازاریابی صنعتی^[۴] عبارت است از بازاریابی کالاها و خدمات به سازمانهای کسب وکار. سازمانهای صنعتی کالاها وخدمات را به منظور تامین اهدافی چون تولید کالا وخدمات، کسب سود، کاهش هزینه ها و غیره خریداری می کنند.
نکته مهم در بازاریابی کسب وکار عبارت است از ایجاد ارزش افزوده (منافع) برای سازمانهای خریدار (مشتریان) از طریق کالاها و خدماتی که بر نیازها و اهداف خرید سازمانی تکیه داشته باشد. وظایف اصلی مدیریت بازاریابی دربازاریابی مصرفی و بازاریابی صنعتی کاربردی یکسان دارد. این وظایف عبارتند از تصمیم گیری در مورد بازارهای هدف، شناخت نیازها و خواسته های بازارهای هدف، توسعه کالاها و خدمات جهت برآوردن الزامات این بازارها وتکامل برنامهها یا استراتژیهای بازاریابی جهت جذب مشتریان موردنظر و برآورده ساختن نیازهای آنها، سریعتر و بهتر از رقبا.
دربازاریابی صنعتی از لحاظ جغرافیایی بازارها شکل متمرکز دارند، تعداد کمتری مشتری وجود دارد، کانالهای توزیع کوتاهتر هستند، خریداران آگاهی واطلاعات خوبی دارند تکنیکهای خرید پیچیده و برمبنای مذاکره هستند وتصمیمات خود برمبنای گامهای قابل مشاهده اتخاذ میشود.
در بازاریابی صنعتی، کالاها و خدمات عموما از پیچیدگی فنی بیشتری برخوردارند. موریس ویژگیهای محصول ارائه شده توسط عرضه کنندگان را به عنوان مهمترین عامل در تصمیم گیری مشتریان (خریداران) میداند. (morris, 1988, 80) مشتریان برای خدمات پس از فروش اهمیت بسیار زیادی قائل هستند، زیرا هرگونه تاخیر و قصوری در ارائه این خدمات، بر نحوه تولید و عملیات خریدار اثرات نامطلوبی به جا خواهد گذاشت. ویژگیهای دیگر کالا نظیر کیفیت بر نحوه تصمیم گیری این گونه خریداران تاثیر بسزایی دارد.
در بازاریابی صنعتی، قیمت یکی از عواملی است که در تصمیمات به آن توجه میشود. ارائه قیمت رقابتی در مذاکره بر سر قیمت معمولا در بازاریابی صنعتی مرسوم است. تصمیمات قیمت گذاری محصولات صنعتی هسته اصلی هر برنامه تجاری است و تاثیر مستقیمی روی استراتژی بازاریابی شرکت خواهد داشت (سعیدنیا و بنی اسدی، ۴۶, ۱۳۸۵).
جایگاه برند در ذهن خریدار نیز نقش موثری درنحوه تصمیم گیری خریداران دارد. مسلما در شرایط تصمیم گیری که با عدم اطمینان همراه است یک نام تجاری قدرتمند و با هویت میتواند نقش مهمی در چگونگی رفتار خریداران ایفا کند.
فعالیتهای خرید صنعتی شامل حالت ها یا مراحل مختلف فرایند اتخاذ تصمیم است. میزان اهمیتی که باید به مراحل مختلف خرید داده شود، به نوع موقعیتهای خرید بستگی دارد. رابینسون، فاریس و ویند در سال ۱۹۶۷ مراحل هشتگانه فرایند تصمیمات خرید در بازارهای صنعتی را به شرح زیر بیان نمودند:
تشخیص مشکل یا نیاز
شرح عمومی نیاز
تعیین کاربرد یا ویژگی ها و مقدار کالای مورد نیاز
تدوین مشخصات یا توصیف کالای مورد نیاز
تحقیق برای شناسایی عرضه کنندگان بالقوه
تجزیه وتحلیل طرحهای عرضه کننده
ارزیابی طرحها و انتخاب عرضه کنندگان
بازخورد عملکرد وارزیابی بعداز عملکرد.
۹
۱-۶-مدل تحلیلی تحقیق
پس از شکل گرفتن سوال اصلی پژوهش، تحقیقات اکتشافی به منظور شناسایی وانتخاب یک مدل مناسب صورت پذیرفت. براساس مصاحبه با تعدادی از متخصصان ماشین آلات راهسازی و مدیران بازاریابی و فنی شرکت های عرضه کننده ماشین آلات راهسازی وبرگزاری یک جلسه کانونی^[۵] باحضور تعدادی از متخصصان مشخص شد که از میان عوامل آمیخته بازاریابی (۴p)، دوعامل محصول و قیمت از اهمیت نسبتا بیشتری برخوردار میباشند. سپس با مطالعه منابع کتابخانهای وبررسی نظرات خبرگان علم بازاریابی صنعتی نظیر رادلف، هامبورگ، آندرسون، موریس، ارجان، هاولدار وکاتلر (که دیدگاه های آنان در بخش آمیخته بازاریابی صنعتی فصل دوم آمده است.۲-۲-۵) ودر نهایت طی مشاوره هایی که با اساتید محترم انجام شد، به نظر رسید که با در نظر گرفتن تمام موارد ذکر شده، عوامل محصول (کیفیت، برند و خدمات پس از فروش) و قیمت نقش بیشتری در تصمیم گیری خریداران ماشین آلات راهسازی در شرکتهای پیمانکاری سطح شهر تهران دارند.
بر این اساس پس از مطالعه مدل مطرح شده توسط پروفسور کوادا از دانشگاه آلابورگ، و مقایسه آن با سایر مدلهای در دسترس، به علت تاکید بیشتر بر عوامل محصول و قیمت در رفتار خریداران صنعتی، این مدل جهت استفاده در این تحقیق انتخاب شد.
البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که مواردی چون میزان اعتماد به فروشنده، تعهد فروشندگان به وعده هایشان، تجربه قبلی عرضه کنندگان نیز جزء عواملی بودند که از اهمیت نسبتا زیادی در نزد خریداران برخوردار بودند. این عوامل بر پارادایم بازاریابی رابطه مند^[۶] مطرح شدهاند و در این تحقیق به علت وجود محدودیت های موجود و با نظر اساتید محترم از بررسی تاثیر این عوامل بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی صرف نظر شد.
(شکل ۱-۱)، مدل تحقیق، با اقتباس از مدل رفتار خرید صنعتی کوادا (Kuada, 2002,44)
۱-۷- فرضیه های تحقیق
فرضیه جملهای است که به صورت خبری بیان میشود و به توصیف رابطه بین متغیرها می پردازد (دلاور، ۱۳۷۴، ۱۵) به عبارتی اگر مسئله، وظیفه محقق را روشن سازد، فرضیه چگونگی انجام آن را بیان میدارد. اولی مشخص می کند که پژوهشگر باید چه کاری انجام دهد ودومی مشخص میکند که چگونه باید انجام دهد (خاکی، ۱۳۸۴، ۱۱۴) بدین ترتیب فرضیه های این پژوهش را میتوان به شرح ذیل بیان کرد:
عامل کیفیت در مقایسه با عوامل قیمت، خدمات پس از فروش و برند بیشترین تاثیر را بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی دارد.
عامل قیمت در مقایسه با عوامل خدمات پس از فروش و برند بیشترین تاثیر را بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی دارد.
عامل خدمات پس از فروش تنها نسبت به عامل برند نقش موثری را بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی دارد.
عامل برند در مقایسه با عوامل کیفیت، قیمت، خدمات پس از فروش کمترین تاثیر را بر رفتار خریداران ماشین آلات راهسازی دارد.
۱-۸- روش تحقیق
دستیابی به هدفهای علمی با شناخت علمی میسر نخواهد بود، مگر زمانی که یک روش شناسی درست صورت پذیرد، به عبارت دیگر تحقیق از حیث روش است که اعتبار مییابد نه موضوع
۱۱

تکنولوژی

تکنولوژی دانش چگونه انجام دادن، چه چیزی انجام دادن و چرا انجام دادن امور در صنعتِ یک بنگاه می‌باشد.

استراتژی هسته‌ای

شامل استراتژی‌های بخش بازار، استراتژی‌های متمایز سازی و تثبیت موقعیت در یک صنعت می‌باشد.

شبکه ارزش

مشارکت ارزشی ایجاد شده از طریق برون سپاری فعالیت‌های تجاری، شرکای خارجی شامل تأمین کنندگان، شرکا، شرکای متحد، مشتریان و سهامداران

موضوعات خارجی

هر مورد خارجی‌ای که بر مدل کسب و کار تأثیر می‌گذارد.

در سال ۲۰۰۹ در مطالعه‌ای با در نظر گرفتن تنوع مدل‌های کسب و کار از محدوده‌ی معرفی بنگاه تا طرح‌های تجاری نشان دادند که یک مدل کسب و کار راهنمایی حسابگرانه است که به کارآفرینان اجازه می‌دهد یک بازار را کشف کرده و نقشی عملکردی ایفا کنند. همچنین بر پایه‌ی یک مطالعه‌ی موردی در رابطه با کسب و کاری مخاطره آمیز و کارآفرینانه، نقشی را که توسط مدل‌های کسب و کار در روند نوآوری ایفا می‌شود، بررسی نمودند(دوگانووا و ایکئوم رنائولت^[۴۰]،۲۰۰۹).
در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ در دو مطالعه‌ی مشابه به بررسی اقدامات به روز کسب و کار در مدیریت فرودگاه پرداخته‌اند تا برای تدوین یک مدل کسب و کار برای کسب و کارهای هوانوردی (فرودگاهی) که در محیطی رقابتی عمل می‌کنند، به کار گرفته شود. کار جدیدی که در این مطالعات صورت گرفته است، ارائه‌ ماتریس مرجعی است که بازتابنده ی ابعاد اصلی عملیات فرودگاه است. از دیگر یافته‌های این مقالات یافتن این مسئله است که آیا این صنعت با یک مدل کسب و کار استاندارد عمل می‌کند؟ یا اینکه می‌توان از مجموعه اقدامات متفاوتی در فرودگاه‌های متفاوت استفاده نمود؟ و به منظور پاسخ به این سوالات، ساختار ۳ فرودگاه در ۳ نقطه‌ی جغرافیایی آسیا، آمریکای شمالی و خاورمیانه مورد بررسی قرار گرفته است تا ایده‌ی مدل‌های چندگانه‌ی فرودگاه را مورد آزمایش قرار دهند(فرانک^[۴۱]،۲۰۱۱).

اوستروالدر و پیگنئور در سال ۲۰۱۰ در کتابی طراحان شرکت‌های بزرگ و کسانی که مدل‌های کسب و کار غیرعادی را به مبارزه می‌طلبند، مخاطب قرار داده و در ۵ فصل از کتاب ۵ هدف اصلی را دنبال می‌کند: ارائه‌ تابلوی مدل کسب و کار- وسیله‌ای برای تشریح، تجزیه و تحلیل و طراحی مدل‌های کسب و کار، ارائه‌ مفاهیم متفکرین کسب و کار پیشتاز، به منظور ساخت الگوهای مدل‌های کسب و کار، ارائه تکنیک‌هایی برای کمک به خوانندگان کتاب برای طراحی مدل‌های کسب و کارشان، اثبات اینکه مدل‌های کسب و کار از مفاهیم کلیدی و پایه‌ای در مباحث استراتژی‌اند و نهایتاً استفاده از مزیت‌های موارد شرح داده شده که برای روند طراحی یک مدل نوآورانه کاربردی باشند.
اوستروالدر در سال ۲۰۰۶ در مطالعه‌ای به نشان دادن روشی ساده به صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط به منظور طراحی و ارتقا مدل‌های کسب و کارشان، پرداخته است. در این روش به معرفی ۹ بلوک ساختاری که تمامی جنبه‌های یک مدل کسب و کار را در بر می‌گیرد، پرداخته و بیان می کند که صاحبان کسب و کارها از طریق تمرکز بر این ۹ بلوک می‌توانند به تصویر درستی از مدل کسب و کارشان دست یابند. این بلوک‌ها عبارتند از: بخش مشتری، بخش ارزش، کانال‌های توزیع، ارتباط با مشتری، جریان درآمدی، منابع کلیدی، فعالیت‌های کلیدی، شرکا و ساختار هزینه‌ها
پیشینه تحقیقات داخلی انجام شده
با جستجو در منابع داخلی قابل دسترس موضوعی کاملاً مشابه این تحقیق مشاهده نشد؛ بنابراین تحقیقات مرتبط، با موضوعات زیر مورد بررسی قرار گرفتند:
سلام زاده و همکاران در سال ۱۳۹۰ در پژوهشی با عنوان طراحی مدل کسب و کار شرکت‌های ICT: مطالعه‌ی موردی شرکت مخابرات ایران به طراحی مدل کسب و کار شرکت‌های مخابراتی پرداخته‌اند و شرکت مخابرات ایران را به عنوان مطالعه‌ی موردی پژوهش خود برگزیده‌اند. در این مقاله نویسندگان با بهره گرفتن از آنتولوژی مدل کسب و کار استروالدر و با بهره گرفتن از مصاحبه‌ی کیفی با خبرگان، بررسی مدارک و مستندات، انجام مصاحبه با خبرگان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران سطوح مختلف شرکت مخابرات ایران، به شناسایی مدل کسب و کار شرکت مخابرات ایران مبادرت ورزیدند(شاملو و همکاران،۱۳۹۰).
عالمیان در سال ۱۳۸۹ در تحقیق خود با عنوان طراحی مدل کسب و کار برای خرده فروشی (مطالعه موردی شرکت نما بازار پارسی) به ارائه‌ یک مدل کسب و کار الکترونیکی نوآورانه برای خرده فروشی، بر مبنای هستی شناسی جامع استروالدر می‌پردازد. در این پژوهش به شناسایی ۹ حوزه از این آنتولوژی پرداخته شده و برای شناسایی اجزای مدل کسب و کار الکترونیکی خرده فروشی از روش مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل، منابع و شایستگی‌ها بالاترین اولویت و پیکربندی ارزش دومین اولویت را در بین اجزا مدل کسب و کار الکترونیکی خرده فروشی کسب نمودند.
ذنوبی در سال ۱۳۹۰ در تحقیق خود با عنوان طراحی مدل کسب و کار کلینیک مجازی سلامت و روان به بررسی مدل کسب و کار کلینیک سلامت و روان و اشاره به کاربردهای متنوع فناوری اطلاعات و ارتباطات به ویژه اینترنت در آن و با توجه به مدل کسب و کار مرجع استروالدر، به طراحی مدل کسب و کار در بخش بهداشت و سلامت، متناسب با نیازهای امروزی مردم اشاره نموده و یک چارچوب مفهومی برای این کسب و کار ارائه می کند.
ایروانی در سال ۱۳۹۰ در تحقیق خود با عنوان تهیه مدل کسب و کار و ارائه‌ طرح کسب و کار فراوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در ایران با بهره گیری از چهارچوب مدل مفهومی مدل کسب و کار استروالدر و چهار عنصر اصلی آن به عنوان مدل مبنا و اساس طراحی مدل کسب و کار فرآوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در ایران مدل زیر ارائه نموده است:
سود هزینه درآمد
قابلیت‌ها و شایستگی‌ها
فرایندها
دارایی‌ها
شبکه شرکا
منابع
اعتماد
ارتباط
کانال
اطلاعات
بازار هدف
مشتری هدف
فرهنگ
اعتبار
احساس
مدل توزیع
خدمت
مناطق توسعه یافته
بخش بازار
عادت مشتری
پیشنهاد ارزش
جنبه‌های مالی

طلاق یائسه یعنی طلاق زنی که سنش به پنجاه سال تمام رسیده باشد. اگر آن زن قریشیه و یا نبطیه باشد به شصت سال تمام رسیده باشد. که در این صورت یائسه می‌شود و طلاق آن‌ها بائن است و نیاز به عده ندارد.(حر عاملی۳۴۵.۱۴۲۰)
بند سوّم: طلاق خلع و مبارات
طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به‌عوض نکرده باشد. برای توضیح بیشتر ابتدا واژه خلع را بررسی می‌کنم. خلع در اصطلاح ادبی‌، اسم مصدر خلع به معنای کندن و جدا کردن است.در اصطلاح فقهی‌، خلع به معنای رها کردن زوجه در مقابل بذل مال است‌، درحالی‌که کراهت و تنفر از ناحیه زوجه باشد. زن و شوهر در قرآن کریم به لباس هم تعبیر شده‌ هنّ لباس لکم وانتم لباس لهنّ (حائری ۱۳۸۷.۶۵۴) پس خلع در موارد جدایی میان آنان صدق می‌کند بنابراین شرط تحقق خلع دو چیز است ۱. زن از شوهر تنفر داشته باشد ۲. مالی را که به فدیه موسوم است به مرد بذل کند.

بند چهارم: سومین طلاق
سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این‌که وصلت درنتیجه رجوع باشد یا درنتیجه نکاح جدید. سه طلاق از نظر فقه شیعه در یک مجلس صحیح نیست بلکه باید در سه مجلس باشد. یعنی اگر مردى زنى را دوبار طلاق دهد و به او رجوع کند یا دوبار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام مى‏شود و احتیاج به محّلل دارد.
بند پنجم: طلاق به‌عوض
طلاق به‌عوض آن است که، میان زن و شوهر، توافق گردد، که زن مالی را به شوهر بدهد و در عوض، شوهر هم او را طلاق دهد و هیچ‌گونه کراهتی از جانب زوجه در میان نباشد. این طلاق را طلاق به‌عوض گویند.بعضی فقهای امامیه طلاق به‌عوض را خارج از چهارچوب خلع و مبارات صحیح و معتبر دانسته‌اند لیکن قبول این نظر در حقوق فعلی ایران دشوار است . زیرا قانون مدنی از طلاق به‌عوض جدا از خلع و مبارات سخنی نگفته و به پیروی از قول مشهور فقهای امامیه اقسامی برای طلاق ذکر کرده مواد (۱۱۴۳و۱۱۴۵) که طلاق به‌عوض ازجمله‌ی آن‌ها نیست .به‌عبارت‌دیگر مطابق قانون مدنی طلاق به‌عوض زمانی صحیح است که مبتنی بر کراهت زوجه یا زوجین و به‌صورت خلع و مبارات باشد.پذیرش نوع دیگری از طلاق به‌عوض در حقوق ایران برخلاف ظاهر قانون مدنی و قول مشهور فقهای امامیه است که حتی ادعای اجماع بر آن شده و نیازی به انحراف از آن نیست .(‌صفایی، امامی همان۲۲۱)
در میان فقهای شیعه در مورد اینکه، طلاق به‌عوض از مصادیق طلاق بائن است، یا طلاق رجعی، اختلاف‌نظر است. بعضی مثل شهید ثانی و میرزای قمی و…قائل‌اند، که طلاق به‌عوض از مصادیق طلاق بائن است، ولی مشهور فقها طلاق به‌عوض را نپذیرفته، و اعتقاددارند چنانچه طلاق فاقد عنصر کراهت زوجه باشد، طلاق رجعی است و زوج مالک بذل نخواهد شد. و به همین دلیل از طلاق به‌عوض در قانون مدنی ایران سخن به میان نیامده است.
بند ششم :طلاق شوخی یا کنایی
در فقه امامیه طلاق به کنایه و شوخی باطل دانسته شده و فراتر از این اگر در حالت مستی یا از باب شوخی صیغه طلاق را نیز جاری کند باز چنین طلاقی باطل می‌باشد.
امامیه معتقدند که رابطه زناشویی نباید در حال تعلیق و تزلزل قرار داشته باشد، ثبات خانواده نباید تحت شعاع شوخی قرار بگیرد، چون رابطه خانوادگی و ثبات در آن از چنان اهمیت برخوردار هستند که فراتر از حالت شوخی و مستی قرار دارد و چنین حالات نباید در آن اثر وارد کند. (دیانی۱۳۸۷ .۲۳۲)
بند هفتم:طلاق قضایی
طلاق قضایی آن است که با به وجود آمدن شرایطی از قبیل غیبت طولانی زوج و یا ندادن نفقه همسر و اختلاف شدید زوجین و… و با درخواست زوجه، قاضی و حاکم زن را درصورتی‌که اثبات ادعایش مطلقه می کند. و درواقع به‌موجب حکم دادگاه طلاق واقع می‌شود. که چنین طلاقی در بعض کشورهای اسلامی (تطلیق) خوانده می‌شود. در قانون مدنی ایران در باره طبیعت حقوقی طلاق قضایی اشاره نشد، ولی فقها و حقوقدانان در مورد ماهیت آن بحث کرده‌اند، گرچه در این قانون طلاق زوجه غایب مفقودالاثر در ماده ۱۰۳۰ رجعی دانسته شده، چنانچه این ماده می‌گوید: اگر شخص غایب پس از وقوع طلاق و قبل از انقضای مدت عده مراجعت نماید نسبت به طلاق حق رجوع دارد ولی بعد از انقضای مدت مزبور حق رجوع ندارد.
ماهیت طلاق توافقی
فصل دوم
اما طلاق با توافق برای اولین بار با قانون حمایت خانواده ۱۳۴۶ وارد ادبیات حقوق ما گردید اصطلاح گواهی عدم امکان سازش برای اولین بار در ماده‌ی ۶ قانون حمایت از خانواده مصوب۱۳۴۶ (بداغی، ۱۳۹۱ ۱۹۵) وارد نظام حقوقی ایران شد، بدون آنکه تعریف دقیقی از آن ارائه شود. مواد دیگر این قانون نیز که برای زن و مرد به‌طور مساوی حق تقاضای طلاق از دادگاه قائل شده بود، بدون ذکر «حکم طلاق» گواهی عدم امکان سازش را جایگزین آن نمود. مثلاً، صدر ماده‌ی ۸ چنین آورده است: «در موارد زیر زن یا شوهر حسب مورد می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش نماید…».
استفاده از اصطلاح گواهی عدم امکان سازش در قانون حمایت از خانواده، دشواری‌های فراوان داشت. البته در مواردی که شوهر خواستار طلاق بود، این دشواری کمتر احساس می‌شد؛ زیرا در این فرض، شوهر طلاق را واقع می‌سازد و اذن به طلاق، نیازی به صدور حکم ندارد. در این حال دادگاه سعی می‌کند که بین زن و شوهر را اصلاح کند و چون از این تلاش نتیجه‌ای نمی‌گیرد و درخواست را با قانون منطبق می‌داند، گواهی می‌دهد که سازش بین آن‌ها ممکن نیست و مرد می‌تواند از اختیار قانونی خود استفاده کند پس از انقلاب اسلامی، قانون تشکیل دادگاه مدنی خاص مصوب ۱۳۵۸ در تبصره‌ی ۲ ماده‌ی ۳، با احیاء مقررات قانون مدنی در خصوص حق طلاق و ارجاع موارد طلاق به قانون مدنی و احکام شرع به حاکمیت ماده‌ی ۸ قانون حمایت از خانواده و نیز گواهی عدم امکان سازش خاتمه داد و ضمن اینکه تصمیم دادگاه در تقاضای طلاق زوج را «اجازه» نامید، در مواردی که بین زوجین راجع به طلاق، توافق شده باشد، مراجعه به دادگاه را لازم ندانست.
این قانون، تصمیمات دادگاه در دعوی طلاق را در دو حالت به شرح زیر تعیین نمود:
- طلاق به درخواست زوجه که نیازمند صدور حکم است؛
- طلاق به درخواست زوج که دادگاه بدون حق دخالت در محتویات آن، صرفاً با سعی در ایجاد سازش و ارجاع امر به داوری، در صورت عدم موفقیت، اجازه‌ی ثبت صیغه‌ی طلاق (بهرامی ۶۹.۱۳۸۷) را صادر می کند. بدین ترتیب طلاق با توافق زوجین بدون رجوع به دادگاه از طریق دفاتر رسمی ثبت می‌شد.
متعاقباً ماده‌واحده­ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۱۳۷۰ با الزام زوجین متقاضی طلاق به رجوع به دادگاه مدنی خاص، عنوان «گواهی عدم امکان سازش» را احیاء نمود و انگیزه وضع مقررات مربوط به آن در قانون حمایت خانواده سال ۱۳۵۳ و قانون اصلاح مقررات سال ۱۳۷۱، رفع بی‌سروسامانی‌های فراوان ناشی از اعمال اراده خودسرانه حق مردان در طلاق بوده است. در ماده ی ۲۶ قانون حمایت خانواده ی ۹۱در صورتی که طلاق،توافقی یا به در خواست زوج باشد ،دادگاه به صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام و اگر به در خواست زوجه باشد ،حسب مورد،مطابق قانون به صدور حکم الزام زوج به طلاق یا احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق مبادرت می کند.آنان زنان خود را طلاق می‌دادند اما سرنوشت فرزندان مشترک، حضانت، ملاقات و نفقه آن‌ها و چگونگی ایفای حقوق زن از قبیل مهریه، نفقه، نفقه ایام عده و جهیزیه بهره زنان از زندگی مشترک، معلوم نبود. فلسفه وضع این قوانین درواقع برای تعیین تکلیف همه امور مربوط به خانواده پس از فروپاشی آن بوده است. اما در ماده ی ۲۹ قانون حمایت خانواده ی جدید :دادگاه ضمن رای خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج ،تکلیف جهیزیه ،مهریه و نفقه ی زوجه،اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ی ماده ۳۳۶ ق مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه ی پرداخت هزینه های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می کند. همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل ،ترتیب ،زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کنند
مبحث اول: ماهیت ازنظر عمل حقوقی
‌مطابق ماده ۱۸۳ قانون مدنی عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و موردقبول آن‌ها باشد. برابر این تعریف، لازمه ایجاد عقد، حضور و وجود حداقل ۲ نفر یا اراده ۲ شخص می‌باشد که با توافق آن‌ها عقد منعقد می‌گردد، پیشنهاد یکی از آن‌ها در مقابل قبول طرف مقابل موجب پیدایش عقد می‌گردد. درواقع عقد توافق دو اراده برای ایجاد یک عمل حقوقی و تعهد می‌باشد ماده ۱۸۴ تا ۱۸۹ انواع عقد را این‌گونه توصیف نموده است.
عقد لازم: عقدی است که هیچ‌یک از طرفین حق فسخ آن را ندارد مگر در موارد معین مانند عقد بیع- اجاره
عقد جایز: عقدی که هر یک از طرفین هر زمان بخواهد بتواند آن را فسخ نماید. مانند وکالت و عاریه.
عقد خیاری: آن است که برای طرفین یا یکی از آن‌ها یا برای شخص ثالث اختیار فسخ وجود داشته باشد. مانند عقد بیمه آتش‌سوزی.
عقد منجز:‌ عقدی است که تأثیر آن به‌حسب انشاء موقوف به امر دیگری نباشد.
عقد معلق: عقدی است که تأثیر آن به‌حسب انشاء وابسته به امر دیگری باشد.
اما ایقاع نوعی عمل حقوقی است که فقط بااراده یک نفر انجام می‌شود و برخلاف عقد یا قرارداد به توافق دو یا چند اراده نیازی ندارد هرچند ممکن است بااراده‌ی دیگری از بین برود حال در اینجا می‌خواهیم بدانیم طلاق توافقی عقد یا ایقاع است.
گفتار اول: عقد یا ایقاع بودن طلاق
طلاق خلع توافقی است که دو اراده در آن دخیل‌اند و یک عقد می‌باشد که باید دو طرف توافق در آن نظر داشته باشند و فدیه‌ای که پرداخت می‌شود باید مال خود شخص بوده و در غیر این صورت خلع باطل و باعث جدایی نمی‌شود مگر اینکه بعد از خلع صیغه‌ی طلاق هم جاری‌شده باشد. همان‌گونه که از تعریف خلع برمی‌آید این عمل حقوقی بااراده زوج به‌تنهایی واقع نمی‌شود بلکه اراده زوجین در تحقق آن نقش اصلی دارد; به‌بیان‌دیگر این عمل حقوقی مانند طلاق ساده نیست که صرفاً زوج در مورد جدایی تصمیم گیرد بلکه طرفین با یکدیگر توافق می‌نمایند که به دلیل عدم تمایل زوجه در ادامه زندگی و کراهتی که نسبت به زوج خویش دارد، مالی را به وی ببخشد و او نیز در برابر گرفتن آن مال زن را به‌گونه‌ای رها می‌سازد که در زمان عده قابل رجوع نباشد.
بر این اساس اراده طرفین به‌صورت ایجاب و قبول دخالت دارد; یعنی یا زوجه پیشنهاد رهایی خویش را در مقابل پرداخت مالی می‌کند و زوج او را قبول می کند و یا برعکس زوج پیشنهاد جدایی با پرداخت مال معینی را می کند و زوجه قبول می‌کند و حتی بسیاری تصریح نموده‌اند که این ایجاب و قبول مانند سایر قراردادها باید توالی عرفی داشته باشد والا تحقق نمی‌یابد. طلاق خلع به دو عمل حقوقی جداگانه تحلیل می‌شود: ۱. ایقاعی که سبب جدایی زن و مرد است ۲. قراردادی که سبب تملیک فدیه به شوهر می‌شود و در برابر حق رجوع شوهر را از بین می‌برد. به‌بیان‌دیگر خلع مخلوطی از یک عقد و یک ایقاع است یعنی ابتدا قراردادی بین زوجین منعقد می‌شود که به‌موجب آن زوجه مالی را به زوج تملیک می‌کند و نیز زوج حق رجوع را از خود ساقط می‌کند و آنگاه زوج بااراده خویش و بدون دخالت اراده زوجه، مبادرت به طلاق می کند.
بند اول:عقد
خلع را از عقود می‌دانند، که یک‌طرف عقد بذل و بخششی است که از ناحیه زوجه صورت گرفته و طرف دیگر آن انحلال نکاح، گویی صلحی است که میان زوج و زوجه بر اسقاط زوجیت از یک‌سوی و تملیک فدیه از سوی دیگر منعقد گردیده است (محقق داماد، ۱۳۷۴. ۴۲۷) برخی طلاق خلع را عقدی معوض که درآن یکی عوض می‌دهد و دیگری طلاق را اما معتقدند طبع این معاوضه مانند سایر معاوضات نیست چون طلاق جزء قوانین امری است و احکام خاص خود را دارا می‌باشد (جعفری لنگرودی ۱۳۸۶. ۲۸۶) بستگی بین طلاق و فدیه طوری ست که بدون یکی دیگری واقع نمی‌شود در این امر فرقی نمی‌نماید که صیغه‌ی طلاق خلع به کلمه‌ی مشتق از طلاق گفته شود یا به کلمه‌ی مشتق از خلع اکتفا شود زیرا تفکیک آن دو برخلاف مقصود زن و شوهر است . بنابراین باآنکه طلاق ایقاع مستقلی است در مورد خلع یکی از دو عوض قرارگرفته است و ناچار باید حکم عقد معاوضی را بر آن جاری ساخت (‌امامی۱۳۹۰. ۵۴)
بند دوم:ایقاع
عده‌ای آن را از ایقاعاتی دانسته‌اند که شبیه عقود معاوضی بوده و محتاج به دو طرف و دو انشاست (امام خمینی ۱۳۶۹. ۳۴۹).درجایی دیگر‌ آقای محقق داماد معتقد است که اگرچه خلع همانند عقود معاوضی دیگر محتاج به اراده‌ی طرفین است ولی واقعاً معاوضه نیست بلکه یکی از ایقاعات است و همواره بااراده‌ی شوهر انجام می‌گیرد (محقق داماد ۱۳۷۴ ۴۲۸). طلاق خلع را به دو عمل حقوقی جداگانه تحلیل می‌کنند الف‌) ایقاعی که سبب جدایی زن و مرد است ب) قراردادی که سبب تملیک فدیه به شوهر می‌شود و در برابر حق رجوع شوهر را از بین می‌برد پذیرفتن طلاق خلع به‌عنوان معاوضه دشوار است، برفرض که حقوق غیرمالی نیز بتواند مورد معامله قرار گیرد، نه طلاق دادن زن حق شوهر است و نه ساختمان حقوقی و آثار طلاق را می‌توان تابع اراده او دانست، طلاق سازمان حقوقی ویژه‌ای است، که قانون آن را اداره می‌کند و قواعد آن امری است و بنابراین نمی‌تواند مورد مبادله قرار گیرد. روشن شدن ماهیت حقوقی طلاق خلع و مبارات‌، نه‌تنها ازلحاظ نظری قابل‌توجه می‌باشد بلکه در عمل نیز فواید مهمی دارد زیرا اگر رابطه بین دادن فدیه و طلاق مانند رابطه بین دو عوض در معامله باشد بطلان فدیه مانع از وقوع طلاق می‌شود‌، زیرا رابطه علیتی که بین آن دو موجود است با تحقق یکی از آن‌ها موجود است با تحقق یکی از آن‌ها بدون دیگری منافات دارد و برعکس‌، اگر طلاق ایقاع مستقل به شمار رود، بطلان فدیه تأثیری در درستی طلاق نمی‌کند. ساختمان حقوقی طلاق که در آن وضع مدنی اشخاص مطرح بوده نمی‌توان موضوع مبادله قرار گیرد و بسان یکی از دو عوض معامله نگریسته شود و درست است که در طلاق خلع و مبارات قراردادی بین زن و شوهر بسته‌شده است ولی این قرارداد شرط اجرای حکم مربوط به این دو طلاق است نه مبنای آن‌ها و بر این عقیده است که طلاق ایقاعی است که به اراده شوهر واقع‌ می‌گردد و توافق راجع به فدیه محرک وداعی اوست و در ساختمان حقوقی طلاق سهمی ندارد‌. (کاتوزیان.قواعد عمومی قراردادها. ۱۳۸۵. ۴۵۲) با توجه به استدلال و نظرات فوق الاشاره به نظر می‌رسد که طلاق یک ایقاع باشد که در اینجا فدیه یا شرایطی باعث ایجاد شوق و تقابل دو اراده گردد و اراده نهایی به دست مرد باشد .حال با توجه به اینکه یک ایقاع می‌باشد می‌توان این نوع از طلاق را نوعی از طلاق موجود در فقه بنام طلاق خلع و مبارات نامید.
گفتار دوم : خلع و مبارات
طلاق خُلع و مُبارات دو نوع طلاق توافقی در فقه و حقوق اسلامی است که در آن زن با واگذاری مالی به شوهر از وی طلاق می‌گیرداین طلاق مربوط به زمانی است که زن از شوهر به قدری تنفر پیدا کرده باشد که حاضر شود با پرداخت پول از قید همسری وی رها شود. این مال ممکن است مهریه زن یا معادل آن باشد.
بند اول: تشابه خلع و مبارات
طبق مطالب موجود در کتب فقهی طلاق خلع و مبارات تفاوت چندانی باهم ندارند و طلاق مبارات نیز ازلحاظ ساختمان حقوقی با خلع یکسان است و حتی بعضی از فقها طلاق مبارات را نوع خاصی از خلع شمرده‌اند (نجفی ۸۸.۱۴۰۴) شباهات خلع و مبارات. ۱. هر دو طلاقی است که در برابر عوض مقصود یعنی عوضی که به‌واسطه‌ی مالیت ارزش اقتصادی موردتوجه و قصد عقلا واقع می‌شود ۲. هردو از طرف شوهر لازم است . ۳. در هر دو شوهر حق رجوع ندارد .۴. هردو جزء طلاق‌های بائن است.
بند دوم:تفاوت خلع و مبارات
باوجود شباهات فراوان در مواردی جزئی باهم تفاوت دارند. اول آنکه در طلاق مبارات کراهت دوطرفه است درحالی‌که در خلع کراهت تنها از جانب زوجه است (حر عاملی ۱۴۰۹.۵۰۰) دوم اینکه در مبارات همان‌طور که قبلاً گفته شد فدیه نباید بیشتر از مهر باشد درحالی‌که در خلع چنین نیست و اندازه و مقدار مشخص برای آن ذکر نشده است ولی باید آن‌قدر باشد که مرد به طلاق دادن زن راضی شود (انصاری. ۱۸.۱۴۲۰) فدیه در مبارات باید به‌اندازه مهر یا کمتراز آن باشد و زیادتر بر مرد حرام است برخلاف خلع که اشکال ندارد‌ .سوم اینکه: اجرای صیغه‌ی مبارات باید منتهی به صیغه‌ی طلاق گردد درحالی‌که در خلع اختلاف‌نظر بسیار است (نجفی ۹.۱۳۹۷) خلع به لفظ خلعتک صحیح می‌باشد هرچند طلاق به دنبالش ذکر نشود اما در مبارات به لفظ بارئتک صحیح است و باید به دنبال آن صیغه‌ی طلاق ذکر شود و مرد بگوید انت طالق یا هی طالق و بدون این زن از مرد جدا نخواهد شد. (‌امامی. ۱۳۷۶ ۳۷۷) بنابراین طبق مواردی که در قبل آمد می‌توان این تفاوت را در سه قسمت خلاصه کرد‌ الف) خلع درجایی است که تنها زن از مرد تنفر و انزجار داشته باشد اما مبارات مبتنی بر کراهت طرفین است ب) همانا خلع به لفظ خلعتک صحیح است هرچند به دنبال آن لفظ طلاق ذکر نشود البته در مساله اختلاف است اما مبارات به لفظ بارئتک صحیح است به شرطی که به دنبال آن صیغه‌ی طلاق ذکر شود و بدون این زن از مرد جدا نمی‌شود. پ) در مبارات حکم آن ست که مرد در قبال طلاق نمی‌تواند بیشتر از مهری که به همسرش داده است از وی بستاند برخلاف خلع که مرد می‌تواند بیشتر از مهر که به زن داده بگیرد‌ به‌عبارت‌دیگر در مبارات واجب است فدیه و بذل به‌اندازه‌ی مهر یا کمتر باشد‌. در اینکه آیا خلع و مبارات نوعی طلاق یا فسخ می‌باشد اختلاف‌نظر وجود دارد .البته مبنای این اختلاف خود ناشی از اختلاف دیگری است که عدم لزوم طلاق به دنبال خلع و مبارات می‌باشد. در خصوص اجرا و تحقق خلع اتفاق‌نظر وجود ندارد. گروهی بر این عقیده‌اند که خلع نیازی به صیغه‌ی مخصوص ندارد و کیفیت اجرای آن به هر نحو که دال بر انشای خلع باشد صحیح است .(جزیری همان ۴۸۶) عده‌ی مختلعه همان عده‌ی مطلقه است و خلع او به‌منزله‌ی طلاق است بدون آنکه طلاق نامیده شود .خلع یک عمل حقوقی است که پس از تحقق نیازی به اجرای صیغه‌ی طلاق ندارد در خلع بایستی صیغه‌ی خلع را هم گوش دهند زیرا بذل جزئی از اجزاء صیغه‌ی طلاق است .(لنگرودی‌ ۱۳۸۶، ۲۳۲) باوجوداین‌ عده‌ای از فقها خلع را فسخ نکاح می گویند. یعنی زوج با گرفتن مال از زوجه نکاح را فسخ می کند مانند آنچه در احکام معاوضات وجود دارد اما بنا به دلایلی هم از مجموع روایاتی که آثار طلاق بائن را بر خلع مترتب است تفاوت فسخ و طلاق بسیار است.
اختیارات مرد در طلاق بیشتر از زن است درحالی‌که در فسخ چنین نیست. در حقوق ما اصولاً طلاق به‌وسیله مرد واقع می‌شود یا به نمایندگی او، درحالی‌که در فسخ نکاح برحسب مورد ممکن است از جانب شوهر یا زن باشد.
در زمان طلاق زن باید دارای شرایط خاص جسمانی و فیزیکی باشد مثل قرار داشتن در طهر غیرمواقعه. (مواد ۱۱۳۵ و ۱۱۴۱ ق.م)
فسخ نکاح برخلاف طلاق تشریفات خاص و ویژه (مثل الزام مراجعه به دادگاه و دریافت گواهی عدم سازش) نیست (شریف. ۱۵۸.۱۳۷۶)
موجبات طلاق و فسخ باهم تفاوت دارند. مثلاً عیوب زن و مرد باعث فسخ می‌شوند درحالی‌که اراده مرد، عصر و حرج زن یا ترک انفاق از موجبات طلاق است .اما عده‌ای دیگر با قبول طلاق بودن خلع آن را از عقود معاوضی به شمار می آورند و بطلان فدیه یا متعلق به غیر بودن آن را موجب بطلان خلع دانسته‌اند (شهید ثانی ۱۴۱۵. ۹۶)
در فسخ نکاح اگر دخول واقع‌شده باشد زن حق مهریه ندارد مگر اینکه موجب فسخ ناتوانی جنسی مرد باشد) درحالی‌که طلاق حتی اگر قبل از زناشویی واقع شود، زن مستحق نصف مهر خواهد بود.
در صورت طلاق رجعی، در هنگام عده مرد حق رجوع دارد. درحالی‌که در فسخ چنین حقی برای مرد متصور نیست.
درصورتی‌که طلاق سه مرتبه متوالی واقع شود، موجب حرمت می‌شود (م۱۰۵۷) اما فسخ به هر تعداد ایجاد حرمت نمی‌کند.
چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم ،طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند،ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج ویا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است. (م ۴۹قانون حمایت خانواده جدید)
گفتار سوم: مبانی خلع و مبارات
بامطالعه‌ی آیات قرآن می‌فهمیم که آیه‌ای وجود ندارد که در مقام تبیین حق طلاق باشد بلکه حکمی تأسیسی را امضاء نموده است قرآن مجید در آیات مربوط جایی تصریح ننموده که اختیار طلاق در دست مرد است و یا ایلاء و ظهار، حق و درست و از حقوق مرد می‌باشد. بلکه با در نظر گرفتن رویه جاری و معمول و بدون رد و ابطال آن، اغلب در پی مطرح‌شدن موضوع خاصی و تظلم زنان، درواقع حکمی اصلاحی بر رویه جاری و معمول و در جهت تحدید اختیارات مطلق مرد و حمایت از رعایت حق زن وارد کرده است. در مورد طلاق نمی‌گوید مردان هرگاه بخواهند می‌توانند زن خود را طلاق دهند ولی خطاب به پیامبر اکرم (ص) و مسلمین می‌گوید وقتی می‌خواهید طلاق بدهید باید مساله عده و زمان وقوع طلاق را در نظر بگیرید و در ایام عده زن را از محل سکونتش بیرون نکنید و مدت عده را هم مشخص می‌کند‌ و همچنین حدیث (الطلاق بید من اخذ به الساق) از حیث سند ضعیف می‌باشد و نمی‌توان از حق طلاق مرد به‌صورت مطلق استفاده کرد و بنیان خانواده را کلاً به دست مرد سپرد .قرآن در مورد طلاق و به‌ویژه در ارتباط با امضاء و یا بهتر است‌ بگوییم با عدم رد و ابطال نظم موجود در جامعه آن روز مقداری اصلاحات در نظم و ترتیب موجود به عمل‌آورده و حتی‌الامکان ارشاداتی هم نموده است و بسیاری از این تغییرات نیز مسبوق به سؤالی و یا متناسب با حادثه موردی است که اتفاق افتاده و راه‌حلی متناسب خود را در همان زمان و مکان می‌طلبیده است و چه‌بسا در زمان‌های دیگر، یا در جوامع دیگر آن نوع واقعه علی‌الاصول وجود نداشته باشد‌ اما بازهم بااین‌وجود آیاتی برای این حکم تأسیسی در قرآن آمده که ذیلاً به آن اشاره می‌شود.